22 yılın enkazı: Sağlıksız yeni nesil

Yirmi bir yaş altı nesil, sırf bu ülkede ve kesintisiz AKP iktidarında doğup büyüdükleri için, tercih edilmiş sağlık politikalarının vebalini ileriki yıllarda canları, sağlıkları ile ödeyecekler. AKP kuşağında doğanlar bir önceki nesilden daha fazla kör, daha fazla bacaksız, daha fazla diyaliz makinesine bağlı, daha fazla felç, daha fazla ve daha erken yaşta kalp hastası, hipertansiyon mağduru olacaklar. Diyabet ve obezite Türkiye prevalans artışının özeti bu.

Seçim sathında hükümet eyleyenlerin yapıp ettikleri ile övünmesi bizim coğrafyanın kaderi mi? Oysa özür bir erdemdir. 18 Kasım 2002’den bu yana süregelen yirmi yılı aşkın AKP iktidarının yarattığı sağlıksız geleceği onarmak hiç de kolay olmayacak.

Yirmi bir yaş altının bu sorunda hiçbir vebali yok. Onlar hiç oy kullanamadılar. Ülkeye, sağlığa onların gözünden bakmakta yarar var.

Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) tarafından yayımlanan “8. Diyabet Atlası’na göre, Türkiye, Avrupa’da diyabet prevalansı  (görülme hızı ) en yüksek olan ülke, ayrıca diyabetli nüfusun en fazla olduğu üçüncü ülke konumunda”. Bu vahim gelişme AKP’nin yirmi yılının özeti.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) 2017 yılı sağlık raporları da benzer veriler sunuyor: “35 OECD ülkesinde 2015 yılı baz alındığında 93 milyon erişkin diyabetli varken ve diyabet prevalansı yüzde 7 iken Türkiye'de bu oran yüzde 12.6 olup Meksika'nın ardından diyabetin en sık görüldüğü ülke” idi. Bu yıla geldiğimizde dünyada ilk sıraya Türkiye yerleşti.

Obezite bahsinde de durum benzer. 2019 sonrası Avrupa’nın en şişman ülkesi yine Türkiye.

AKP bağlamında bugüne değin oy verebilir olmayan 21 yaş altı gençliğe karşı her birimiz kendi çapımızda özür borçluyuz. Onları AKP’nin sağlıkta estirdiği piyasacı sağlık ortamından, neoliberal politikaların yıkıcılığından koruyamadık.

Seçim sathında gençliğe bunu anlatmanın yolları bulunmalı. Asıl hesap sorma hakkı onlarda! Diyabet  ve obezite sıradan birer hastalık değil. Toplumsal yükleri çok ağır. En basitinden diyabet gelişmiş ülkelerde körlüğe yol açan en önemli üç nedenden biridir. Yine dünyada diyabet, ampütasyonlu yani ayağı, bacağı kesilen vakaların yarısından sorumludur. Diyabetli kişilerde kalp hastalığı ya da inme riski 2-5 kat daha fazladır.

Üstelik mağduriyetleri burada bitmeyecek. Her iki hastalık da sosyal güvenlik sisteminin kaldırmakta zorlanacağı bir mali yüke dönüşür. Hasılı, AKP nesli ileride belki de emekli olamayacak, tedavi maliyetlerinin ekseriyetini de cepten ödemek zorunda kalacaklar.

Ey yeni nesil, farkında mısınız?

Avrupa’da üniversite sayısı en hızlı artan, bir o kadar da üniversite mezunu işsiz sayısı en fazla artan ülkeyiz. Türkiye dışında ilkokuldan liseli yıllara kadar tüm çocukluk ve gençliğini tam gün etüd, dershane, okul sıralarında geçirmeye mahkum kılınıp; oyun, dinlenme hakkı elinden alınarak bir sandalye ya da okul sırasına hapsedilen bir başka gençlik var mı? Şişman ve bir o kadar da daha fazla şeker hastası olmalarında bu eğitim sisteminin rolü büyük. Sorumlusu ise 20 yıllık AKP politikalarıdır.

Ülkemizde yirmi bir yaş altı için yaratılmış sağlıksız gelecek elbette tersine dönebilir. Bunun için sosyal ve siyasal iyilik halinin yeniden sağlanması en büyük ve önleyici tıbbi reçetedir.

Sağlıcakla kalın.