Manevi rehberlik ve danışmanlık: Okulda/hayatta en hakiki mürşit şeyhtir

 “Ne ekersen onu biçersin”, “Ne yersen ona dönüşürsün”, “Her şey emektir” gibi atasözleri veya “meşhur” sözler gerçeğin toplamını açıklayamasa da en azından on binlerce yıllık deneyimlere dayalı olarak çıkarımlanmış “etki-sonuç” arasında, nedensel, hatta ereksel düşünce (koyduğun hedeflerin gerçekleştirilmesi için yapılacaklar, yol, strateji) hakkında, yapılanlarla ulaşılabilenler veya ulaşılabilecekler hakkında aradaki bağıntıyı işaret eden özlü sözlerdir. “İrsal-ı mesel” savın/sözün pekiştirmesi için atasözlerine veya meşhurlara başvurulmasıdır.

Bugün tüm okul ve çocuklarımızın ana menüsü haline getirilen “din” ve “değerler eğitimi”nin, din ve değerler eğitimi menüsündeki “manevi danışmanlığın” ne anlama geldiğini, mümkün olduğunca “yorumsuz” olarak bunun “gönderimini/anlamını” aktarmaya çalışacağım.

MANEVİ REHBERLİK VE DANIŞMANLIK: İRŞAT: MÜRŞİT: ŞEYH

Devletin, MEB’in, hemen bütün neomuhafazakar liberalizmin okullara bol bol sokuşturduğu, Türkiye’de daha da farklı özgüllük kazanan “değerler eğitimi” ne anlama geliyor? Değerler eğitimi altında en son ÇEDES protokolü altında “MANEVİ REHBERLİK VE DANIŞMANLIK” ne anlama geliyor?

Bunun için daha asli terimlere/kavramlara dönmek, irşat ve mürşide bakmak uygun olacaktır.

“Sözlükte “doğru yolu bulup kararlılıkla benimsemek” anlamındaki rüşd kökünden masdar olan irşâd “doğru yolu göstermek” demektir. Burada sözü edilen yolun maddi manada olması mümkün görülmekle birlikte daha çok akli-manevi alanı ilgilendirdiği kabul edilir. Dolayısıyla irşat din terminolojisinde hidayet ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. (…) “Allah’ın, kulunun fiilini kendi rızâsına uygun şekilde yaratması” diye tanımlanabilen tevfîk ile (et-Taʿrîfât, “tevfîḳ” md.) irşad arasında anlam yakınlığı bulunmaktadır. (…) İrşad kavramıyla anlam yakınlığı bulunan kelimelerden biri de davettir. “İnsanları İslâm dinini benimsemeye ve müslümanları dinî görevlerini yerine getirmeye çağırma” anlamındaki davet daha çok bu iki anlamın birincisinde, irşad ise ikincisinde yaygınlık kazanmıştır. Bunlara ayrıca teblîğ, tezkîr, tebşîr, inzâr ve emir bi’l-ma‘rûf nehiy ani’l-münker kavramlarını da ilâve etmek mümkündür.“ “ilâhî gerçekler”, “özendirme ve uyarma”, “davet” (…) “Işık saçan kandil” olma niteliği mürşidin anlattığı mesajın gereklerini yerine getirmesi, misyonuna uygun bir hayat yaşaması ve fiilî temsil konumunu daima koruması şeklinde anlaşılmalıdır.” (İslâm Ansiklopedisi, İrşad Maddesi).

İslâm Ansiklopedisinde “mürşit” maddesi aranınca aynı anlamda “şeyh” maddesine yönlendirmektedir. “MÜRŞİD”  المرشد Sâlike Hak yolunda rehberlik yapan kimse, velî, er, eren, pîr.bk. ŞEYH. Müridlere rehberlik yapan ve onları irşad eden kişi anlamında tasavvuf terimi.”

ÖĞRETMEN YERİNE ŞEYH Mİ GEÇİYOR?

