Ukrayna’da barış neden uzak bir ihtimal?

24 Şubat 2022’de Rusya’nın işgal girişimiyle başlayan Ukrayna savaşı bütün acımasızlığıyla devam ediyor. Bölgeden her gün yeni ölüm haberleri geliyor. En son Rusya’nın Polonya sınırındaki Ukrayna kentlerine attığı füzeler birkaç kişinin hayatına mal oldu.

Ukrayna ordusu da sürekli cephe gerisindeki mevzilere, yollara ve köprülere füzeler atıyor. Ancak yarattığı etki dengeyi değiştirecek gibi görünmüyor. Bu nedenle son günlerde savaşın seyrinin değiştirilmesi için Almanya’ya, zaman kaybetmeden elindeki Taurus seyir füzelerini Ukrayna’ya göndermesi çağrıları yapılıyor. Bugüne kadar tanklar, hava savunma sistemi, ağır silahlar, tonlarca mermi gönderen Almanya’da savaş lobisi adeta Taurusların gönderilmesi için gece gündüz mesaide.

Durmadan ölüm kusan Taurusları övüyorlar. Savaş uçaklarından atılan, 500 km menzili olan Taurus seyir füzeleri, üzerlerindeki dört ayrı navigasyon ve sensör sistemi sayesine hedefi neredeyse yüzde 100 imha etme özelliğine sahip. 50 metreye kadar alçaktan uçabildiği için düşman hava sahasında radara yakalanması zor ve önüne çıkan engelleri sensörler sayesinde aşma özelliğine sahip, 480 kg patlayıcı taşıyan füzelerin Rus askerlerini bulunduğu sığınaklarda vurma kabiliyet var. Stratejik hedeflerin imha edilmesinde de büyük önem atfedilen “sığınak temizleyici”sinin Ukrayna’ya verilmesi durumunda asıl olarak üretici tekeller MBDA Deutshland (Almanya) ve Saab Dynamics (İsveç) kasalarını doldurmuş olacak.

Her bir Taurus’un fiyatı yaklaşık bir milyon avro.

BATILI TEKELLER SAVAŞTAN KAZANIYOR

Son bir yıl içinde olanlara baktığımızda, Ukrayna’yı ağır silahlarla donatanlar asıl olarak bu ülkenin kazanmasından çok savaşın ömrünü uzatmanın çabasını veriyorlar. Ukrayna’yı savaşa iten Batılı emperyalist devletler, Rusya üzerinde siyasi baskı kurarak, güvenlik garantisi vererek, tamamen geri çekilmesini sağlama da dahil olmak üzere müzakereye zorlama yerine, yüksek teknoloji kapasitesine sahip ağır silahlar vererek kendi ekonomik ve siyasi çıkarları için savaşın vadesini uzatıyorlar.

Bunun temel nedeni de elbette savaş sürdükçe Batılı emperyalist devletlerin ve onların silah ve enerji tekellerinin süreçten kazançlı çıkmasıdır. Hem de çok.

Tabloya kısaca göz attığımızda asıl olarak ABD, Almanya, İngiltere, Fransa gibi Batılı emperyalist ülkelerin neden savaşın sürmesinde ısrar ettiğinin maddi temeli de kendiliğinden ortaya çıkıyor.

EN ÇOK KAZANANLAR: SİLAH VE ENERJİ TEKELLERİ

Gazeteci Gabor Steingart’ın bu yılın başında Focus dergisine yazdığı makalede yer alan verilere göre, savaştan en kârlı çıkanların başında ABD silah tekelleri Lockheed Martin, Northrop Grumman, General Dynamics ve Raytheon Technologies geliyor. Savaşın başlamasından bu yılın başında kadar Ukrayna’ya 50 milyar dolarlık maddi yardımda bulunan ABD, halkın ödediği vergilerle bu tekellerinden satın aldığı silahları Ukrayna’ya hibe etti.

Savaş birçok ülkeye daha fazla silahlanmayı da dayattı. ABD, 2022’de 2021’e göre NATO ülkelerine satılmasına izin verdiği silahların bedelini 15.5 milyar dolardan 28 milyar dolara çıkardı. Bu bir yıl içinde yaklaşık iki kat artışa denk geliyor. En fazla da Rusya tehdidini enselerinde hisseden Doğu Avrupa ülkeleri silahlandı.

