Develi'de bir skandal daha: 71 işçinin kanında cıva tespit edildi!

Kayseri Develi’de yaşayan bir maden işçisiyle telefonla konuştuk. Kanadalı Centerra Gold şirketi tarafından işletilen Öksüt Altın Madeni’nin altın döküm odasının korunması ile görevli taşeron bir özel güvenlik firmasında çalışan işçi, cıva ile zehirlenmelerine göz yumulduğunu anlattı.

Daha öncesinde işçilerin kanında kurşun çıkması ile ilgili haberlerini yaptığım altın madeninde şimdi de işçiler cıva ile zehirlenmişler ve bu zehirlenme günlerce işçilerden gizlenmişti.

KAZ DAĞI’NDAN DEVELİ’YE TRANSFER

Telefonla görüştüğüm işçinin anlatımlarına göre altın döküm odasının güvenliğinde çalışan 8 işçinin kanında yüksek miktarda cıva ve diğer ağır metallerin çıkması süreci bu köşede daha önce birkaç kez adını yazdığımız bir Türkiyeli maden müdürü tarafından ortaya çıkarılmış. Kaz Dağı’nda 400 bin ağacı katleden Alamos Gold’un Türkiyeli Müdürü Metin Demir’in danışman olarak Centerra Gold’a transfer edildiğini bu köşede duyurmuştuk. Demir, Centerra Gold’a danışman olarak işe başladığı iddialarına yer veren haberimize karşı Develi Noterliği kanalıyla tekzip gönderince iddia iddia olmaktan çıkmıştı!

ELEŞTİRİLEN MÜDÜRDEN BU KEZ ‘ONURLU ÇIKIŞ!’

Kaz Dağı’nda yüz binlerce ağacın katledilmesinin sorumlularından birisi olarak “Ağaçların ahını alan” kişi diye nitelenen Demir, Öksüt işçilerinin ve avukatlarının deyimi ile bu kez “onurlu bir çıkış” yaparak işçilerin zehirlenmelerine göz yummamıştı. Kan ve idrar raporlarını gören Demir’in “Buna izin veremem, böyle bir şey cinayettir” diyerek iş güvenliği toplantısında cıva zehirlenmesinin saklanmasına karşı çıktığı ve işçilerin ancak bundan sonra Ankara’ya meslek hastalıkları hastanesine gönderildiği ileri sürülüyordu. İddialara göre bu çıkışı sonrası Demir’in görevine son verilmiş.

Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesinde cıva zehirlenmesine maruz kalan 8 özel güvenlik görevlisinde yapılan tetkikler sonucu işçilerin dördünde kemik erimesi tespit edilmişti. 10 gün istirahat verilerek taburcu edilen işçiler daha sonra şirket tarafından ne aranmış ne de sorulmuş. Maruz kaldıkları zehirlenme olayı nedeniyle yaşadıkları mağduriyetin giderilmesi için dava açan işçiler ancak bu saatten sonra şirketin ilgisini çekebilmişler. O da para ve tehditlerle davadan vazgeçmeleri için!..

MADENDE 71 İŞÇİNİN KANINDA CIVA TESBİT EDİLDİ

Bu işçilerin Avukatı Ufuk Doğan ile geçtiğimiz günlerde bir telefon görüşmesi yaptım. Avukata işçilerin zehirlenmesiyle ilgili sürecin nasıl gittiğini, başka işçilerde zehirlenme tespit edilip edilmediğini ve madendeki faaliyetlerin şu anki durumunu sordum. Avukatın anlattığına göre madendeki ağır metal ve cıva zehirlenmesi olayı sadece 8 özel güvenlik görevlisi ile sınırlı değil. Maden tesislerinin o bölümünde çalışan 71 kişinin hatta tüm tesislerin bu ağır metallerden etkilenmiş olabileceğini ileri süren Avukat Doğan, bütün bu iddiaları delilleri ile birlikte savcılığa verdiklerini söyledi. Doğan, “Soruşturma devam ediyor ama şu an bizim sunduğumuz veriler ve benim elimdeki deliller bu olaya neden olan, göz yuman herkesin tutuklanması için yeterli. Bana göre bu delillerle dava tek celsede biter ve bu kişiler kasten nitelikli yaralama ve öldürmeye teşebbüsten ceza alırlar” dedi.

TÜM TESİSLER O CIVAYI SOLUMUŞ!

