Twitter’ın beddua yasağı

Twitter güvenlik ekibi salı günü yaptıkları bir açıklama ile şiddet içeren içerik ve şiddet içerikli ifadeler konusunda platformun kurallarında değişikliğe gidildiğini duyurdu. Yeni kurallara göre artık platformda şiddet içeren tehditler, birinin zarar görmesini dilemek, şiddetin yüceltilmesi ve teşvik edilmesi artık tümüyle yasak. Yaptıkları açıklamada Twitter güvenlik ekibi şiddet içeren konuşmalara dair yaklaşımlarının “sıfır tolerans” olduğunu ve “vakaların çoğunluğunda ilgili hesabın askıya alınacağını” ifade ediyor. Twitter’ın taciz içeren davranış ve nefret davranışı ile ilgili kılavuz sayfaları da bu değişiklikleri içerecek şekilde güncellenmiş durumda.

Twitter’ın eski kuralları ve yaklaşımı ile karşılaştırıldığında yeni kurallardaki en dikkat çekici değişiklik “Birinin zarar görmesini dilemek” kısmı. Twitter’ın bu konuda bir önceki politikası “Birinin fiziksel zarar görmesini dileyen veya uman ifadeler, belirsiz veya dolaylı tehditler veya ciddi veya kalıcı yaralanmaya neden olma ihtimali düşük olan tehdit eylemleri bu politika kapsamında değildir” şeklinde idi. Platformun yeni kuralları ise bu yaklaşımla tam aksi yönde: Zarar görmeyi dileyemez, umut edemez veya arzulayamazsınız. Bu, başkalarının ölmesini, hastalıklara, trajik olaylara maruz kalmasını veya diğer fiziksel olarak zararlı sonuçlar yaşamasını ummayı içerir (ancak bunlarla sınırlı değildir). Kuralın bu güncel hali ile bizim coğrafyanın önemli bir sözlü/yazılı eylemi olan beddua Twitter’da yasaklanmış oluyor.

Elon Musk’ın Twitter’ı satın alması öncesinde platformdaki ifade özgürlüğünün kısıtlanmasına dair eleştirilerini ve “Zannımca, ‘Eğer şüphe duyuyorsanız, konuşmanın var olmasına izin verin’ tarafını tercih etmeliyiz” gibi cümlelerini hatırlayanlar olacaktır. O dönemde geniş çaplı içerik moderasyonu hakkında iyi kötü bilgi sahibi olan hemen   herkesin öngördüğü şekilde büyük ifade özgürlüğü vaatlerinden kurallarla epeyce sınırlanmış bir tabloya gelmiş bulunmaktayız. İşin belki en öngörülememiş kısmı kuralların bedduayı dahi yasaklayacak denli sert olması.

TDK sözlüğü beddua kelimesini “Birinin kötü duruma düşmesini gönülden isteme, ilenme, ilenç, kargış” şeklinde açıklıyor. Az evvel de dedim ama yineleyeyim bizim coğrafyanın kültürlerinde bedduanın bir yeri ve karşılığı var. Karacaoğlan’ın sevgiliye beddualarından Ruhsati’nin oğluna kötülük edenlere beddualarına oradan Arif Dino’nun dönerciye bedduasına kadar uzunca bir “edebiyatta beddua” listesi çıkartabiliriz. Beddua yasada da genel olarak hakaret sınıfına sokulmuyor bizim topraklarda. “…müştekinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, ağır eleştiri ve beddua niteliğinde olması nedeniyle, hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı…” cümlesi ya da benzerlerini içeren Yargıtay Ceza Dairelerine ve Yargıtay Ceza Genel Kuruluna ait kararlar mevcut. Yani yasaya göre -belirli sınırları olsa da- serbest beddua etmek ama Twitter’da yasak.

İçerik moderasyonu kararları Musk öncesinde de sonrasında da şeffaf ya da tutarlı olmayan Twitter’ın bu kuralı da işine geldiği gibi işleteceği zaten aşikar ama Musk’ın Twitter’da “neredeyse sınırsız ifade özgürlüğü” vaatlerinin tıpkı Musk’ın diğer hayalli ürünleri Tesla Tırı, Loop, Tesla Bot ve Musk’ın her yıl “6 ay sonra insan beyninde olacak” dediği NeuraLink gibi hayali bir ürün olduğunun açıkça ortaya çıktığını not düşmek gerek.