Hiçbir hastalık bireysel değildir

Ekonomik kriz derinleşiyor. Bu bağlamda beslenme yetersizlikleri ve ona bağlı hastalıkların seyrinde ciddi sorunlarla karşılaşmak şaşırtıcı olmayacaktır.

Sağlık ya da hastalık, hatta beslenme yetersizliği bireye ait bir sorun değildir tek başına. Sonuçları hiç ummadığınız bir yerde hepimizi ilgilendirir.

En basitinden bir örnek verelim: Vitamin eksikliği gündelik dilde basite indirgenir. Süregelen beslenme yetersizliğine bağlı oluşacak B12 vitamini ya da folik asit eksikliği kan eksikliğine, ciddi unutkanlığa, beyin sinir sistemi rahatsızlıklarına yol açabilir.

Yine şeker hastası yoksullaştıkça besin temininde görece daha ucuz olan karbonhidrata yönelir, daha fazla ek mesai yaptığı için hareketsizleşir, şeker ayarı normal süreçlere göre daha da bozulur.

İki örnekteki sorun bir anda toplumsallaşabilir. Nasıl mı? En basitinden trafik kazaları artabilir, bir anda mağduru olabiliriz.

Ekonomik krize işten çıkartmalarda yaşanan artış da eklendi son zamanlarda. İçimizden bir kişi işsiz kaldığında ailece yoksullaşıyoruz.

İşten çıkarmalar dolaylı olarak Sosyal Güvenlik Kurumunu (SGK) da olumsuz etkilemekte. En azından prim akışı sekteye uğramakta. Ama SGK’nin bir de görünmez zararı var. İşten çıkartılan her bir emekçi yeni iş bulamayacaksa elbet üzülecek, strese girecektir. Bu stres onunla sınırlı kalmayıp varsa ailesine, anne babasına, dost ve arkadaşlarına kadar sirayet edecektir.

Şimdi birlikte hatırlayalım. Stres ve üzüntü kimimizin mide ağrısını, kimimizin baş ağrısını tetikler, kimimiz ishal oluruz, kimimiz depresyona gireriz. Kimimizde tansiyon yükseltir, bazılarımızda kalp spazmına ya da mide kanamasına yol açar. Hasılı, tekil bir sosyal problem önce çoğullaşır, sonra tıbbileşir.

Tıbbileşen her sorun bir maliyet arz eder SGK için. SGK’nin zararı hepimizin geleceğine dair bir sorundur özünde.

Enflasyon artışı ile psikiyatrik rahatsızlıkların dışa vurumu arasında paralellik var. Şimdi kişisel deneyimlerimizden hatırlayalım, aileden biri ya da apartman komşumuzun haleti ruhiyesi bizi etkilemiyor mu?

Her daim söylediğimiz üzere sağlıklı olmak hastalık tanısı almamak değildir. Yine salt bedensel ve ruhsal iyilik hali olmayıp aynı zamanda sosyal ve siyasal iyilik halidir. Ekonomik kriz, işsizlik sosyal ve siyasal kötülük halidir. Bu bağlamda bizim sağlıksızlığımızı düzeltecek olan ilaçlar ya da tıp değil siyasal ve sosyal dönüşümdür.

Sağlıcakla kalın.