İnsanlığa karşı suçlarda zaman aşımı
Fotoğraf: Evrensel
Eskiden gazetelerin ve televizyonların adliye muhabirleri ya da adliye ile ilgili haberleri yapanlar hukuk mezunu olurdu ya da bu konuyu çalışır, bilgisini edinirdi. Şimdi adliye haberlerinden bir şey anlamak mümkün olmuyor.
Sivas Katliamı davası hakkında son yazıların hemen hemen tamamını okudum ama doğru dürüst bilgi edinemedim. İnternet taramalarımda da öyle. Dava birkaç parçaya bölündü deniyor. Bu parçalar neydi? Zaman aşımından dava tümüyle düştü mü, yoksa ayrılan bazı bölümleri hâlâ devam ediyor mu? Ediyorsa o davanın içeriği nedir?
Bunlar neden önemli?
Hepimiz insanlığa karşı suçlarda zaman aşımı olmaz diyoruz ama hukuk tekniği açısından bu tezi ele aldığımız zaman somut duruma göre çeşitli olanaklar ya da olanaksızlıklar ortaya çıkıyor.
Örneğin yargılamanın yenilenmesi diye bir yol var ve bu yolla zaman aşımına rağmen Anayasa Mahkemesi (AYM) ihlalleri ele alıp değerlendirebiliyor. Keza ayrılıp devam eden dava varsa bu davalar açısından da AYM bireysel başvuru imkanı var.
Yeni TCK insanlığa karşı suçlar ve soykırım suçlarını tanıyor. O zaman 2005 sonrası için bir suçun ya da suçların bu kapsama girmesi konusunu hukuk tekniği çerçevesinde tartışabiliriz. Ama 2005 öncesi işlenen suçlar ya da AİHM’ye bireysel başvuru hakkının kabulünden önce suçlar, hatta AİHS’nin imzalanmasından sonra işlenen suçlar açısından zaman aşımı konusu hukuken ayrı tartışma konusu.
Bir de konunun siyasi olarak ele alınıp tartışılması söz konusu. Örneğin Arjantin ve Şili’de hukuken mümkün olmasa da toplumsal baskı sonucu yüksek mahkemelerin uluslararası hukuka dayanarak elli sene, kırk sene sonra darbeci subayları, işkencecileri cezalandırması olgusu var.
Ayrıca, Sivas Katliamı ve diğer katliamlarda devletlerin rolünün tartışılması, devlet görevlilerinin yargılanması ve cezalandırılması konusu var.
Yargının bu tür davalarda davayı bilinçli olarak uzatarak zaman aşımından düşürmesi, cezasızlık politikası var.
Yani tartışılacak konu çok.
Tabii, konuyu detayları ile bilmek çok önemli.
Biz ise her konuda olduğu gibi kolaycılık illetinden mustarip kişiler ve örgütler olarak “İnsanlık suçlarında zaman aşımı olmaz” deyip, davayı atiye havale ederek kendimizi kurtarıyoruz.
İnsanlık suçlarında zaman aşımı olmaz ama failleri cezalandırmak için işi ‘Divana’ bırakmayalım.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Onların çocukları 19 Kasım 2024 04:42
- Etki ajanlığı 12 Kasım 2024 04:59
- Senaryo belli oldu 05 Kasım 2024 04:52
- Açılım senaryoları 29 Ekim 2024 04:48
- Haklar pazarlık konusu olmaz 22 Ekim 2024 04:13
- Erdoğan'ın dediklerinin meali 15 Ekim 2024 04:37
- Bilinen yalanlar 08 Ekim 2024 04:41
- Barış mücadelesi 01 Ekim 2024 04:48
- Yirmi altı sabıka 29 Eylül 2024 04:34
- İnsancıl hukuk 24 Eylül 2024 04:45
- Narin cinayeti nedeniyle akla gelenler 17 Eylül 2024 04:49
- Omerta 10 Eylül 2024 04:51
