İşçi alacaklarında zaman aşımı süresi 5 yıldır

SORU: Merhaba Devrim Hanım, Beni çalıştığım firma istifa etmediğim halde SGK’de çıkış kodunu istifa olarak göstermiş. Kıdem, ihbar, kötü niyet tazminatı davasını açtım ancak maaş alacaklarım açısından zaman aşımı nedeniyle olmuyor dedi avukat.

Ben 2013 yılının 11. ayında işten çıkarıldım ve bunu şahitlerimle de ispat ediyorum. Bu durumda maaş alacaklarımı almaya hak kazanır mıyım yoksa 5 yıllık zaman aşımına tabi olarak yine talep hakkım bulunmamakta mıdır? Cevaplar iseniz sevinirim. İyi çalışmalar dilerim.

CEVAP: İyi günler. SGK işten çıkış kodunuzun istifa olarak gösterilmiş olması, açmış olduğunuz davanızın sonunda kıdem ve diğer işçilik alacaklarınızın kabul edilmesi durumunda değiştirilir.

İşçilik alacaklarında zaman aşımı süresi, kıdem tazminatı açısından ve ücretler açısından daha önceleri farklı uygulanıyordu. Kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacağı açısından zaman aşımı süresi 2017 yılında iş davalarında zorunlu ara buluculuk süresinin getirildiği değişiklik ile 5 yıllık süreye indirildi ve işçilik alacakları açısından tüm alacaklar 5 yıllık zaman aşımı süresinde eşitlendi. Zira ücret ve ücret kapsamında değerlendirilen alacaklar açısından zaman aşımı süresi önceden de 5 yıllık bir süreye tabiydi.

Sorunuzda belirtmiş olduğunuz maaş alacaklarınız açısından da zaman aşımı süresi yukarıda da belirttiğimiz üzere beş yıldır. Bu husus, İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32. maddesinin son fıkrasında da “Ücret alacaklarında zaman aşımı süresi beş yıldır” şeklinde emredici bir şekilde düzenlenmektedir.

Zaman aşımı süresi, ücret alacakları açısından işçinin çalışmasının yapıldığı ilgili ay sonundan veya temel ücretin ödenmesi gereken günde ödenememesinden sonra başlayacaktır.

Yani, ücret alacakları bakımından her ücret ödenmesi gereken tarihte muaccel olmasıyla birlikte muaccel olan (ödeme günü gelen) kısım için zaman aşımı süresi de işlemeye başlar. Dolayısıyla örneğin, ücret alacağının ödenmesi için açılan bir davada, her bir ücret alacağının ödenmesi gereken tarih belirlenecek ve dava tarihinden geriye doğru 5 yıllık zaman aşımı süresinin dolup dolmadığı bu şekilde hesaplanacaktır. Eğer ücret alacağı hakkının doğumu ile davanın açıldığı tarih arasında 5 yıllık süre geçmişse, süresi dolan ücret alacağı yönünden davalı tarafın zaman aşımı savunması dikkate alınacaktır.

Dolayısıyla, 2013 yılında işten çıkarılmanız durumunda örneğin ödenmeyen ücretleriniz açısından her aylık ücretiniz muaccel olduğu tarihten itibaren başlayacaktır. Bu açıdan zaman aşımı süresi işten çıkış tarihiniz de göz önünde bulundurulduğunda ve geçen süre de dikkate alındığında geçmiştir. Zaman aşımı, savunması ileri sürülmedikçe, istemin konusu olan hakkın var olduğu ve kabulüne karar verilmesinde hukuksal ve yasal bir engel bulunmamaktadır. (Yargıtay 9HD 2022/12023E.,2022/15062 K.) Ancak işverenler genellikle zaman aşımı itirazında bulunurlar.