Aday kim olacak?

Bir yerel yönetici düşünün. İsmi önümüzdeki seçimlerde en güçlü başkanlık adaylarından biri olarak geçiyor. Daha önce şehrin ‘kıyısında’ kalmış olan bir bölgesinde yaptığı belediye başkanlığı deneyimi sonrasında devasa sorunları olan bir metropolde görev yapıyor. Kentte yaşanan en ufak bir aksaklık, sadece karşı partililerden değil aynı zamanda kendi partisinin diğer adaylarını destekleyenler tarafından da aleyhinde kullanılıyor. Kendi işini yapmak yerine ülkenin farklı bölgelerinde kampanya yapmakla eleştiriliyor sık sık. Ama tüm bunlara rağmen hâlâ önümüzdeki seçimlerde aday olması ihtimalinde kazanma potansiyeli çok yüksek. İcraatlarını videolarla, sosyal medya üzerinden geniş çevrelere yaymakta başarılı, özellikle ulaşım alanında yaptığı büyük yatırımlar ses getiriyor, hitabet yeteneği güçlü, genç olması önemli bir avantaj. Sanırım bu kadar tariften sonra kimden bahsettiğim anlaşılmıştır; Meksiko City Valisi Claudia Sheinbaum’dan ve Meksika’da 2024 yılındaki başkanlık seçimlerinde kimin aday olacağı sorusundan bahsediyoruz.

Meksika’da başkanlık koltuğuna oturmayı başaran bir kişinin, 6 yıllık görev süresi sonrasında tekrar seçilmesi mümkün olmadığı için, gelecek dönem kimin başkan olacağı sorusu mevcut başkanın görev süresinin son bir iki senesine damga vuran bir konu olarak ortaya çıkar. 2000 yılına kadar başkanın hangi partiden olacağı zaten belli olduğu için, görev süresi biten başkanın işaret ettiği kişi bir sonraki dönemin başkan ‘adayı’ ve dolayısıyla başkanı olarak belirlenmekteydi. Meksika siyasetinde ‘dedazo’ olarak adlandırılan bu işaret gösterme eylemi tek parti konumunda olan PRI’nin iktidarı kaybetmesi sonrasında da kısmen devam etmişti.

Bugün ise muhalefetin ne toplumsal desteğinin ne de belirlenmiş bir adayının olması iktidardaki Morena partisine önemli bir avantaj sağlıyor. Anketlerde muhalefetin ve Morena’nın adayı kim olursa olsun, 2024’te başkanın Morena’dan seçilmesinin kuvvetli bir ihtimal olduğu sonucu çıkıyor. Hal böyle olunca da Morena’nın adayının kim olacağı sorusu önem kazanıyor.

Buna Başkan Andrés Manuel López Obrador’un adayı işaret etme hakkını kullanmayacağını açıkça belirtmesi de eklenince geriye parti içindeki aday adaylarının birbirileri arasındaki mücadelesi kalıyor. Meksiko City Valisi Clauida Sheinbaum parti içerisinde ve toplumda büyük bir desteğe sahip. Onu Dışişleri Bakanı Marcelo Ebrard izliyor. Ebrard daha orta yolcu ve ılımlı bulunduğu için seçimlerde orta sınıfların da desteğini alabileceği düşünülen adaylar arasında.

Üçüncü sırada Tabasco Eyaleti Eski Valisi ve şu an içişleri bakanlığı görevini yürütmekte olan Adán Augusto López geliyor. Ancak López hem görece olarak yaşlı hem de gafları ile ünlü bir kişilik. Sheinbaum ve Ebrard’ın karizmasına sahip değil. Dördüncü sırada ise Zacatecas Eyaleti Eski Valisi Ricardo Monreal geliyor. Monreal Senatoda Morena senatörlerinin koordinasyonunu yöneten grup başkanı olarak görev yapıyor. Ancak özellikle bazı kritik oylamalarda çekimser olarak tutum alması Obrador ile arasının açılmasına sebep olduğu için adaylık şansı önemli ölçüde azaldı denilebilir.

2024 seçimleri yaklaştıkça, Morena’nın adayının kim olacağı sorusu Meksika’da günlük siyaseti oldukça meşgul eden bir konu olmaya devam edecek. Muhalefet ise bugün için seçimlerin kaderini değiştirecek bir aday çıkarabilecek gibi gözükmüyor. 2024’te Sheinbaum’un Morena’nın adayı olarak seçimleri kazanması ise şimdilik en kuvvetli ihtimal gibi durmaya devam ediyor.