Ding dong, king kong, ping pong, King Liren

Biliyorum yazının başlığı çok tuhaf ama inanın açıklayabilirim. Ian Nepomniachtchi (Nepo) ve Ding Liren arasında oynanan Dünya Satranç Şampiyonluğu maçı 14 klasik oyunun ardından 7-7 skoru ile tamamlanınca geçen pazar günü eşitlik bozma (tie break) oyunlarına geçildi. Eşitlik bozma oyunları klasik oyunlara göre daha kısıtlı bir zaman temposu anlamına geliyordu. 25 dakika +10 saniye zaman kontrolüyle oynanan dört oyunun ilk üç oyunu beraberlikle sonuçlandı. Ancak dördüncü oyunu kazanan Büyük Usta Ding Liren Dünya Şampiyonluğu unvanına sahip olan ilk Çinli olmayı başardı.

Tam bu noktada bir flashback yapıp 2012 yılına gidelim. 2012 dünya gençler şampiyonasında Ding Liren üçüncü olmuş, satranç dünyasındaki gelecekteki başarılarının ilk sinyalini vermiş, adeta kapının zilini çalmıştı, “Ding Dong”.  Hemen önünde ikinci olan GM Richard Rapport ise bu dünya şampiyonluğu maçında Ding’in sekundantlığını yaptı. Peki, 2012’de dünya gençler şampiyonu kim olmuştu?

“Not: Satrançta turnuva veya maç sırasında oyuncuya yardımcı olan kişilere sekundant denir. Sekundantların görevi maç öncesinde rakiplere karşı her türlü hazırlığı yapmaktır.”

Büyük Usta Alexander Ipatov, Şubat 2012’de Türkiye ulusal takımı oyuncusu olmuş aynı yıl ağustos ayında düzenlenen dünya gençler şampiyonasında Ding Liren ve Richard Rapport’un önünde şampiyon olmuştu. Aynı yıl Gülkız Tulay Türkiye Satranç Federasyonu Başkanı olmuş aradan geçen 11 yılın sonunda Rapport’un yardımcılığını üstlendiği Ding dünya şampiyonu olurken, Büyük Ustamız Ipatov şu an ulusal takıma bile girememektedir. İşte yıllardır anlatmaya çalıştığım, Federasyon Başkanı Gülkız Tulay’ın tarihi başarısızlığı, basiretsizliği budur. Aşağıdaki resim artık ülkemiz satrancının 11 yılda nasıl katledildiğinin resmi ve Gülkız Hanım’ın utancıdır.

Ding Liren, Çin’in spor politikaları ve Çin Satranç Federasyonunun destekleri sayesinde hızla yükselmiş ve uzun zamandır zirvedeki sporculardan biri olmuştu. Çin, kadınlar kategorisinde zaten yıllardır şampiyonluğa ambargo koymuş durumdadır. Ding, ağustos 2017’den kasım 2018’e kadar klasik satrançta mağlubiyet görmedi, bu süreçte toplam 29 galibiyet ve 71 beraberlik alarak yenilmezlik rekoru kırdı. Adeta bir “King Kong”a dönüşmüştü. (Bu 100 maçlık yenilmezlik serisi, Magnus Carlsen 2019’da bu rekoru geçene kadar üst düzey satranç tarihinin en uzun yenilmezlik serisidir)

Ding’in şampiyonluk maçı yapabilmesi için adaylar turnuvasını kazanması gerekiyordu. Fakat adaylar turnuvasına girmeye hak kazanamamıştı. Rusya & Ukrayna savaşı sırasındaki söylemleri nedeniyle FIDE’den ceza alan Rus Büyük Usta Sergey Karjakin adaylar turnuvasına girme hakkını kaybedince en yüksek ratingli oyuncu olarak Ding kalifiye oldu ama adaylara katılması için turnuvalarda 30 oyun oynaması gerekiyordu. Ding bir ayda 30 oyunu tamamlayarak adaylara katılma hakkı kazandı. Adaylar turnuvasına henüz birinci turda Nepo’ya kaybederek başladı. 10’ncu tura kadar galibiyet yüzü görmedi. 14’ncü turda Amerikalı GM Hikaru Nakamura’yı yenerek son anda ikinci olabildi. Nepo, adaylar turnuvasını kazanmış ve Carlsen’le şampiyonluk maçına çıkacaktı ki, Carlsen tüm dünyayı şok ederek unvan maçına çıkmayacağını açıkladı. Kurallara göre adaylar turnuvasının birincisi ve ikincisi dünya şampiyonluğu maçı yapacaktı. Maçın 7-7 biten klasik bölümünde üç defa geriye düştü ama her seferinde skoru eşitledi. Kötü konuma düştüğü son oyunu altı saat savundu ve 4’üncü tie break oyununda ilk defa siyah taşlarla kazanarak şampiyon oldu. Bu kadar git gelin yaşandığı bu duruma “Ping Pong” demeyelim de ne diyelim?

Tarihin en vasat şampiyonluk maçında en azından “Dingin” olan taraf kazandığı için seviniyor ve inanılmaz bir serüvenin sonunda dünya şampiyonu tacının yeni sahibi King Liren’i kutluyorum.