Sağlık nedeni ile yapılan fesihlerde işçi işsizlik maaşı alabilir

SORU: Merhaba kolay gelsin. Önceki yazılarınızı okudum. Birkaç sorum olacaktı. Ben böbrek yetmezliğinden dolayı doğuştan engelli biriyim. Yüzde 40 engelli raporum da var. Özel sektörde çalışıyorum ve yaptığım iş ağır. Hastalığım da ilerliyor. Sağlığım için işten çıkmak istiyorum. 6 yıldan fazladır çalışıyorum ve tazminatımı almadan çıkmak istemiyorum.

Birinci sorum sağlık sebebi ile çıkmak istesem tazminat alabilir miyim? İkinci sorum da sağlık sebebi ile çıkınca işsizlik maaşı alabilir miyim? Yardımcı olursanız çok sevinirim.

CEVAP: İyi günler. İlginize teşekkür ederim. İşçinin haklı nedenle fesih sebepleri İş Kanunu’nun 24. maddesinde 3 bent altında düzenlenmektedir. 1. bentte “Sağlık sebepleri” başlığı altında iki çeşit durum öngörülmüştür.

Bunlar: “a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.”

Burada görüldüğü üzere, işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini sağlık gerekçeleri ile feshedebilmesi için işin yapılmasının işçi için veya başkaları için tehlikeli olacağının öngörülmesidir.

İşçi açısından sağlık nedeniyle fesih hakkının doğabilmesi için yapılan işin, işçinin yaşamı veya sağlığı için tehlike yaratması gereklidir. Bu tehlike işin niteliğinden kaynaklanmış olmalıdır. İşin niteliğinden doğan bu hastalıklar çoğu zaman meslek hastalıklarıdır. Yargıtay da iş yeri koşullarından kaynaklanmayan hastalıkları bu madde hükmüne göre haklı fesih nedeni saymamaktadır. Dolayısıyla, sizin durumunuzda böbrek yetmezliğinin yaptığınız işten kaynaklanmadığı açıktır. Ancak, sizin durumunuzda yaptığınız işin sağlık durumunuzu olumsuz etkilediğini ispatlamanız gerekmektedir. Sizin sağlığınız için bu işin artık tehlikeli olduğunu belirtmek önemlidir.

“Hastalığın iş yerindeki koşullardan kaynaklandığı doktor raporuyla ispat edilmeli, bunun için gerekiyorsa iş yerinde inceleme yapılmalıdır. Mahkemece davacı işçinin tedavi gördüğü hastaneden tedavi evrakları getirtildikten sonra adli tıp veya üniversite hastanelerine sevki ile 4857 sayılı Kanun’un 24/I-a maddesi uyarınca iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılmasının işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olup olmadığı, davacının hastalığının işin devamını imkansız kılacak şekilde bir hastalığının olup olmadığı yolunda sağlık kurulu raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmiş olması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 22.HD. 2013/6958 E. 2014/6362 K. 18.03.2014)

“Hastalık olgusu işçiye tek başına haklı fesih imkanı tanımaz. Mahkemece, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/I-a maddesinde tanımlanan koşulların oluşup oluşmadığının tespiti bakımından uzman bir bilirkişiden rapor alınarak yasal düzenlemede tanımlanan “İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli” olup olmadığı belirlenmeden, davacının hastalığının haklı fesih imkanı yaratıp yaratmayacağı değerlendirilmeden eksik inceleme ile hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 22. HD,  11.02.2020 tarih, 2016/29903 E, 2020/2152 K)

Dolayısıyla sizin durumunuzda yapılması gereken, sağlık sorunları nedeni ile yaptığınız işin sizin için artık tehlikeli olduğunu ve iş yerinde size daha hafif bir iş verilmesini işverenden talep etmeniz gerekecektir. Alacağınız bir doktor raporunda yukarıda belirtilen hususlar karşısında işinizin hafifletilmesini talep etmelisiniz. Ancak, bu durumda işveren sizin sağlığınıza uygun bir iş vermezse, bu durumda çalışma koşullarının sağlığınızı kötüye doğru etkilediğini belirterek kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesini feshedebilirsiniz. Bunun için doktor raporunu da ekleyerek iş sözleşmenizi haklı nedenle sağlık sebepleri ile feshettiğinizi belirten bir dilekçe -istifa değil- yazarak işverene vermeniz gerekir.

Sağlık nedeni ile yapılan fesihlerde işçi işsizlik maaşı alabilmektedir.