Sözlerin izlerinden cennetin güzelliklerine…

18 Kasım akşamı Şair/Yazar Adil Okay ve Mahpus Şair/Yazar Erol Zavar şiir ve yorumlarıyla ben fotoğraflarımla hep birlikte İFSAK’ta “Sözlerin İzlerinden Cennetin Güzelliklerine…” isimli kolektif sergimizi açtık. 7 Aralık tarihine kadar gidebilenleri bekliyor.

İstanbul’un fırtınalı yağmurlu havasında sergi salonunu dolduranlara tabii ki teşekkürler. Sergimize ev sahipliği yapan İFSAK’a ayrıca teşekkürler.

Serginin açılışında Adil Okay’la ben vardık ama Erol Zavar yoktu. O bir mahpus sanatçı olarak 22 yıldır hastalığına rağmen içeride üretmeye devam ediyor. Ama onun da bizimle birlikte sergiye katılmasına engel olamadılar.

Kısa konuşmalarımızın ardından Sibel Özbudun “Sanat yıkıntıların arasından boy veren bir umuttur, çiçektir, bize bu umutları verenlere selam olsun” derken İFSAK Başkanı Dayk Danzing “Birbirimize sahip çıkarak dünyayı daha da güzelleştireceğiz” diyerek sergi açılışına katkı sundu.

Geçen mayıs ayında çıkan “Cennetin Güzellikleri Cehennemde Yaratılır” ve “Sözlerin İzleri” adlı iki fotoğraf kitabının bileşiminden oluşan sergide 35 fotoğraf ve Adil Okay’la Erol Zavar’ın 35 yorumu yer alıyor.

Aşağıda Adil Okay ve benim ortak yazdığımız sergi metnini paylaşıyorum.

İSTER SANAT İÇİN, İSTER HABER İÇİN ÇEKELİM; FOTOĞRAFI ‘TARAFLI’ ÇEKERİZ. ŞİİRİ ‘TARAFLI’ YAZARIZ

İster sanat için, ister haber için çekelim; fotoğrafı “taraflı” çekeriz. Şiiri “taraflı” yazarız. Bu edimi o güne kadar biriktirdiklerimizle yaparız. Tarafsızlığın da “taraf” yani statükoculuk olduğu ortamda, deklanşöre basarken, imgeleri ak kağıda dökerken elbette birikimlerimiz-vicdanımız-dünya görüşümüz devreye girer. Zira biliyoruz ki: Sanatçı güzelliğin peşinden koşarken ayağına acı taşları takılır, eğilip alırsa eli, almazsa vicdanı kanar.

O halde kimi zaman ayan beyan olan kimi zaman da gizlenen gerçekler, fotoğraf çekerken, şiir/metin yazarken vicdanımızı rahatsız etmelidir. Sözünü ettiğimiz bu “gerçeklik” özet olarak söylersek, kapitalizmin tahrip ettiği doğanın ve insanların çığlığıdır.

Çok güzel ve gerekli olduğuna inanıp hayranlıkla izlediğimiz temiz doğa fotoğrafları, “mutlu aile albümleri”, “aşk öyküleri” yanı sıra bu “çığlığı” da betimlemek gerekmektedir. Ancak okura-izleyiciye bir hatırlatma yapmak gereği de duyuyoruz: Fotoğraf okumalarında imajla metnin birebir örtüşmesini aramak boşunadır. Şair Yazar Ahmet Ada’nın dediği gibi, “Şair - Yazar, fotoğrafın onda uyandırdığı imgeyi sözcüklerle kurar. Fotoğrafın onda esinlediği, onda gördüğü şeyleri sözcelendirir, imgelere dönüştürerek ses ve anlam olarak yeniden üretir.”

Ada’nın saptaması tersinden de doğrulanabilir. Fotoğrafçı, metnin onda çağrıştırdığı imgeyi deklanşöre basarak çoğaltabilir.

İşte biz de kalem ve fotoğraf makinesi ittifakını bu sancılarla kurduk.

Seyirci kalmak ile taraf olmak arasındaki ikilemde “taraflılığı” seçtik.

“Sanat sanat için mi, sanat toplum için mi?​” sorusunun modası geçse de sanatın insan için, insan edimi olduğu gerçeği değişmemiştir dedik.

“Sözlerin İzlerinden, Cennetin Güzelliklerine” adını verdiğimiz, 35 metin ve 35 fotoğraftan oluşan, 40 yıllık birikimin damıtılması/sentezi olarak da yorumlanabilecek bu sergiyi hazırlamadaki amacımız; sadece ve sadece yitip giden aşkların, kuruyan akarsuların, kirlenen denizlerin, çölleşen dünyanın, katledilen güzel insanların arkasından ağıt yakmak değildi elbette.

“Başka bir dünyanın” da mümkün olduğunu da göstermekti.

Erol Zavar da şöyle sesleniyor…

“İçeride sansür yalnızca üretim için gerek duyulan kaynakların yasaklanması olarak çıkmaz karşınıza. Kimi zaman da üretimleriniz hapishane idaresinin politik tercihlerinin hışmına uğrayabilir. Bu durum sıklıkla yaşandığından, giderek ‘Acaba şunu yazsam sansüre takılır mı’ kaygısı oluşabiliyor. Böylece ‘öğrenilmiş çaresizlik’ denilebilecek otosansür gelişebiliyor. Bu da bir çeşit Ezop dili geliştirilmesine ve güçlü imgeler yaratılmasına sebep olabiliyor. Yani sansür, amaçlandığının tersine bir güçlenme yaratıyor. Sansürcünün açmazı da bu olsa gerek.”

Ama biliyoruz ki her eser yarım kalır.

Sizlerin tamamlaması dileğiyle…