Muhalefet için kazanma rehberi olarak satranç

Seçim bittiğine göre artık muhalefet için bir öz eleştiri yapmanın zamanı gelmiştir. Satrançta bazen öyle anlar olur ki, kazanmak bir zorunluluk halini alır. Örneğin turnuvanın son oyununda şampiyonluk maçı oynuyor olabilirsiniz. Kaybetmeniz ya da berabere kalmanız durumunda averajınıza ve diğer oyuncuların performansına bağlı olarak ikinci, üçüncü, dördüncü hatta beşinci bile olabilirsiniz. Hakemler rakibinizin taraftarı olabilir ve hatta oyun devam ederken haksız yere sizi cezalandırabilir, moralinizi ve motivasyonunuzu bozmaya çalışabilirler. Ve siz tüm bunlara rağmen kazanmak zorundaysanız teknik ve psikolojik bilgilerinizi, deneyimlerinizi satranç tahtasına yansıtmadan önce yapmanız gereken ilk şey bu maça özel olarak hazırlanmaktır. Rakibinizin ya da hakemlerin provokasyonlarına değil oyunun kendisine odaklanmalısınız. Bu aşamada önce kendinizi tanımalı, zayıf ve kuvvetli olduğunuz yönleri iyi bilmelisiniz.

 İlk on-yirmi hamle arasında tüm taşları oyuna soktuğumuz “açılış” (Kendinizi sunma biçimi), stratejik planların uygulandığı “oyunortası” (kampanyanız) ve satranç oyuncularının pek çalışmak istemediği ama en önemli kısım olan “oyunsonu” (seçim güvenliği) konularında tam olarak yeterli değilseniz, bu aşamalardan birinde kaybetme olasılığınız çok yüksektir. Örneğin son seçimlerde Kılıçdaroğlu, kendini sunma olarak adlandırabileceğimiz açılış hamlesini “oyunsonuna” girmeden birkaç gün (bir hamle) önce yaparak büyük bir hata yaptı (Babala TV’deki yayın). Acemilerin oyunlarına dikkat ederseniz bazı taşlarının hiç oyuna girmeden kaybettiklerini görürsünüz. Sadece birkaç taşla yaptıkları hücumlar tecrübeli ve tehlikeli bir rakip karşısında mutlaka duvara toslar.

Açılış evresi oyunun sonraki tüm hamlelerine etki etmesi açısından çok önemlidir. Rakibin tecrübeli olduğu bir açılışı tercih etmek onu her anlamda rahatlatır. Siyasi dille konuşacak olursak DEVA, Gelecek, Demokrat, Saadet ve İyi Partiden oluşan sağ ağırlıklı 6’lı masa hamlesi oyunu Erdoğan’ın en iyi bildiği alana çekmiş oldu. Kılıçdaroğlu’nun bu açılışı hatalı olmasına rağmen bir süre başa baş mücadele edebilmesinin tek sebebi ise Erdoğan’ın yorgun olması, ekonomi, afet gibi politik hamlelerinde hep hatalı olmasıydı. Oyunun karakterini rakibinizin belirlemesine izin vermek iyi satranççıların asla tercih etmeyecekleri bir şeydir. Rakibin açılış sistemleri ile çarpışmak için en uygun varyantlar seçilir ve hatalı olduğu anlar için dakik cevaplar hazırlanır. Rakibiniz bu kadar kötü oynarken kaybetmek ancak daha kötü oynamakla açıklanabilir.

Oyunortasına geldiğimizde Erdoğan’ın saldırgan bir dil ve tutum takındığını, buna karşın Kılıçdaroğlu’nun kendini savunmak durumunda kaldığını gördük. Oysa en iyi savunmanın karşı saldırı olduğunu binlerce yıllık askeri-politik tarihten öğrenememişseniz yakın tarihimizdeki en önemli kontratak olan “Büyük Taarruza” bakmanız yeterlidir.  Rakibinizin ölüm kalım maçı olarak gördüğü bir oyunda kalple, çiçekle, böcekle mücadelenin kazanıldığı bir örnek tarihte görülmemiştir. Erdoğan bu seçimde kendisinin en önemli zayıflıklarını rakibin zayıflığıymış gibi göstermeyi başarmış, “FETÖ” ve PKK ile olan ilişkisini rakibin sırtına yükleyerek üstündeki ağırlıktan kurtulmuş, Kılıçdaroğlu’nun en başta yapması gerekeni kendisi yapmıştır. Satrançta da, hayatta da hamlenin zamanlaması hayati önem taşır.

Oyunsonu (Tahtada piyonlar hariç altı ya da daha az taşın kaldığı, hatanın geri döndürülemediği bölüm) olarak tarif ettiğim seçim güvenliği ise Kılıçdaroğlu açısından tam bir rezalete dönüştü. Rakibinizin daha önceki oyunlarda sürekli bilgisayardan hamle yardımı alarak sizi yendiğini tecrübe etmişseniz gözünüzü ondan ve tahtadan ayırmaz, sıkı markaj uygularsınız. 17 bin sandıktan sonuç alamadığını itiraf eden bir siyasi partinin durumunu satranca uyarlayalım. Yüksek bir ücret ödeyerek Büyük Ustadan ders alıyorsunuz (Sadece CHP’nin aldığı hazine yardımı bir milyarın üstünde), bütün taktikleri biliyorsunuz, açılıştan hafif kötü çıkmışsınız, oyunortasında idare etmeye çalışmışsınız ama rakibiniz oyunsonunda tahtadan taş çalıyor ve siz kaybettikten sonra “Rakip taş çalmış ama görmedim” diyorsunuz. Kusura bakmayın ama bu şartlarda satrancı bırakıp önce kendinize bir gözlük almalı, sonra tüm bu hatalarınızı gidermek için önceden önlem alma konusunda yetkin, stratejik anlayışı kuvvetli, muhtemelen satrancı çok iyi bilen danışmanlar edinmelisiniz. Aksi takdirde halkın geleceği için poker oynamaya devam edersiniz.