Zelenskiy’nin ABD ziyaretinin şifreleri

Dünden beri dünyanın başlıca gündemi Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ABD’ye yaptığı ziyaret. 24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla başlayan savaşın 300. gününde ilk defa bir yurt dışı gezisine çıkan Zelenskiy beklendiği gibi ABD Başkanı Joe Biden ve Kongre tarafından coşkuyla karşılandı.

ABD’nin bölgesel çıkarlarını korumak ve geliştirmek için 300 gündür canla başla çalışan Zelenskiy’nin bir şekilde Washington tarafından ödüllendirilmesi gerekiyordu. Rusya’nın Ukrayna’da tutmayan hesabı Washington’da zafer havasında kutlandı. Denilebilir ki; düzenlenen ortak toplantıda verilen asıl mesajlar Ukrayna’nın Rusya’ya teslim olmaması ve Rusya’nın savaşla hedeflerine varmaması yönündeydi.

Daha önce birçok Avrupa ülkesinin lideri dayanışma için uzun tren yolculuklarının ardından Kiev’e giderek Zelenskiy’le bir araya gelmişti. Biden ise dayanışmasını sadece mart ayında Ukrayna sınırına 80 km uzaklıktaki Polonya’nın Rzeszow kentindeki ABD askerlerini ziyaret ederek göstermişti. Güvenlik nedeniyle Kiev’e gitmeye yanaşmamıştı.

Eğer maksat “iadeiziyaret” olsaydı Zelenskiy’nin ilk değil son ziyaret etmesi gereken lider Biden olması gerekiyordu. Ne var ki, asıl mesele çok savaşın bundan sonra hangi seyirde devam edeceğiyle ilgili olduğu için, doğal olarak ilk önce düşman Rusya’ya karşı en fazla destek veren ülkeye gidilmeliydi.

Ortak basın toplantısında yapılan konuşmalara ve ziyaretten önce basında yer alan yorumlara bakılırsa ufukta Rusya ile barış ve müzakere sürecini hızlandırmak yok. Tersine savaşı uzatarak, askeri başarılarla Rusya’yı yenilgi yoluyla masaya oturtma stratejisi esas alınmış görünüyor.

Bunun ilk önemli belirtisi ABD’nin Ukrayna’ya Patriot hava savunma sistemi vereceğini ilan etmesi. ABD Savunma Bakanlığı tarafından basınla paylaşılan bilgiye göre 1.85 milyar dolarlık yeni askeri yardım paketinde Patriotların verilmesi yer alıyor. 160 kilometrelik çapı olan Patriotlar havadan yapılacak Rus saldırılarını püskürtmede önemli bir işlev görebilir. Özellikle başkent Kiev ve çevresinde füzelerle altyapının imha edilmesi önlenebilir. Patriotların ne zaman ve nasıl gönderileceği ise belirsiz. Alman basını, şimdiden Patriotlar için Ukraynalı askerlere eğitimin Almanya’da verileceğini yazmaya başladı.

ABD tarafından Ukrayna’ya savaşın başlamasından bu yana yapılan toplam askeri yardım da böylece 21.9 milyar dolara çıktı. Yine, ABD meclisinde ele alınan bütçede de Ukrayna’ya 45 milyar dolarlık bir ekonomik yardımın yapılması planlanmış durumda. Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu meclisten yardımın geçmesi durumunda, Ukrayna için önemi oldukça büyük bir meblağ.

Washington’da tam bir kahraman gibi karşılanan Zelenskiy’ye ABD yönetimi istediklerinin pek çoğunu verdi. Hava savunmasını sağlamak için savaş uçaklarının verilmesi hariç. Bir soru üzerine, Biden “İstediği her şeyi verirsek AB ve NATO’da bölünmeler olur” diyerek bunu yapmayacaklarının mesajını verdi. Ayrıca, savaşa AB ve NATO’yu bölmeyi planlayan Putin’in yanıldığını, tersinin gerçekleştiğini özellikle ifade ederek, memnuniyetini dile getirdi.

Zelenskiy’ye “ziyaret hediyesi” olarak verilen Patriotların savaşın seyrini değiştirip değiştirmeyeceği belirsiz. Zira ziyaretin başladığı gün Moskova’da yapılan Savunma Bakanlığı toplantısına katılan Putin, başta belirlenen hedeflerden vazgeçmeyeceklerini söylemeye devam etti. Hafta içinde Belarus’a yaptığı ziyaret ve ona bağlı askeri hareketlilik, Belarus üzerinden Ukrayna’ya karşı yeni bir taarruz harekatının başlatılacağı şeklinde yorumlandı. Keza aynı toplantıda Savunma Bakanı Şoygu asker sayısının 1.5 milyona çıkarılacağını ilan etti.

Toplam açısından bakıldığında, Rusya asker sayısını artırsa da kısa zamanda bütün Ukrayna’yı askeri olarak kontrol edebilecek durumda değil. Ukrayna, Batı’dan aldığı askeri yardımlar sayesine kendisini koruma kapasitesine ulaşmış görünüyor.

Bu nedenle, Rusya referandumla kendisine bağladığı Donetsk ve Lugansk  başta olmak üzere Ukrayna’daki bölgeleri kontrol altına tutarak, müzakere sürecine geçmeyi hedefliyor. ABD ise Ukrayna’nın kontrol edilen alanları geri alarak Zelenskiy’nin müzakere masasına güçlü oturmasının peşinde. Bu ABD Savunma Bakanlığı tarafından açık olarak ifade edildi. Keza, Biden da ortak basın toplantısında ifade ettiği “adil barış”tan bunu kastetti.

Hiç şüphesiz, bu savaş Ukrayna ile Rusya’dan çok ABD ile Rusya arasında Ukrayna sahasında cereyanı eden bir savaş. Tablo artık daha net. Bu nedenle Biden, Zelenskiy’i Beyaz Saray’da ağırlayarak hem ABD halkına hem de dünya halklarına savaşta üstün olduklarına dair güçlü bir mesaj verdi. Bunun üzerinden ittifakları yeniden pekiştirerek, bir sonraki aşamada nelerin yapılması gerektiğine işaret etti.

Gelişmeler, ABD ve müttefiklerinin Rusya sınırına yaklaşma konusunda önemli bir mevzi elde ettiğini gösteriyor. Rusya bunu püskürtmek için ağır kış koşullarını da kullanarak yeni mevziler kazanmanın peşinde. Bu nedenle savaşın kısa sürede bitmesi sürpriz olur. Uzadıkça bölge halklarına faturasının çok daha ağırlaşacağı ise ortada.