Piyasa düzenleyicileri, oyunlar ve oyuncular

Microsoft’un Activision/Blizzard’ı (A/B) 70 milyar dolara satın almaya rekabet düzenleyici kurumları ikna çalışmaları sürerken ortaya dökülenler Microsoft, Sony ve genel olarak oyun endüstrisinin durumuna dair epey fikir veriyor. Hatırlayacağınız üzere Microsoft’un A/B satın alması Avrupa Birliğinde bazı taahhütleri sağlaması koşulu ile onaylanmış, İngiltere ve ABD’nin rekabet düzenleyici kurumları ise satın almaya itiraz etmişti. ABD’de Federal Ticaret Komisyonunun (FTC) açtığı davada 22 Haziran’dan bu yana yapılan dört oturumda* konuya dair çok sayıda belge ve kanıt paylaşılırken, şirket yöneticileri ve uzmanlar da ifade verdi.

ABD’deki dava konsol pazarı hakimiyeti üzerinden kurulmuş durumda. FTC, Microsoft’un A/B’yi satın almasında A/B’ye ait büyük oyunları sadece Microsoft’un kendi konsolu Xbox için yayımlayarak konsol pazarında haksız bir rekabet sağlayacağını savunuyor. FTC’nin bu tezini örneklerken kullandığı temel oyun Call of Duty. Call of Duty serisinin yeni oyunlarının sadece Xbox’a özel olması halinde Sony’nin ve Nintendo’nun nasıl zarara uğrayacağını ortaya koymak üzere Sony ve Nintendo’nun yöneticilerini ve çalışanlarını tanık kürsüsüne taşıyor FTC.

ABD’de konsol pazarı halihazırda üç dev arasında paylaşılıyor: Microsoft’un Xbox’ı, Sony’nin Playstation’ı ve Nintendo’nun Switch’i. Eğer konsol pazarı üç şirkete hapsolmamış ve oyuncuları da bu üç şirkete mecbur olarak hapsetmeyen bir pazar olsaydı belki FTC’nin tezi daha fazla destek görebilirdi. Ancak mahkemede ifadelerde de ortaya çıktığı üzere FTC’nin engellemeye çalıştığı hamle konsol pazarının rutini. Sony, yıllardır sadece Playstation’a özgü oyunları bu amaçla kullanıyor. Nintendo ve Microsoft da bu konuda Sony’den aşağı kalmıyor. Xbox’ın başındaki isim, Phil Spencer ifadesinde Zenimax’ı satın alma gerekçelerinden biri olarak Deathloop ve Ghostwire gibi Zenimax’a ait çeşitli oyunların Xbox’a gelmemesi için Sony’nin Zenimax’la anlaşma yapmasını sayıyor. Özetle şirketler yine bildiğiniz gibi.

Mahkemeden önemli bir ayrıntı Sony’nin yanlışlıkla Call of Duty gelirlerini açıklaması oldu. Sony’nin mahkemeye teslim ederken üstünü keçeli kalemle karalamakla yetindiği bu “gizli bilgiler” evrakların fotokopisi çekilince ayan beyan görülür hale geldi. Söz konusu evraka göre Sony’nin 2021’de sadece ABD’de Call of Duty’den elde ettiği gelir 800 milyon dolar. Dünya genelinde ise 1.5 milyar dolar. Üstelik bu sadece oyunun kendisinden elde edilen. Aynı dokümana göre aksesuar satışları, abonelikler vb. de eklendiğinde Sony’nin Call of Duty oyuncularından 2019 ile 2021 arasında elde ettiği gelir 15.9 milyar dolar. Kıyas açısından dünyanın en yüksek hasılatlı filmi Avatar’ın 14 yılda toplam hasılatının 3 milyar doların biraz altında olduğunu not düşelim.

Şirketler oyunlar ve yan ürünlerinden milyarlarca dolar hasılat elde edip bu uğurda birbirlerini yerken asıl sormamız gereken soru FTC’nin son yıllardaki tutum değişikliğinin oyuncuların çıkarına bir sonuç üretip üretmeyeceği olmalı. Davayı kim kazanırsa kazansın çıkacak sonucun oyuncuların lehine olması olasılığı zayıf. Daha önceki “anti-tekel” davalarına bakacak olursak dağın fare doğurma olasılığı ise oldukça yüksek görünüyor. Oyunların şirket platformlarına kısıtlanmadan donanımı yeterli her platformda sınırsızca oynanabilmesini sağlayacak teknik ve yasal adımlar atılmadığı sürece FTC’ninki gibi itirazların sonuçları kapitalizm içi göstermelik şovlar olmanın ötesine kolay kolay geçemez.

*Duruşmanın beşinci oturumu bu yazı baskıya gittikten sonra cuma gecesi yapılmış olacak.