11 Ekim 2023

Savaş ve barış: Bulaşıcı hepatit

Fotoğraf: Freepik

Ortadoğu’da yine ölüm var, katliam var. Ama yaşama dair güzel gelişmeler de olmuyor değil. Misal Mısır, hepatit C hastalığının bertaraf edilmesine yönelik çalışmalarla, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kriterlerine göre onay alarak ‘altın seviye’ statüsüne geçebilen ilk ülke oldu.

Yakın yıllara kadar tedavisi olmayan hastalıklar arasında hepatit C de yer alırdı. Üstelik hepatit B ve hepatit A için koruyucu aşı varken C hepatiti için bu mümkün değildi. Hâlâ da yok. Kolay değil, karaciğer sirozu ve ona bağlı ölümlerden başat sorumluydu bulaşıcı sarılıklar.

Ama şimdilerde koruyucu aşısı olmasa da hepatit C tedavi edilebilir bir hastalık. Üstelik birkaç hafta içinde sonuç alınabilmekte. 

Bulaşıcı sarılık olarak isimlendirilen hepatitin tüm formları cinsel yolla bulaşabildiği gibi gebelikte anneden bebeğe geçebilmekte. Hasılı kan, tükürük dahil tüm vücut sıvıları ile bulaşması mümkün. Hijyen sorunu olan pedikür, manikür işletmeleri ve aynı jiletle tıraş önemli bulaş noktaları.

Türkiye’de hepatit B aşısı, 1998 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından ülke genelinde ücretsiz olarak uygulanmaya başladı. Bu sayede ücretsiz aşı olabilen yeni kuşaklar en azından B hepatitinden korunmuş oldu.

Mevcut durumda geçmişin bakiyesi nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de geçmişte B ve C hepatiti olup da kronikleşen hasta ve taşıyıcıların saptanması ve tedavi programına alınması gerekiyor. Dünya genelinde “60 milyona yakın kronik hepatit C enfeksiyonlu hasta” olduğu tahmin ediliyor. 

Mısır’ın Gazze ile sınır kapıları savaş bağlamında kısmen kapalı. “Savaş bir halk sağlığı sorunudur” açıklaması ile yakın yıllarda TTB başkan ve Merkez Konsey üyelerini tutuklayan zihniyet, Mısır’da sınırın öte yakasında “Gazze’de neden hâlâ hepatit C ile ölümler devam ediyor ya da daha da artacak” sorusunun elbette yanıtını biliyor. Savaş ve çatışmalar salt topla, tüfekle öldürmüyor. Aynı zamanda tedavi edilebilir ve önlenebilir hastalıklar bahsinde çözümü, aşılamayı, tedaviyi engelleyici özelliği ile de öldürüyor. 

Mısır sağlıkta bir başarı öyküsü ile gündemde. Hepatit C ile enfekte nüfusun yüzde 80’e tanı koyup, bunların yüzde 70’den fazlasında tedaviyi hayata geçirdiği için DSÖ tarafından örnek ülke gösterilmiş oldu yakın zamanda. Ama yanı başında Gazze’de bu hafta su ve elektriklerin kesilmesi artacak bulaşıcı hepatit demek.

Eğlenirken topluca katledilen İsrailli Yahudi gençlerden, İsrail bombardımanı ile katledilen Filistinli çocuklara bir sözümüz olmalı: İnsan olarak mahcubuz. 

Savaşlar da aynen bulaşıcı hastalıklar misali önlenebilir ve önlenemediğinde olumsuz sonuçları küresel olarak hissedilen insanlığın ortak sorunlarıdır. Aynen bulaşıcı hastalıklar misali hiçbir savaş, katliam, insanlık suçu lokal değildir, evrenseldir. Çözümü de öyle olmalı.

Sağlıcakla kalın.

EVRENSEL'İNMANŞETİ

Çayırhan’da çakal sofrası

Çayırhan’da çakal sofrası

AKP iktidarının özelleştirmek istediği Çayırhan Termik Santrali ve maden işletmesinin ‘adrese teslim’ ihalesi bugün gerçekleştirilecek. İşçiler ve kamuoyu özelleştirmeye karşı çıkarken, adrese teslim ihaleye sicili kabarık patronların katılması bekleniyor. Çayırhan’ı yutacak sofrada IC İçtaş, Cengiz, Kolin, Limak, Alagöz, Ciner, Yıldızlar SSS var. Ödenmeyen işçi ücretleri madenin satış fiyatından fazla!

317.36 milyon TL: Yunus Emre Termik Enerji Santralinin son 3 ayda ürettiği elektriğin değeri

204.9 milyon TL: Aynı dönemde 1000 işçinin ortalama ücretlerden patrona 'maliyeti'

0 TL: Şirket 2021, 2022 ve 2023 yıllarında hiç vergi ödemedi

BİRİNCİSAYFA
SEFERSELVİ
5 Mart 2025 - Sefer Selvi

Evrensel'i Takip Et