Tazminat alacağı için ara buluculuk zorunludur

SORU: Merhabalar, iki sorum var. Biz işten çıkarıldık. İki arkadaşım işe iade açtı. Ben açmadım. Şu an işe iadeyi kazandı ama işveren istinafa başvurdu. Ben de tazminat için dava açabilir miyim? Emsal göstersem şansım olur mu? Ara buluculuk yapmadım. Sürem de geçti zaten. Dava açarsam dava düşer mi? Ara buluculuk zorunlu mu tazminat için?

CEVAP: İyi günler. Ara buluculuk, İş Mahkemeleri Kanunu’nda yapılan 3. maddenin değiştirilmesi ile 01.01.2018 tarihindeh itibaren iş ilişkilerinde dava açabilmek için zorunlu hale getirilmiştir. Yani, iş hukukunda işçi ve işveren arasındaki meselelerden örneğin, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, ücret alacağı gibi alacak talepleri, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi tazminatlardan kaynaklanan uyuşmazlıklar ve işe iade talebiyle açılan davalar açısından dava açmadan önce ara bulucuya başvurulması zorunludur. Bu tür uyuşmazlıklar açısından ara bulucuya başvurmadan dava açmanız durumunda, davanız dava şartları yokluğu nedeni ile reddedilecektir.

İş hukukuna ilişkin yukarıda belirtilen uyuşmazlıklar açısından açacağınız dava dilekçesinin ekinde ara bulucuya başvurduğunuzu ve uzlaşamadığınızı belgeleyen son tutanağın aslını mahkemeye sunmak zorunludur. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde mahkeme tarafından son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilecektir. Dolayısıyla burada önemli olan dava tarihinden önce ara bulucuya başvuru tarihinin gelmesidir.

İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit ve itiraz davaları hakkında ise ara bulucuya başvurulmadan dava açılabilecektir. Dolayısıyla sizin kıdem tazminatı alacağı davası açabilmek için ara bulucuya başvuru yapmanız yasal zorunluluktur.

İşe iade davaları açısından, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle ara bulucuya başvurmak zorunlu kılınmıştır. Eğer, ara buluculuk sonunda anlaşmaya varılamamış ise, bu durumda da ara buluculuk son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilecektir. İşe iade davasındaki süreler hak düşürücü süreler olduğu için bu sürelere dikkat ederek dava açmak hak kaybının önüne geçebilmek için önemlidir.

Kıdem tazninatı alacağı açısından ise bu şekilde kısa bir süre içeren bir hak düşürücü süre düzenlenmemiştir. Kıdem tazminatı için zaman aşımı süresi 5 yıldır. Bu süreyi, tabii ki sonuna kadar beklemeden, ara bulucuya başvurup bu görüşmelerin sonucuna göre dava açabilirsiniz. Dolayısıyla bir süre geçmesi sizin için söz konusu değildir.

Arkadaşınızın açmış ve kazanmış olduğu işe iade davasının kararını iş sözleşmesinin feshinin geçersiz nedenle feshedilmesi açısından açacağınız davada emsal karar olarak gösterebilirsiniz. Ancak, her bir fesih sebebi kendi somut koşulları içinde değerlendirilecektir mahkeme tarafından.