3600 gün nedeniyle işten ayrılan işçi tazminata hak kazanır

SORU: İyi günler. Eşim 3600 günden işine çıkış verdi fakat işveren tazminat ve haklarını vermemek için 45. maddeden çıkış gösteriyor. Bu durumda ne yapmalıyız? Tamamen haksızlığa uğradı. Tazminat davası açabilir miyiz?

CEVAP: Kıdem tazminatına hak kazanma koşullarından bir tanesi de kısacı sorunuzda da belirttiğiniz gibi 3600 günden işten ayrılma halidir. 1475 sayılı eski İş Kanunu’nun 14. maddesinin 5. bendinde, “506 sayılı Kanun’un 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle feshedilmesi” halidir. Bu şekilde işten ayrılan ancak emekli olabilmek için yaşı bekleyen çok sayıda kişinin bulunması da kanun çıkarıyoruz diyerek insanları yıllardır bir beklenti içinde tutan iktidar açısından ise üzerinde en çok tartışma yaratılan alanlardan biridir.

Bu şeklde işten ayrılarak kıdem tazminatınızı alabilmeniz için Sosyal Güvenlik Kurumundan ilgili şartları taşıdığınıza dari ‘kıdem tazminatı alabilir’ şeklinde bir yazı ile birlikte işverene fesih ihbarnamesini vermeniz gerekecektir. 

Sorunuzda belirtmiş olduğunuz 45. maddeden işverenin çıkış göstermesi ise söz konusu olamaz. Zira İş Kanunu’nun 45. maddesi, “saklı haklar” başlığı altında, toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin bu kanunla tanınan haklarına aykırı hükümler konulamayacağına ilişkin bir düzenlemedir. Bahsettiğiniz numaralandırma işten çıkış kodlarına dair olan numaralandırmadır. İşverene haklı nedenle derhal fesih hakkı tanıyan 45 numaralı işten çıkış kodunda ise, “İşçinin işverene yahut onun aile üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması” sebebi yer almaktadır.

Ancak bu sizin önünüzde dava açmanıza engel bir durum değildir. İşçi açısından işverenin feshinin geçerli veya haklı bir nedene dayanmadığı gerekçesi ile dava açma olanağı her zaman vardır. Ancak, bu açacağınız davayı kazanmak için her somut durumu değerlendirmek gerekir. Sizin elinizdeki delillere, iş sözleşmesinin feshindeki gerçek olaylara, tanık beyanlarına göre mahkeme hakimi tarafından değerlendirilecektir. Fakat, eşiniz 15 yıl ve 3600 gün şartlarını doldurmuş ve bu nedenle fesih iradesini işverene söylemiş ve işveren buna rağmen sırf tazminat ödememek için böyle haksız bir yola başvurmuş ise, bu durumda dava açmanız bu durumu düzeltmek yani eşinizin hak etmiş olduğu tazminatı, ayrıca işsizlik ödeneğini alabilmek için tek yoldur. Dava açılmadan önce zorunlu olarak ara buluculuk yoluna başvurmanız gerekir.