24 Mayıs 2023 04:14

Tercümesi kifayetsiz duygular

baskı için hazırlanmış kelimeler ve kurşun kalıplar

Fotoğraf: Pixabay

Paylaş

Zeki Gül

Tüm yazıları

Demokrasiden, aydınlanmadan, emekten, insan haklarından yana bir yaşam tahayyül edenler için olumsuzluklar çok derinleşti. Sahi ihtiyacımız olan duygu kelimeleri neler olabilir? Fince’den ‘sisu’, Almanca’dan ‘sehnshucht’, Portekizce’den ‘saudade’ ve ‘desenrascanço’, Macarca’dan ‘pihentagyu’ yeter mi?

Başka diyarlarda karşılığı zor, başka dillere tercümesi kifayetsiz duygular içindeyiz sanki. Misal dünyanın cümle dillerinde ‘seçtirmeme hakkı’ var mıdır bilemedim.

Dünyanın diğer dillerinde olmayan kelimeleri, hangi dilde söylenmiş olursa olsun insanlığın ortak mirası olarak görmek gerek.

Kürtlerin seçtiği belediyelere kayyum atanması ve tutuklu milletvekilleri bağlamında fiilen milyonlarca seçmenin seçme ve seçilme hakkı elinden alındı. Ama seçtirmeme hakkı baki.

Birinci tur seçim sürecinde “Olumsuzluklar karşısında olağanüstü kararlılık gösterme” anlamına gelen bir kelime olan Fince ‘sisu’ kelimesi sanki duygularımıza tercüme olabilir.

Şimdilerde ise ruh halimiz “Belki de başarılması mümkün olmayan bir hal ya da durum için duyulan yoğun özlem.” Buna Almanlar ‘sehnsucht’ demekte.

Ama en büyük risk korku girdabı. Malum, ‘Korku yabancılaştırır’: Kendimize, değerlere, mücadeleye…

Nicedir söylendiği üzere ‘Susmuyoruz, korkmuyoruz, hiçbir yere gitmiyoruz.’

Bizde seçim geleceğimize dair. Ya dünyada?

Misal, Oxford sözlüğü, 359 bin civarı okurun oy tercihi ile 2022 yılının kelimesini seçti: ‘Goblin modu.’

“Tipik olarak sosyal normları reddedecek şekilde özür dilemeden kendini beğenmiş, açgözlü davranışı türü” anlamında argo bir terim aslında yılın kelimesi. Seçim sathında size de birilerini hatırlattı sanırım.

Sağlıcakla kalın.

YAZARIN DİĞER YAZILARI