İşe iade davetini kabul etmeyen işçi tazminat talep edebilir

SORU: İyi günler. Ben açtığım işe iade davasını kazandım. Mahkeme sonrası işe başlamak için başvuru da yaptım. Ama bu arada başka bir işyerinde daha iyi bir işe girme ihtimalim var. Bu durumda işveren beni çağırırsa gitmezsem kıdem tazminatımı yine de alma hakkım var mı?

CEVAP: İyi günler. Öncelikle şu hususu belirtmekte fayda var. İşe iade davası ve kıdem tazminatı alacağı için açılacak olan dava farklı davalardır ve her iki davanın da açma koşulları aynı olmamaktadır. Örneğin, bir işçi, işveren tarafından iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenerek feshedilmiş olsa dahi işe iade davası açabilir. İşe iade davasında mahkemenin incelediği husus işveren tarafından yapılan feshin geçerli olup olmadığıdır. Mahkemenin işe iade davası ile yaptığı iş sözleşmesinin feshinin geçerli olup olmadığına dair tespit ile işçi kıdem tazminatı için dava açabilir. Örneğin, eğer işveren, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshetmiş ve bu durumda kıdem tazminatını ödememiş ise mahkemenin verdiği iş sözleşmesinin feshinin geçersiz olduğu kararı doğrultusunda işveren daha sonra işçiyi, kendi işyerinde çalıştırmaz ise bu durumda yapılan haklı nedenle derhal fesih geçersiz olduğu kabul edildiği için, işçiye kıdem tazminatını ödemek durumundadır. 

Ancak, işe iade davasının kesinleşmesi üzerine, işçinin 10 gün içinde işe alınması için işverene başvuru yapması gerekir. İşçinin bu başvurusu üzerine, işverenin bir aylık bir süresi vardır. İşveren bu bir aylık süre içinde işçiyi işe başlatmak üzere ya davet gönderecektir ya da kıdem tazminatı alma şartlarının bulunması durumunda işçilik alacaklarını ödemekle yükümlü olacaktır. Bir ay içinde işçiyi işe başlatmayan işveren, mahkeme kararına göre en az 4 aylık en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. Siz şu an işverenin size davet gönderme süresi içindesiniz. Eğer işveren size işe davet yazısı gönderir ise sizi daha önceki aynı pozisyonda, aynı yerde işe başlatmakla yükümlüdür.

İşveren size davet yazısını gönderir ve bu yazıda sizi çalışmaya davet ederse, bu davet mektubuna uymamanız halindeki durumlar açısından uygulamada her somut durum ayrı şekilde değerlendirilmektedir. Örneğin, işveren işçiye aynı iş koşullarını sağlamadan davet yazısı gönderirse bu durumda davetinde samimi sayılmamaktadır. Yargıtay, işçinin işe başlama talebinde samimi olmasını aradığı gibi, aynı şekilde işverenin işçiyi işe davet yazısında da ciddi ve samimi olmasını arar. “İşveren, işçiyi işe davet ederken, işçinin hangi işte nerede ve ne şekilde hangi şartlarda çalışacağını biliyor olması gerekir. İşçi, geçersizliği tespit edilen fesih tarihinde çalıştığı işyerinde ve işte işe başlatılmalıdır. İşçiye önceki koşullar tam olarak sağlanmalı ve aynı parasal haklar ödenmelidir” şeklinde kararlar vermektedir. 

İşverenin davet yazısında bu koşulları sağlamasına rağmen, işe daveti kabul etmemeniz durumunda, işe iade davasında hükmedilen boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatını alabilmeniz söz konusu değildir. Ancak, kıdem ve ihbar tazminatınızı talep edebilirsiniz.

Alacağınız kıdem tazminatı hesabı, geçersizliği tespit edilen feshe göre yapılacaktır. Davete icabet etmemeniz durumunda, 4 aya kadarki boşta geçen süre ücretini ve bu süreye ilişkin fark kıdem tazminatını talep etmeniz mümkün olamayacaktır. (Yargıtay 9. H.D. 2003/13386 E. 2003/3404 K. sayılı 26.02.2003 tarih)