RHEINMETALL’İN SAVAŞLA GELEN HIZLI YÜKSELİŞİ

Benzer şekilde Alman silah tekeli Rheinmetall de tarihinin en büyük kârını Ukrayna savaşı dolayısıyla yaptı. Tekel, 2022’de savaş nedeniyle cirosunu yüzde 13 artırarak 6.4 milyar avroya, net kârını yüzde 27 arttırarak 754 milyon avroya çıkardı.

Tekel Almanya dışındaki ülkelerde de üretime hız verdi. Macaristan ve İspanya’da yeni mermi üretim fabrikaları kurdu. Yine savaşın ortasında Ukrayna’nın batısında panzer üretim fabrikası kurdu, yakında açılışını yapacak.

Denilebilir ki Ukrayna savaşı, Alman silah tekeli Rheinmetall için müthiş bir fırsata dönüştü. Kârının üçte ikisini Almanya dışındaki pazarlardan elde ediyor. Tekel tarafından 10 Ağustos’ta yayımlanan bu yıllık ilk yarısında dair bilançoda 2023 için ilan edilen 7.4-7.6 milyar avroluk ciro hedefinin tutturulacağı belirtiliyor. Savaş başlamadan Alman Borsası’nda (DAX) 59. büyük şirket olan Rheinmetall, geçtiğimiz mart ayında 19 basamak atlayarak 40. büyük tekel oldu.

Kısa sürede bu denli hızlı büyüyebilen az sayıda şirket var.

Benzer bir durum savaştan en fazla kazananlar grubunda yer alan enerji tekelleri için de geçerli.

Almanya, Rusya’dan doğalgaz ve petrol alımı kesildiği için ABD enerji tekelleri kâr rekorları kırdı. Almanya’nın ABD’den aldığı sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 260 arttı. Yine ABD’nin Avrupa’ya sattığı petrol Aralık 2022’de Aralık 2021’e kıyasla yüzde 52 arttı. Savaş döneminde genel olarak AB’nin Rusya ve Çin ile toplam ticaret hacmi azalırken, ABD ile artarak devam etti.

Tekellerin kazançlarına dair liste daha da uzatılıp somutlaştırılıp uzatılabilir.

NATO’DAN UKRAYNA’NIN KAZANAMAYACAĞI İTİRAFI

Savaşın Batı açısından maddi temelleri aslında barışın neden Ukrayna’ya uzak olduğunu gösteriyor. Savaşa karar veren Avrupa ve ABD’nin silah ve enerji tekelleri kârlarına kâr katmaya devam ettikçe de uzak kalmaya devam edecek. Bu nedenle müzakere masasının ne zaman ve nasıl kurulacağının ucu açık.

Hem de savaşla oluşan bugünkü sınırların, çok büyük bir sürpriz olmadığı takdirde değişmesinin zor olduğu bilindiği halde... En son NATO Genel Sekreterliği Özel Daire Komutanı Stian Jenssen, Norveç’te katıldığı bir toplantıda açık olarak Ukrayna’ya “NATO’ya üye olmak istiyorsanız topraklarınızın bir kısmını Rusya’ya vermeyi kabul etmelisiniz” çağrısında bulundu. “Verders Gang” gazetesinin yayımladığı bu çağrıya Ukrayna’dan tepkiler geldi.

Anlaşılan o ki NATO da bunca desteğe rağmen Ukrayna ordusunun Rusya’yı işgal ettiği topraklardan çıkaracak güçte olmadığı biliniyor. Bu nedenle, mevcut düşük yoğunluklu savaş halinin uzun bir sürece yayılması Batı ve onun tekellerinin lehine, Rusya, Ukrayna, bölge ve dünya halklarının aleyhine.

Bu nedenle 1 Eylül öncesinde savaşın Batılı emperyalist devletlere, onların silah ve enerji tekellerine yaradığı gerçeğine daha fazla dikkat çekmek gerekiyor.