Arjantin'de ikinci tur

Geçtiğimiz haftalarda, Arjantin’deki seçimler üzerine yazdığımız yazılarda, özellikle son dönemde ülkedeki döviz kurlarında yaşanan dalgalanmanın ve yolsuzluk skandallarının Peronistler açısından seçimlerde sıkıntı bir sonuç doğurabileceğini belirtmiştik. Tüm anketlerde aşırı sağcı aday Javier Milei’in, kampanyasında yaşadığı yol kazalarına rağmen önde gözüküyor olması, hatta seçimleri ilk turda alabileceğine yönelik bir çaba içindeymiş gibi bir havanın yaratılması da bu savı güçlendiriyordu. Ancak Arjantin’de seçimlerin ilk turu hem anketleri hem de durdurulamayan Milei argümanlarını yerle yeksan etti. Peronistlerin adayı olan ve ekonomi bakanı olarak tüm bu ekonomik zorluklardan sorumlu tutulabilecek kişi konumundaki Sergio Massa yüzde 36 oy ile Javier Milei’e 6 puandan fazla fark atarak seçimin ilk turunu birinci bitirdi.

Seçimin ilk turunu önde bitirmeyi kesin olarak bekleyen Milei’in kampanyası ise sonuçlar ile birlikte şok yaşadılar. Milei önce sosyal medya üzerinden öfkesini saklamayan mesajlar ve tweetler atarak hayal kırıklığını gösterdi. Geçtiğimiz hafta katıldığı bir televizyon programında ise kontrol edemediği tikler, sorulara verdiği anlaşılmaz cevaplar ve stüdyodaki seslerden dolayı tam olarak odaklanamadığını iddia ederek gösterdiği öfke patlaması ile de akıl sağlığının pek yerinde olmadığını söyleyen bir sosyal medya tartışmasına yol verdi.

Massa’nın beklenmedik bir biçimde ilk turda yüzde 36 oy alması ve Milei ile ikinci turda yarışacak olması, muhalefette ise farklı tepkilerin oluşmasına sebep oldu. Seçimlerde üçüncü sırada yer alan merkez sağ Juntos por el Cambio ittifakının en önemli ismi Eski Başkan Mauricio Macri, 72 saat geçmeden Milei ile anlaşmayı başararak seçimlerin ikinci turunda Milei’in destekleneceğini ilan etti. Bununla birlikte merkez sağ ittifak bir parti gibi hareket etmekten uzak bir koalisyon, bu açıdan da ikinci turda nasıl hareket edeceğine yönelik şimdiden bir öngörüde bulunmak pek mümkün görünmüyor. Bu koalisyonun adayı olan Patricia Bullrich her ne kadar Milei’yi destekleyeceğini açıklamış olsa da bunun seçmenlerde nasıl bir etki yaratacağını tahmin etmek güç.

İşleri daha da karmaşıklaştıracak bir biçimde merkez sağ koalisyonun içinden birçok önemli isim şimdiden ikinci turda Milei’i desteklemeyeceklerini açıkladılar bile. Milei seçim kampanyası boyunca merkez sağı ve Bullrich’i yerden yere vurmuştu. Şimdi doğal olarak kampanya boyunca iki tarafın birbirleri için söyledikleri sözler akla geliyor. Buna paralel olarak da Milei’in kendisini siyaset dışı ve mevcut durumun sorumlusu olarak gösterdiği eski tip siyasetçilerden farklı olduğu iddiası da boşa çıkmış bulunuyor. Aşırı sağın alametifarikası olan merkez sağı kendi pozisyonuna çekme durumu Arjantin’de farklı bir biçimde işliyor. Milei merkezin desteğine muhtaç olduğundan kendisini daha az radikal bir biçimde göstermeye çalışarak daha fazla merkez sağ ismi hareketine dahil etmek durumunda kalıyor.

Bu arada Massa da merkez sağ ittifakın içindeki çatlakları yarıklara dönüştürme yolunda ilerliyor. Ekonomik sorunların kökenini Macri’ye, çözülememesini de Mevcut Başkan Alberto Fernandez’e yıkan, Eski Başkan Cristina Fernandez’in de pek piyasalarda görünmemeye çalıştığı bir seçim stratejisi şimdilik işlemiş gözüküyor. Massa seçilirse oluşturacağı hükümetin bir ulusal birlik hükümeti olacağını ilan etti. Bu, 2007’de Nestor Kirchner’in hükümetine dahil ettiği merkez sağ isimlere benzer bir durumun ortaya çıkacağı anlamına gelebilir. Ancak bir yandan da ekonomik zorluklar tam gaz devam ediyor, döviz kıtlığından dolayı ülkede benzin bulmak zorlaşmış durumda. Toplumun bu her iki seçenekten hangisine yöneleceği ise daha sonra üzerinde çokça düşünülmesi gereken bir konu olacak.