MEB, YÖK, ÜAK ve ÖSYM’ye çağrı: LGS ve YKS’da 4 yıl afet bölgesi kontenjanı tanımlansın

Afet bölgesinde kayıp ve acılar büyük, bu kayıp ve acıların büyük kısmı da telafi edilemeyecek artık, bu çok açık. İşin daha kritik olanı bu kayıplara her gün daha yenilerini de eklememektir, en azından bunu başaralım.

Ailelerin de çocukların da en büyük kaygılarından biri kayıplarına yeni kayıplar eklenmesi, bunca acının yanında bir de yeni sosyal eşitsizliklerle karşı karşıya kalmaları. Bunların en başında çocukların gençlerin eğitim kayıpları kaygısı geliyor. Bunda da son derece haklılar.

İKİ AY SONRA BİLE EĞİTİM VE OKULLARIN GENEL DURUMU KÖTÜ

Zaten iki ay çoktan kaybedilmiş.

Aradan iki ay geçmiş, son hafta itibarıyla bile öğretmen deneyimleriyle okulların genel durumu şu şekilde sayılır:

1. Öğrencilerin bir kısmı okulları bırakmış durumda.
2. Okullar henüz düzenli eğitime geçmedi, mahalle mahalle fark ediyor.
3. Şehir içi okullara gidecek ulaşım yok.
4. Çocukların çadırda, çalışacak mekanı yok.
5. Öğrencilerin ve okulların yeterli ders ve sınav hazırlık materyali yok.
6. İnternet bağlantıları sağlıklı değil.
7. Okul idarecileri henüz tam dönmedi.
8. Öğretmenler henüz tam dönemedi, eksiklikler var.
9. İdarecinin de öğretmenin de personelin de pek çok sorunu var ve en başta sağlıklı kalacak yerleri yok.
10. Öğrencilerin de öğretmenlerin de sonuçta travma ve ruhsal zorlukları da var.
11. Yazışma ve iletişim dili düzeltilememiş, emir cümleleri, mobbinge varacak tarzlar yansıyor bazen
12. Tüm bunlarla birlikte duş-tuvalet imkanı, bazen su-yemek imkanı da dahil daha çok çarpan sorun yaşanıyor.

İşin özü; ev başta olmak üzere fiziki ve sosyal donatıdan, okul donatısından, ders süresinden, derslerin yapılabilmesinden, uyarlanabilmekten, öğretmen bulabilmekten veya öğretmenin hazır oluş düzeyinden materyal ve internet bulabilmeye kadar afet bölgesindeki öğrenciler her açıdan dezavantajlı duruma düşmüş bulunuyor.

LGS VE YKS’DE 4 YIL AFET BÖLGESİNE ORANSAL KONTENJAN TANINMALI

Özetle iki ayı geçen süreçte çocukların ne doğru dürüst kitabı defteri var, bunlar sağlansa bile ne de evi odası var. Çadırlarda LGS ve YKS’ye nasıl hazırlanacaklar, böyle bir realite var mı? Kaldı ki bir kısmının çadırı bile yok, bazılarının onlara sahip çıkacak annesi babası da artık hayatta değil. İki ay da zaten kaybedilmiş. Sadece 8. sınıf ve 12. sınıf da değil tüm öğrenciler daha yıllarca çadırda konteynerde yaşamak zorunda kalacak.

Tüm bunlar dikkate alınarak önümüzdeki 4 yıl boyunca LGS ve YKS’de 6 Şubat 2023 tarihi itibarıyla afet illerine kayıtlı öğrenciler için toplam öğrenci oranı kadar kontenjan ayrılmalıdır. Yani mevcut kontenjanlar oransal olarak yeniden paylaştırılmalı, afet bölgesinde çocuklar/gençler kendi aralarında yarışmalıdır.

FARKLI KONTENJANLAR VAR, AFET BÖLGESİ KONTENJANI KOLAYCA UYGULANABİLİR

• MTOK-mesleki teknik okullar kontenjanı var. Teknoloji fakültelerinde uygulanıyor.
• Yabancı kontenjanı var,
• Lise birincisi kontenjanı var.
• KKTC kontenjanı var.
• UOLP/Sunny-Uluslararası paralı kontenjanı var.

Tüm bunlar yıllardır çok rahat bir şekilde uygulanıyor.

6 Şubat 2023 itibarıyla bölgede kayıtlı öğrencilere Türkiye toplamı içindeki oranları miktarında kontenjan ayrılmalı, bu uygulama 4 yıl boyunca sürdürülmelidir.

Tablo: 2021/2022 Afet Bölgesi İllerinde Kademelerine Göre Öğrenci Sayıları ve Payları*

* MEB 2021/2022 Eğitim Öğretim İstatistiklerinden hesaplanmıştır.

Geçtiğimiz yılın istatistikleri dikkate alınırsa, toplam 19 milyon 116 bin öğrencinin 4 milyon 101 bini afet bölgesindeki 11 ilde yaşıyor. Bunu oranladığımızda, afet bölgesinde yüzde 20-22’lik bir öğrenci payı oluşuyor. Afet bölgesindeki 11 il için hem LGS’de hem de YKS-ÖSYM’de bu oranda yüzde 20-22’lik kontenjan ayrılması, böylece afet bölgesindeki öğrencilerin kendi arasında yarışması, mükemmel olmasa da en azından daha adil bir çözüm oluşturacaktır.

Umarım bir gün sınavsız yerleştirme sistemleri de geliştirebiliriz. Umarım hiçbir çocuğumuz ve gencimizin olanağı bir diğerinden farklı olmayacak günler ve şartlar da sağlayabiliriz.

Bugün için en azından sınav adaleti sağlayalım.

LİSELERDE JEOLOJİ, SOSYOLOJİ, PSİKOLOJİ ZORUNLU GRUPTA OKUTULMALI

Jeoloji, sosyoloji, psikoloji lise müfredatının ayrılmaz parçası iken bizde artık ayrılmış, seçmeli grupta da neredeyse hiç okutulmuyor. Afetle sınırlı değil bu dersler ortaöğretimin temel bilgi-beceri-duyarlılığı arasındadır. Hele de afetle birlikte işin bilgi, bilim, sosyal ve ruhsal boyutu da dikkate alınınca haftalık ders programında her şartta bu dersler zorunlu grupta olmalıdır.

Yükseköğretimde de afet, ilk yardım ve organizasyon sosyolojisi ve dersleri yaygınlaştırılmalı veya diğer ilgili derslerin konuları arasında işlenmelidir. Topluma hizmet uygulamaları etkinlikleri de bu yönde düzenlenmelidir.