Maden tesisinde ilgili bölümde çalışan 71 işçide cıva zehirlenmesinin tespit edildiğini belirten Doğan, “Olay cıva zehirlenmesinden en çok etkilenen 8 güvenlikçiyi ilgilendiren bir konu değil artık. Yani orada çalışan 1000’in üzerinde işçiyi de etkilemesi söz konusu. Yani cıva madendeki çalışan herkes tarafından solunmuş olabilir. Hiçbir önlem alınmamış, altın döküm odasında tek bir filtre sistemi bile yok! Bu eksiklikler zaten hep tutanaklarla tespit edilmiş” diye konuştu.

Tüm bu skandallara rağmen madenin üretime devam ettiğini ifade eden Doğan, “Bizim bildirimlerimiz ve savcılığa şikayetimizden sonra iş müfettişleri altın döküm odasına ve diğer birimlere gidiyorlar. Tüm eksiklikleri tutanak altına alıyorlar. Maden, zehirlenme olayından aylar sonra bir temizlik şirketiyle anlaştı. Bu temizlik daha yeni, on beş gün önce falan bitti. Benim müvekkillerimin şu an kan testleri hâlâ çok kötü” dedi.

CIVA DEĞERLERİ 15-20 İLE ÇARPILMALI

İşçilerin idrar ve kan testlerinin de alelade yapıldığını ileri süren Doğan şunları söyledi; “Cıva analizi için kanların özel ve kapalı kaplarda bekletilmesi lazım. Bunlar, normal idrar kaplarına konularak birkaç gün bekletilip cıva oranı düşük çıkarılıyor. Bu değerlerin 15-20 ile çarpılması gerek. Çok çok korkunç şeyler hakikaten. Yani şirket işçileri zehirlemiş, susmuş, göz yummuş!”

TOZ TOPLAMA SİSTEMİNİ BİLE SÖKMÜŞLER!

Avukat Doğan işçilere maden şirketi yetkilileri tarafından şikayetlerinden vazgeçmeleri için baskı yapıldığını da ileri sürerken kendisine vekalet veren beş işçiden ikisinin para ve telkinler sonucu davadan vazgeçtiklerini söyledi. Doğan, “Madenin altın döküm odası dışında başka birimlerinde çalışan işçilerin kanlarında cıva çıktığına dair belgelerimiz var. Toz toplama sistemini de sökmüşler! Üstelik bunu bilerek yapmışlar. Tesislerdeki tozu dışarı atan sistemin sökülmesi o tozu işçilerin soluması demek. Bu ise silikozis hastalığına davetiye çıkarmaktır” dedi.

11 KİŞİYE 1 MASKE!

Altın madeninin altın döküm alanını korumakla görevli 11 güvenlik görevlisi çalışma koşullarını gazetemize şöyle anlatmışlardı; “Döküm odasına ana firmanın işçileri koruyucu giysilerle giriyorlar ve yüksek dereceli fırının olduğu yerde altın dökümünü yaptıktan sonra orasını terk ediyorlar. Biz ise havalandırması olmayan, kapısının 1 dakika bile açılmasına izin verilmeyen odada saatlerce yan odadaki çıkan buharı solumak zorunda kalıyorduk. Bu şikayetlerimizi defalarca yazılı, sözlü maden yetkililerine ilettik ancak bizle ‘Amonyak kokusu cinselliğe iyi gelir’ diye dalga geçtiler. Israrlı taleplerimiz sonrası 11 kişiye 1 maske vererek ‘Dönüşümlü yıkar kullanırsınız’ dediler”.

SKANDALLAR MADENİ!

Develi Öksüt Madencilik’te, 2020 yılında işçilerin kanlarında yüksek oranda kurşun tespit edilmiş, bunu 21 Mart 2020 tarihli Evrensel’de “Develi’deki altın madeninde neler oluyor?” başlığı ile haberleştirmiştik. Şirket işçilerin ağustos 2019, mart 2020, kasım 2020 ve aralık 2020 tarihleri arasındaki kanlarındaki kurşun değerlerinde düzenli artışın raporlanması üzerine bu duruma çözüm aramak yerine kan analiz sonuçlarını yapan uluslararası analiz şirketinin sözleşmesini iptal etmişti. Öksüt Altın Madeni siyanür sızıntısını gizlemek ve maaşların yatmaması nedeniyle yapılan işçi eylemleriyle de gündeme gelmişti.