İşçinin uzun bir çalışma süresi varsa ikale yoluyla tazminatını alabilir

SORU: İyi günler Devrim Hanım. Ben memur olarak Afyon’da görev yapmaktayım. Eşim başka bir ilde özel bir şirkette çalışıyor. 22.04.2019 tarihinde evlendik. Eş durumu tayinim olumsuz sonuçlandı. Eşim Afyon’a gelmek zorunda kalacak. İşyeri uzaktan çalışma isteğini kabul etmediği gibi tazminat hakkını da vermek istemiyor. Fakat eşim mecburiyetten ayrılmak zorunda. 8 yıldır aynı şirkette çalışıyor. Bununla ilgili size birkaç sorum olacak. Boşanıp yeniden evlensek eşim işten ayrılınca tazminat alma hakkı doğuyor. Bu durumda işyeri, tazminat almak için bilerek boşanıp evlendiler deyip mahkemeye başvuru yapsa kazanma ihtimali var mı?

Ortada bir zorunluluk var. O yüzden işi bırakmak zorunda kalıyor. Bu durumda zorunluluk olduğu için boşanıp evlenme ile uğraşmadan tazminat alma hakkımız olabilir mi?

CEVAP: İyi günler, kadın işçinin evlilik nedeni ile işten ayrılarak kıdem tazminatını alarak iş sözleşmesini feshedebilmek için evlilik tarihinden itibaren feshin bir yıl içinde yapılması gerekmektedir. Ancak sizin durumunuzda bu süre maaselef geçmiş. Dolayısıyla bu evlilik tarihine dayanarak bu gerekçe ile kıdem tazminatı alabilmesi yasal olarak mümkün değildir.

Ancak, eşlerin boşanarak ikinci kez birbirleri ile yeniden evlenmeleri durumunda kıdem tazminatı alabilmeleri durumu Yargıtay tarafından hassasça incelenmektedir. Bu durum her somut olay açısından ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Yargıtay, bu konuda dürüstlük kuralını temel alıp, şöyle bir ayrım yapmaktadır. Eğer, sadece tazminat hakkını elde etmek amaçlı bir boşanma ve evlilik süreci değil de yaşanan gerçek olaylar sebebiyle bir boşanma ve sonra yeniden evlilik hali varsa bu durumda Yargıtay boşandığı eşiyle yeniden evlenip bu sebeple de iş akdini fesheden kadına tazminat hakkı tanımaktadır. Ancak, aksi durumda Yargıtay ikinci evlenmeyi dürüstlük kuralına aykırı bulduğu için kadının kıdem tazminatını alacağını kabul etmemektedir.

Yargıtay 9. HD, “Somut olayımızda, davacı kocasından 1.11.2004 tarihinde şiddetli geçimsizlikten boşanmıştır. Karar temyiz edilmeden kesinleşmiştir. Boşanma dosya içeriğinde davalı eş boşanma istemine karşı koymamıştır. Dava tek oturumda bitmiştir. Davacı eski eşiyle 5.4.2005 tarihinde yeniden evlenmiştir. Davacı evlilik sebebiyle iş sözleşmesini 11.4.2005 tarihinde fesih etmiştir. Evliliğin kıdem tazminatına hak kazandıran hallerden olduğu tartışmasızdır. Ancak, davacı boşandıktan yaklaşık 5 ay sonra eski eşiyle evlenmiştir. Sözleşmeyi fesih ederek kıdem tazminatını evliliğini gerekçe yaparak Kanunun koruduğu himayeden yararlanmak istemiştir. Dinlenen tanık ifadeleri, maddi olgular önünde inandırıcılığı kabul edilemez. Davacı boşanma davasında eşinin kendisini aldattığından söz etmiş davalı karşı çıkmamıştır. Bu davada iş şartlarını gerekçe göstermiştir. Davacı çelişkili davranmıştır. Dürüstlük kuralına aykırı hareket etmiştir” diyerek kıdem tazminatı talebinin ödenmemesine karar vermiştir. (2010/4176 E., 2010/5420 K.) 

İşçinin farklı bir ile taşınmış olması, sorunuzda belirtmiş olduğunuz üzere her ne kadar bir zorunluluktan da olsa, işçiye kıdem tazminatı hakkı vermemektedir. Eğer işyerinde sorunuzda belirtmiş olduğunuz üzere uzun bir süre çalışma süresi de varsa işveren ile anlaşma (ikale) yoluna giderek kıdem tazminatını alabilir. Veya kıdem tazminatı alabilmesine dair kanunda belirtilen diğer haklı nedenle fesih gerekçelerinin bulunması durumunda bu gerekçeleri belirterek kıdem tazminatı alacağı talebinde bulunabilir.