Microsoft’un sendikal hakları keşfi

Microsoft, perşembe günü Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Brad Smith imzasıyla bir makale yayımlayarak çalışanlarının sendikalaşmasına dair dört temel ilke belirlediklerini ve sendikal örgütlenmelerle iş birliği yapacağını duyurdu. Microsoft’un duyurduğu dört temel ilkeyi çalışanların kaygılarını dinlemeyi önemsemek, sendikalaşma hakkını tanımak, sendikalarla iş birliği halinde çalışmak ve sendikalılar da dahil tüm çalışanlarla yakın ilişki halinde olmak şeklinde özetleyebiliriz. Sendikal örgütlenme, grev ve toplusözleşme hakkının Ulusal İş İlişkileri Kanunu ile ABD’de yasal olarak tanınmasından 87 yıl, Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda tanınmasından 46 yıl sonra bu açıklaması ile Microsoft on yıllarca geriden de olsa çalışanları ile ilişkilerinde modern çağlara doğru yaklaşmaya başladığının sinyallerini vermiş oldu.

İş yasalarının tarihine baktığımızda fiili mücadelelerin yasalardan, şirketlerin sendikal hakları kabulünden vs. önce geldiğine sıklıkla tanıklık ederiz. Microsoft’un bu açıklaması da özellikle ABD’de teknoloji alanındaki şirketleri de kapsayacak şekilde son yıllarda yükselmekte olan örgütlenme dalgasından bağımsız değil. ABD mali yılının ilk altı ayında (1 Ekim-31 Mart) ABD’de sendika seçimi başvuruları yüzde 57 adil olmayan çalışma pratiklerine dair başvurular ise yüzde 14 artmış durumda.Mevcut çalışma koşulları ve örgütlenme dinamiklerine bakarak ABD için bu artışın süreceğini öngörmek güç değil. Bu genel tablonun üstüne eğer Federal Ticaret Komisyonu (FTC) prosedürleri tamamlandığında Microsoft, halihazırda ciddi bir örgütlenme mücadelesi yürütülen Activision Blizzard’ı (A/B) bünyesine katmış olacak.

A/B; berbat çalışma koşulları, aşırı uzun mesailer, cinsiyet ayrımcılığı ve sendikal faaliyeti engelleme çabaları ile bunlara karşı çalışanların eylemleri ile gündemde. Birkaç hafta önce A/B’ye bağlı Raven Software stüdyosunun test ekibi sendika oylamasını kazanarak ABD’de bir oyun devindeki ilk sendikalı ekip olmayı başarmıştı. Microsoft, bir yandan A/B satın alması nedeni ile bünyesine katılacak çalışanlara bir yandan da ABD genelinde teknoloji şirketlerinde yayılmakta olan örgütlenme dalgasına hazırlık yapıyor. Bu gerekçelere FTC’nin A/B satın alması onayı için çalışanların nasıl etkileneceğini inceleyeceği iddialarını da eklemek mümkün.

Microsoft, şimdilik sendika dostu bir görünüm sergilemek üzere bir kampanya yürütürken teknoloji devlerinin çoğunda açıktan bir örgütlenme düşmanlığı hakim. Her birinin bu köşenin sınırlarını aşacak çoklukta vakası olduğundan sadece yakın dönemden birkaç haber başlığı ile yetinelim:

Apple, mağaza yöneticilerine sendika karşıtı konuşma notları verdi. Nintendo’da örgütlenme faaliyetlerinin engellendiğinin iddia edilmesinin ardından eski Nintendo patronu “İşçilere saygı duyarsanız sendikaya gerek kalmaz.” dedi.  Apple Atalanta çalışanları Apple’ın oylamaya müdahale ettiği gerekçesiyle sendika oylaması talebini geri çekti. Meta’ya suistimal ve sendikal faaliyeti engellediği gerekçesi ile dava açıldı. Amazon’un son hissedarlar toplantısında işçi güvenliği, çalışma koşulları ve örgütlenme gibi çeşitli konulardaki öneriler reddedildi.  

Teknoloji alanındaki şirketlerde ezici çoğunluğu daha önce örgütlenmenin yanından yöresinden dahi geçmemiş bir kuşak, koşulların da zorlamasıyla giderek artan bir şekilde mücadeleyi, örgütlenmeyi, sendikalaşmayı yeniden keşfediyor. Bu yazıyı bir iyi haberle bitirelim: Google’da grevin “G”si kazanım getirdi.