Kolombiya’da ikinci tur

Kolombiya’da ‘tarihi öneme haiz’ başkanlık seçimlerinin ilk turu tamamlandı ve beklendiği gibi sol aday Gustavo Petro yüzde 40.34 ile bu seçimleri birincilik ile tamamladı. Seçimlerin pek beklenmeyen sonucu ise Bucaramanga Belediye Başkanı Rodolfo Hernández’in yüzde 28.17 oy oranı ile ikinci tura kalmayı başarması oldu. Böylece, 19 Haziran’da gerçekleşecek olan ikinci tur seçimlere, Kolombiya’nın son 20 senesine hakim olan Uribeci aşırı sağ siyasetin bir adayı olmadan giriliyor ve Kolombiya tarihinde ilk defa soldan bir aday başkanlığa bu kadar yakın görünüyor.

Rodolfo Hernández’in ikinci tura kaldığının ortaya çıkması ile yüzde 23.94 oy alarak seçimleri üçüncü bitiren Uribeci Federico Gutiérrez, aynı akşam Hernández’e desteğini açıkladı. Tabii bu destek Hernández için hem hayati bir öneme sahip hem de büyük bir sorun teşkil ediyor. 77 yaşındaki Hernández, seçim kampanyasının ana mesajını ‘yolsuzlukla mücadele’ olarak belirlemiş, özellikle sosyal medya üzerinden, kendisini, Uribeci, yolsuzluğa batmış ve geleneksel siyasetin karşısında, bağımsız ve hatta siyaset dışı bir aday olarak tanımlayarak tiktok videoları ile gençlere hitap etmeye çalışmıştı. 2019-2021’de gençlerin önderliğini yaptığı toplumsal muhalefet ve eylemlerdeki apolitik damarı iyi tespit eden bu kampanya beklenmedik bir biçimde başarılı oldu ve güç kazandı. Seçimlerin ilk turundan sonra yapılan ilk anketler de Hernández’i az bir farkla da olsa Petro’nun önünde gösteriyor.

Bu sebeple Hernández’in yapması gereken, ikinci tura kadar mümkün olduğu kadar Uribecilerle ittifak yapmıyormuş izlenimi vermek ve baskı altında pot kırmamak için kampanyayı sosyal medya platformlarına ve uzman ekiplere bırakarak düşük profilli bir süreç izlemek. Ancak Uribecilerin ilk tur sonuçlarının açıklandığı andan itibaren Hernández’e gösterdikleri teveccüh bazı önemli isimlerin ikinci turda Hernández’e destek olmayacaklarını açıklamasına da sebep oldu. Hernández kampanyası, Petro karşısında mecburen kendisine oy vermek durumunda olan Uribeci sağın oyunu alayım derken, bugüne kadar kendisini bağımsız ve eskilere benzemeyen biri olarak tanımlayarak elde ettiği desteği kaybetme riski ile de karşı karşıya kalabilir. Hernández’in katıldığı bazı programlarda gazetecilerle girdiği tartışmalar da Basın Özgürlüğü Vakfı gibi örgütler tarafından tepki çekmiş bulunuyor. Hernández’in tiktok videoları ile kaplanmış ‘yolsuzluklara karşı apolitik kurtarıcı’ imajını biraz kazıdığınız zaman altından yine muhafazakar, otoriter, aşırı sağcı, erkek egemen, yani geleneksel siyasetçi figürünün aynısı bir kişilik çıkıyor.

Petro’nun önündeyse çok fazla seçenek bulunduğu söylenemez. Kendisi ile televizyonda karşılaşmayı reddeden bir aday karşısında, toplumun önemli bir kesimi tarafından kesinlikle oy verilmeyecek bir kişi olarak tanımlanan Petro, kampanyanın direksiyonunu artık daha çok kadınlara bırakmış görünüyor. Başkan Yardımcısı Adayı Francia Márquez’in ve feminist hareketin desteği bu açıdan önemli. Bununla birlikte son on yıldaki seçimler ve 2016’daki FARC-EP ile imzalanan barış anlaşmasının 50 bin oy fark ile çıkan reddedilmesine sebep olan referandumun gösterdiği bir muhafazakar-milliyetçi oy verme örüntüsü mevcut ve bu örüntüyü kırmak çok da kolay gibi görünmüyor. Petro kampanyası da bu sebeple gözünü seçimlere katılmayanlara ve boş oy verenlere çevirmiş bulunuyor. 2019 ve 2021’deki toplumsal mücadelenin yarattığı moment ve kadın hareketi seçimlerin ikinci turundaki sonuçları belirleyecek iki temel unsur olarak karşımıza çıkıyor.