Kılıçlar çekildi

FIDE Adaylar Turnuvası dün başladı. Dünyanın en iyi sekiz oyuncusu Dünya Şampiyonu Norveçli GM Magnus Carlsen’in karşısında şampiyonluk maçı yapabilmek için kıyasıya bir mücadeleye girişecek. Ian Nepomniachtchi, Teimour Radjabov, Jan-Krzysztof Duda, Alireza Firouzja, Fabiano Caruana, Hikaru Nakamura, Richard Rapport ve Ding Liren arasında oynanacak olan FIDE Adaylar Turnuvası ilginç oyunlara sahne olacak. Şampiyon Carlsen ise geçen hafta sona eren Norway Chess turnuvasını art arda dördüncü kez kazanarak olası rakibine karşı formda olduğunun mesajını verdi. Norway Chess turnuvasının en büyük sürprizi ise Eski Dünya Şampiyonu Anand’ın başarılı performansıyla üçüncü olmasıydı. Üstelik Anand, turnuvada iki defa Carlsen’i yenmeyi başararak yaşlı bir kurt olsa da hâlâ ısırabileceğini göstermiş oldu. Anand’ın bu performansı hayranlarına heyecan verse de eski şampiyonun geçmişteki parlak günlerine dönmesi mümkün görünmüyor.

“İki kale mi yoksa vezir mi daha güçlüdür?​” konulu bir ders almak isterseniz aşağıdaki oyun size yol gösterebilir. Unutmamanız gereken önemli husus ise buna sizin değil konumun karar verdiğidir. Sizin göreviniz konumun istediği hamleyi bulmaktır!

Magnus Carlsen - Anish Giri

1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 d5 4.Ac3 c5 5.cxd5 cxd4 6.Vxd4 exd5 7.Fg5 Fe7 8.e3 0–0 9.Fe2 Ac6 10.Vd3 h6 11.Fh4 Fe6 12.0–0 Vb6 13.Fxf6 Fxf6 14.Axd5 Fxd5 15.Vxd5 Vxb2 16.Fc4 Vxa1? 17.Kxa1 Fxa1  Diyagram

Konum değerlendirmesi yapalım. Bu konumda Anish Giri hiç bir zayıflığı olmadığı düşüncesiyle gayet mantıklı görünen (vezire karşı iki kale) taş değişimini yapıyor. Giri’nin göremediği şey nedir? Konumu doğru analiz edecek olursak h6 piyonu nedeniyle şah kanadının zayıflamış olduğunu ve beyazın bir noktada hatların açılmasına neden olacak g5 hamlesini gerçekleştirebileceğini görebiliriz. İkincisi, tahtada kalan fillerin ters renkli olması sebebiyle beyaz şah kanadına yapacağı hücumda pratik olarak adeta bir taş önde gibidir. Dikkat edeceğimiz üçüncü husus siyah taşların arasındaki uyumsuzluktur. Tüm bu değerlendirmenin sonunda hamleyi bulmak pek de zor değildir. 18.g4! [g5 sürerek hatları açmak, aynı zamanda kendi şahına hava deliği açmak amacıyla] 18...Kae8 19.h4 Ke7 20.g5 hxg5 [20...h5?? 21.g6 Ad8 22.Vxh5 ve mata çare yok] 21.Axg5 Ff6 22.Vf5 Fxg5 23.hxg5 [taşlar azalmakla beraber beyazın hücumu şiddetlenmektedir.] 23...Ke5 24.Vf4 Kc5?? [24...Ke7 25.g6 Ae5 26.gxf7+ Axf7 27.e4 ve f7’deki açmaz yüzünden beyaz çok üstün] 25.g6 Ae5 26.gxf7+ Axf7 27.Fe6 Kh5 28.Vc7 [şah kanadına ekilen tohumların vezir kanadında meyve vermesi sık görülen bir durumdur.] 28...g5 29.Vxb7 Kh6 30.Fb3 g4 31.Vxa7 Sg7 32.e4 Kh5 33.Vc7 Şf6 34.a4 1–0

Ne zaman terk etmeliyiz sorusu zaman zaman karşımıza çıkar. Turnuvada çok iyi performans sergileyen Anand aşağıdaki oyunu terk ettiğinde rakibi Mamedyarov çok şaşırdı. Çünkü henüz nasıl kazanacağını görmemişti. Neden terk ettiğini sorduğunda Anand yaptığı hatayı itiraf etti. Mamedyarov biraz zaman harcasa Anand’ın yaptığı hatayı fark edebilir ve sonuç değişmezdi. Anand yine rakibin hamlesini beklemesi gerektiğini ve erken terk ettiğini kabul etti. “Terk etmek için hiçbir zaman geç değil” diyerek oyuna bakalım.

Viswanathan Anand - Shakhriyar Mamedyarov

1.e4 e5 2.Af3 Af6 3.Axe5 d6 4.Af3 Axe4 5.Fd3 Af6 6.0–0 Fe7 7.Ke1 0–0 8.Ff1 d5 9.d4 Ke8 10.c4 Fg4 11.Ac3 Ac6 12.cxd5 Axd5 13.h3 Fh5 14.a3 Axc3 15.bxc3 Fd6 16.Fe3 Vf6 17.Fd3 h6 18.g4 Fg6 19.Sg2 Fxd3 20.Vxd3 Ae7 21.Fd2 Ag6 22.Vb5?? 0–1 Diyagramda siyahın nasıl kazanacağını bulmaya çalışabilirsiniz.

Anand yaptığı hatadan sonra bu konumu saniyeler içinde terk etti. Belli ki, normal görünen bu konumda ilginç bir mat olabileceği aklına gelmemişti. Oysa “Tehlikeli nokta kuramı” bu noktada oyuncuyu uyarıyor. Vezirin b5’e gitmesiyle birlikte f3 atı tehlikeli nokta haline geliyor. 22...Vxf3+! 23.Şxf3 Ah4# Vezirin alınmadığı durumda beyaz taş kaybı nedeniyle kaybedecektir. Diyagram.