“Şeyh” maddesine geçince tanım şu şekilde devam ediyor: “Sözlükte “yaşlı kimse” anlamındaki şeyh kelimesi (çoğulu şüyûh, meşâyih) tasavvufta velî, pîr ve mürşitle eş anlamlı olarak kullanılmıştır. Türkçe’de er, eren ve ermiş kelimeleri de “şeyh” manasına gelir. Şeyh kelimesi Kur’an’da (Hûd 11/72; Yûsuf 12/78; el-Kasas 28/23; el-Mü’min 40/67) ve hadislerde (Wensinck, el-Muʿcem, “şeyḫ” md.) sözlük anlamıyla geçmektedir. Mürşit Kehf sûresinde (18/17) “doğru yolu gösteren rehber” mânasındadır. Buna göre şeyh “tâliplere doğru yolu gösteren ve onları irşad eden kimse” demektir. (…) tasavvufta şeyhlik makamı tarikat yolunun en yüce mertebesi, Allah’a davet konusunda peygamber vekilliğinin en üstün derecesi kabul edilmiştir. (…) Şeyhler eğitim usullerine göre tâlim şeyhi, sohbet şeyhi ve tarikat (irşad/sülûk) şeyhi gibi kısımlara ayrılır.” (İslâm Ansiklopedisi, İrşad Maddesi).

Ayrıntılarına İslâm Ansiklopedisinden ve din kaynaklarından bakabilirsiniz. AKP’nin/MEB’in yaptığı öğretmenin ve psikolojik danışma ve rehberliğin yerine “şeyh”in geçirilmesi projesi sayılabilir. Aynı zamanda çocuğu ve toplumu bir tarikata bağlama projesidir. Dahası toptan tinin dinle ele geçirilme arayışıdır.

DERS PROGRAMLARINDA’DİN, AHLAK, DEĞERLER’ KATEGORİSİ ŞERİATÇILIĞA BAĞLANMIŞ

Türkiye’de “değerler eğitimi” dinci anlamda kullanılmaktadır, “kök değerler”den kasıt dini değerlerdir MEB ders programlarında bunlar doğrudan dolaylı ifadesini bulmaktadır. Haftalık ders çizelgesinde “değerler” “din, ahlak, değerler” kategorisi olarak düzenlenmiş olup bu grupta sadece “din dersleri” (Kur’an-ı Kerim, Peygamberimizin Hayatı [sünnet ve hadis],  temel dinî bilgiler [ilmihal]) gösterilmektedir, “Demokrasi ve İnsan Hakları” dersi bile bu gruba sokulmamaktadır. “din kültürü ve ahlak bilgisi” dersi bile şeriatçılara dar gelmektedir.

DİN EĞİTİMİ, DİNİ EĞİTİM DEĞİL: ÇOCUĞA ŞEYH, OKULDA ŞEYHLİK

Dinler bilgisi, din eğitimi, dini eğitim ve dinci eğitim aynı şeyler değil farklı düzeylerdir.

Anayasada öngörülen “din kültürü ve ahlak bilgisi” genel olarak dünya dinlerinin/kültürlerinin tanıtımı ve ahlak bilgisidir. Yanlışı ahlakın salt dinle eşleştirilmesi idi, dahası pratikte “sünni gelenek” eğitimi yapılıyordu.

“Değerler eğitimi” altında yapılan artık “din eğitimi”, hatta “dini eğitim” bile değil IŞİD gibi Taliban gibi “dinci/şeriatçı eğitim”dir.

Değerler eğitiminin özü dincilik, stratejik ayağı dinci eğitimi ile birlikte “manevi rehberlik ve danışmanlık”, manevi danışmanlığın tözü her çocuğa “şeyh” tayini, okulda “şeyhlik” kurulması projesidir. Yani “manevi rehber ve danışman” “mürşit” veya “şeyh”in başka bir ifadesidir.

“Manevi danışmanlık” ilk adımda çocuklara dini ve dinci politik kimlik aşılama, ikinci adımda ana dava olarak da şeriatçıların hedeflediği dinci rejimin ana değerlerini/normlarını aşılama, dinci/şeriatçı insan, şeriat rejimi, şeriatla yönetilen ülke, şeriat devleti kurma/ mevcudu şeriat devletine dönüştürme projesidir.

Cumhuriyetin “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir” ilkesi karşıtına dönüştürülmüş bulunuyor: “Okulda/ hayatta en hakiki mürşit şeyhtir.”