Ustalar daima şanslıdır

Yıl sona ererken yapılan Dünya Hızlı Satranç Şampiyonluğu birkaç gün önce Kazakistan’ın eski başkenti Almatı’da gerçekleşti. 15 dakika + 10 saniye eklemeli tempoda oynanan 13 turluk mücadelede Dünya Şampiyonu Magnus Carlsen 10 puan alarak 4’ncü defa Dünya Hızlı Satranç Şampiyonu oldu. Carlsen turnuvadaki tek mağlubiyetini Rus Büyük Usta Vladislav Artemiev karşısında 11’inci turda aldı. Aynı dakikalarda Rus Büyük Usta Ian Nepomniachtchi’yi yenen Alman Büyük Usta Vincent Keymer de şampiyonluk potasına girdi. Carlsen’i yenerek liderliği ele geçiren Artemiev son turda Amerikalı Büyük Usta Fabiano Caruana karşısında kaybederken Keymer’de Fransız Büyük Usta Lagrave karşısında galibiyeti kaçırınca şampiyonluk adeta Carlsen’in kucağına düştü. Capablanca’nın ‘’Ustalar daima şanslıdır’’ önermesi de böylece bir kez daha doğrulanmış oldu.

Satrançta düşünme zamanı ile hatalar arasında ters orantı vardır. Sürenin az olması daha çok hata yapılmasına neden olur. Carlsen’in Artemiev karşısında kaybetmesine neden olan hataya kısaca göz atalım.

Vladislav Artemiev (2701) - Magnus Carlsen (2859)

1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 Fb4+ 4.Fd2 Fxd2+ 5.Vxd2 d5 6.Ac3 0–0 7.e3 Ve7 8.Kc1 dxc4 9.Fxc4 c5 10.0–0 cxd4 11.Axd4 Fd7 12.Fe2 Ac6 13.Ff3 Axd4 14.Vxd4 Kfd8 15.Vc4 Kac8 16.Ve2 Fc6 17.Kfd1 Fxf3 18.Vxf3 Vb4 19.Ve2 g6 20.h3 Şg7 21.Kc2 Kxd1+ 22.Vxd1 Vc5 23.Kc1 Ve5 24.Vb3 b6 25.Kd1 Ae4 ?? Diyagram.

Masum bir şekilde atları değişmek isteyen bu hamlenin asıl amacı değişimden sonra Kaleyle c2 karesine inmeye çalışmaktır ancak bu durumda da eşitlik bozulmayacaktır. Ne var ki doğru hamle savunmasız Kc8’in tehlikeli nokta olmaktan çıkarılmasıydı (Kc5=). Bunun yerine at tehlikeli nokta haline getirilmiştir. Bu da Artemiev ’in gözünden kaçmadı. 26.f4! Vf5 atı korumak için zorunlu 27.g4 diyagram.

Vezir artık atı savunabileceği bir kare bulamaz bu yüzden Carlsen kalite feda etmek zorundadır ancak bu durumda da yıkım kaçınılmazdır. 27…Kxc3 28.gxf5 Kxb3 (28. bxc3 Vc5 29. c4 ve durum değişmez) 29.axb3 exf5 30.Kd7 a6 31.Ka7 Ad6 32.Kxa6 Ac8 33.Ka8 Ae7 34.Kd8 1–0

Son turda Büyük Usta Keymer’in Lagrave karşısında kazancı kaçırması da trajikti. Eğer kazanabilseydi Carlsen ile unvan maçı yapabilecekti. Bazen kaybetmesi için hamle sırasını rakibe vermelisiniz.

Maxime Vachier Lagrave (2737) - Vincent Keymer (2696)

Zugzwang, hamle sırası sizde olduğu için kaybettiğiniz durumdur. Bu konumda hamle sırası beyazda olsaydı ya Şc2 ya da Ff1 oynamak zorundaydı. Ancak hamle sırası siyahta. Siyahın yapması gereken hamleyi rakibe vermek ve bunun için Af7 oynamaktı. Olası devam yollarına bakalım.

a) 52...Af7 53.Şc2 53...Şe3 siyah şahın içeri girmesi piyonun ilerlemesini sağlıyor 54.Fg6 Ad6 55.Fd3 Şf2 56.Şd2 Şg2 57.Şe3 f2 58.Fe2 f1V 59.Fxf1+ Şxf1 60.Şf4 60...Şe2 61.Şe5 Axc4+ ve siyah kazanır]

b) 52...Af7 53.Ff1 Şe4 54.Fd3+ Şf4 55.Ff1 Ad6 56.Şe1 Şe3 (56.Şd1 Şe3 57.Şe1 Ae4 58.Fh3 f2+ 59.Şd1 Şf3 60.Ff1 Ag3 61.Fh3 Af5 62.Şd2 Ae3 63.Şd3 Ag2)

c) 52...Af7 53.Fg6 Ae5 kolay kazanırdı.

Keymer hamle sırasını rakibe vermek yerine diyagramdaki konumda 52...f2? oynayınca oyun hızla beraberliğe ulaştı ve Keymer ikincilikle yetinmek zorunda kaldı. 53.Ff1 Axc4+ 54.Şe2 Şxd5 55.Şxf2 Şd4 56.Fh3 Şd3 57.Fe6 Ae5 58.Şe1 Af3+ 59.Şd1 Ad4 60.Fg8 Ab5 61.Şc1 Ac3 62.Fh7+ Şd4 63.Fg8 Ad5 64.Şd2 c4 65.Fxd5 Şxd5 ½-½