Koşmayı öğrenmek

Yarın gece sahiplerini bulacak Oscar Ödüllerinde uluslararası film kategorisinde ilk beşe kalan İrlanda yapımı “Sessiz Kız” mutlu sona ulaşır mı bilinmez, ama filmin ana karakteri Cait için mutluluğun mümkün olduğu bir dünyayı anlatıyor.

Dokuz yaşındaki Cait, İrlanda kırsalında hayli kalabalık bir ailenin sayılarına tam vakıf olamadığımız çocuklarından birisi. Claire Keegan’ın 1981 yılında geçen öyküsünden Colm Bairéad tarafından aktarılan yapım, sinemayı her 1.5 dakikada bir olması gereken bir aksiyon silsilesi zannedenler için ‘sıkıcı’ kategorisindeki yerine alacaktır hemen. Ama bu muhteşem sanatın hikaye anlatmak yanında aynı zamanda görsel bir dünya inşa etmek olduğunu bilenler Colm Bairéad’ın belli ki hayli güçlü olan sezgileriyle inşa ettiği görsel dünyasından büyük zevk alacaktır.

Daha önce kısa ve belgeseller çeken yönetmen, kamerasının ufkunu hayli dar tutuyor aslında en başta. Yaz tatili gelmiş, havalar ısınmış Cait ve kız kardeşleri çayırlarda koşturmaktadır. Baba beklenildiği üzere sorumsuzun önde gidenidir,  bir kez daha hamile olan anne bütün iyi niyetine rağmen çocuklarına yetişememektedir. Yönetmen de kamerasını ancak Cait’in görebileceği bir ufukta tutarak davet ediyor bizi yolculuğa. Cait’i o yaz boyunca yaşadıkları, kendisini yeniden inşa etme süreci ilerledikçe tıpkı onun gibi kameranın da ufku biraz daha genişliyor, ferahlıyor.

Annesinin doğumu öncesinde, uzak akrabalardan Eibhlin ve Sean çiftinin çiftliğine gönderiliyor Cait. Babası valizi arabadan indirmeyi unuttuğu için eşyasız da kalıyor küçük çocuk. Eibhlin ve Sean çalışkan, dürüst ve belli ki hali vakti yerinde bir çift. Özellikle Eibhlin’in Cait’e yönelik aşırı ilgisinin aksine Sean’ın ilgisizliğinin seyirciyi bir süre işkillendirdiğini söylemeden geçmeyelim. İkisi de normalin biraz üzerinde çünkü. Tam bu noktada Mike Leigh’ın 2010 tarihli “Ömrümüzden Bir Sene” (Another Year) filmindeki Tom ve Gerri çifti geliyor aklımıza. Fazla iyi oldukları için sıkıcı, kendi iyiliklerini dünyanın kurtuluşu sandıkları için başkalarını kötü hissettiren o harika çift! Neyse ki Eibhlin ve Sean’in yakın bir acının yasını tuttuklarını, kadının Cait’e sevgisini vererek, adamın onu nasıl seveceğini öğrenerek yasın bu bölümümü yaşadıklarını anlıyoruz.

Cait’in mesafeli öz babasının ilgisizliğinin ardından Sean’dan da böylesi bir tavır görmesi onu üzüyor ilk başta. Ancak zaman ilerledikçe ve Sean küçük kızla ilişki kurabilmenin yollarını buldukça ilişkilerinin temposu da artıyor. Cait’in her gün çiftliğin girişindeki posta kutusuna koşarak gidip gelme süresinin azalması, bir yanıyla yeni inşa edilen bu baba-kız ilişkisindeki daralan mesafeleri, diğer yanıyla da küçük kızın katettiği mesafeyi gösteren metafora dönüşüyor.

“Sessiz Kız”, bir yanıyla büyüme hikayesi ama öte yanıyla da karşılıklı birbirini tamir eden üç insana dair. Bir çocuğun ona özen gösterecek, sınırlarını genişletecek ve koşulsuzca sevecek yetişkinlere duyduğu ihtiyacın, bir çocuğun kendini bulmak için gerekenlere dair kimi gözlemlerin ve en önemlisi ‘kan bağı’nın bu ilişkideki öneminin ne olup olmadığına soruların filmi.