İmkansız zaman alır

Azerbaycan’da yapılan Satranç Dünya Kupası (FIDE World Cup), perşembe günü yapılan maçlarla sona erdi. Yarı finalde, Caruana’nın Praggnanandhaa’yı yenerek eski günlerine döneceğini düşünüyordum ancak Hintli yıldız kendi zamanının geldiğini bir kez daha hatırlattı. Nijat Abasov’u yenen Magnus Carlsen ile Caruana’yı yenen Praggnanandhaa ile finalde karşı karşıya geldi. Abasov ile Caruana ise üçüncülük maçıyla yetinmek zorunda kaldılar. Üçüncülük maçında Abasov ilk oyunu kazansa da Caruana ikinci oyunu kazanarak skoru eşitledi. Tie breakte Abasov’u 2-0 yenen Caruana üçüncülük kürsüsüne çıkarak hâlâ en iyilerden biri olduğunu ispatladı.

Diğer yandan beş kez dünya şampiyonu ve halen dünyanın en güçlü oyuncusu olmasına rağmen, kariyeri boyunca dünya kupasını hiç kazanamamış olan Carlsen ile Praggnanandhaa arasındaki ilk iki oyun beraberlikle sonuçlandı. Tie breakin ilk oyununda Carlsen siyah taşlarla kazanarak büyük avantaj elde etti. İkinci oyunda Prag karşısında beyaz taşlarla kolayca beraberlik yapan Carlsen kariyerindeki tek eksik kupayı da tamamlamış oldu.

Profil değerlendirmesi yapacak olursam Carlsen’in en dikkat çekici yönlerinden birinin konumu değerlendirmedeki üstün yeteneği olduğunu söyleyebilirim. Oyunda en iyi hamleleri seçme yeteneği ve pozisyonları derinlemesine anlayabilme kabiliyeti, onu rakiplerinden ayıran en önemli özellik. Küçücük konumsal avantajları bile sonuca taşıma yeteneği ise inanılmaz. Carlsen için eşit oyun sonu diye bir şey yok, kendisi oyun sonunu adeta kusursuz oynarken rakiplerinin bu bölümde yaptığı minimal hataları kocaman bir kara deliğe dönüştürüp rakibini o karadelikten içeri yuvarlıyor. Oyun tarzının başka bir belirgin özelliği ise satranç anlayışındaki esneklik. Rakibin oyun tarzına ve pozisyonun ihtiyaçlarına hızla adapte olabiliyor. Bu esneklik, onun her türlü pozisyon ve senaryoda etkili bir şekilde oynamasını sağlıyor ve Carlsen kesinlikle en soğukkanlı oyuncu. Saniyeleri kalmışken yüzüne baktığınızda sanki zaman durmuş gibi hissediyorsunuz.

Carlsen, dünya şampiyonluğu unvanını terk etmesine rağmen tarih yazmaya devam ediyor. Beş kez dünya şampiyonu, sekiz kez Tata Steel, beş kez Norway Chess, dört kez London Chess, dört kez Shamkir, dört kez Sinquefield Cup, iki kez Grenke, iki kez Tal Memorial, iki kez Nanjing, iki kez Grand Chess Tour ve son olarak Fide World Cup’ı kazandı. Bir insanın elde edebileceği neredeyse tüm başarılara ulaşan ve yaşayan bir efsaneye dönüşen Norveçlinin önünde bana göre artık tek bir hedef kaldı. Terk ettiği dünya şampiyonluğu unvanını geri kazanıp sonra unvanı tekrar bırakmak. Bu, bugüne kadar satranç tarihinde hiç gerçekleşmedi. Bütün unvanları kazanan birini bundan başka ne motive edebilir, açıkçası bilmiyorum. Carlsen bunu başardığında geride kalan faniler için satranç başka bir boyuta geçecek. Carlsen’in dünya kupasına uzanmasını sağlayan konuma bakarak bitirelim.

Konum neredeyse eşit ancak yanlış değerlendirme yapan Prag hata yapıyor 42.a6?? [Doğrusu 42.Fd1 oynamaktı] 42...bxa6 43.Fa4? Kc3? [Fırsat kaçırma sırası Carlsen’de 43...Ag5! 44.Kc2 Af3+ 45.Şh1 Şf6 46.Kf2 Ad4 ve siyah kazanır] 44.Aa5?? [Prag ikinci korkunç hatayı yapıyor. Mücadele etmek için 44.Kc2 oynamalı idi] 44...Ag5 45.Kc2 [artık çok geç] 45...Agh3+ 46.Şf1 Ka3 47.Axc6+ Şf6 [Ka1 mat ve Kxa4 tehditlerinin ikisi birden önlenemez] 0–1