Haklı fesih, çalışma şartları esaslı şekilde değişirse mümkün

SORU: İyi günler Devrim Hanım. Ben bir fabrikada 4 senedir vardiyalı sistemde çalışmaktayım. Bu süreç içerisinde hep vardiya değişimlerinde genel olarak fabrikadan ayrılış sürem 25-30-35 yeri geldi mi 50 dakikalara kadar çıkıyor. Ben bu sebeple sözleşmeyi feshedip işyerinden ayrılabiliyor muyum? Yardımcı olursanız sevinirim. 07.00’de paydos ettiğimiz halde amirlerimiz ve müdür yardımcıları hergün toplantı yaptıklarını veya gün içerisinde olan sorunları birbirlerine aktardıklarını söylüyorlar. Bu süre zarfında bizim fabrikadan ayrılışımız 07.30 veya daha geç saatlerde oluyor.

CEVAP: İyi günler, öncelikle ilginiz için çok teşekkür ederim. Ancak, maalesef sorunuz karşısında direkt bu durumun size iş sözleşmenizi haklı nedenle feshetme imkanı tanıdığını söylemek zor.

Servis işveren açısından uygulamada bir sosyal yardım olarak geçmektedir. Bu açıdan işverenin işçilerine servis sağlama gibi bir yükümlülüğü yasal anlamda bulunmamaktadır. Yani yasa metni yoktur. İşveren hem işçilerin işe zamanında gelmesi (Özellikle vardiyalı çalışılan işyerlerinde) hem de işin zamanında başlaması, işçilerin işe geç kalmasının da önüne geçmek açısından servis sağlaması işin yürümesi açısından önemlidir. Ancak, işyerinde bir kez servis bulunması ve bu servis uygulaması işyeri açısından işyeri uygulaması haline gelmiş ise, bu durumda işveren bu uygulamayı örneğin kaldırabilmesi için işçinin onayını almak durumundadır. Çünkü bu durum işyerinde çalışma koşullarının esaslı değiştirilmesi olarak yorumlanmaktadır. İşverenin zorunlu olarak sağlaması gereken servis hizmetini sonlandırması halinde, işçi açısından bu durumda haklı fesih sebebi ortaya çıkabilmektedir. İşverenin servis hizmeti sağlamamış olması değil, ancak yukarıdaki şartlarla var olan servis uygulamasının kaldırılması işçi lehine haklı bir fesih nedeni olabilecektir. Örneğin, işe girerken işçiye servis imkanının olduğu söylenmiş, işçinin işi kabul etme kararı servis hizmeti ile etkilenmiş ve bu hizmetin işverenin kararıyla kaldırılması söz konusu olmuşsa, bu durum çalışma şartlarının esaslı şekilde değişmesi olarak ele alınmaktadır.

Ancak, işyerinde sağlanan servis hizmetinin gecikmesi hususu ise maalesef işçiye haklı nedenle fesih imkanı vermemektedir. Bu konu ile ilgili farklı birçok iş yerinde benzer sorunlar yaşandığı hususu bize iletilen sorunlar arasındadır. Bunun için iş yerinde eğer örgütlü bir sendika bulunması veya işçilerin örgütlü bir birliği var ise bu konunun çözülmesi için görüşmeler yapılması faydalı olabilir. Örneğin sorunuzda belirttiğiniz amirlerin ve diğer geç kalan çalışanların servislerinin değiştirilmesi gibi.