İşe davete icabet etmeyen işçi kıdem tazminatı alabilir

SORU: İyi günler. Ben işe iade davamı kazandım. Mahkeme sonrası işe başlamak için başvuru da yaptım. Ancak dava uzun sürdüğü için başka bir işte çalışmaya başladım. Bu durumda işveren beni çağırırsa gitmezsem kıdem tazminatımı yine de alma hakkım var mı?

CEVAP: İyi günler. İşe iade davası ve kıdem tazminatı alacağı için açılacak olan dava farklı davalardır ve her iki davanın da dava şartları aynı değildir. Bir işçi, işveren tarafından iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenerek feshedilmiş olsa dahi işe iade davası açabilir. İşe iade davasında mahkemenin incelediği husus işveren tarafından yapılan feshin geçerli olup olmadığıdır. İşe iade davası bir tespit davasıdır. Mahkeme, işe iade davası ile iş sözleşmesinin feshinin geçerli olup olmadığına dair tespit yapar. Bu tespit sonucu örneğin, işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından haklı nedenle derhal kıdem ve ihbar tazminatları ödenmeden feshedilmiş ve işe iade davası sonucunda mahkemenin verdiği iş sözleşmesinin feshinin geçersiz olduğu kararı doğrultusunda işveren daha sonra işçiyi, kendi iş yerinde çalıştırmaz ise bu durumda yapılan haklı nedenle derhal fesih geçersiz olduğu kabul edildiği için, işçiye kıdem tazminatını ödemek durumundadır.

Ancak, işe iade davasının kesinleşmesi üzerine, işçinin 10 gün içinde işe alınması için işverene başvuru yapması gerekir. İşçinin bu başvurusu üzerine, işverenin 1 aylık bir süresi vardır. İşveren bu 1 aylık süre içinde işçiyi işe başlatmak üzere ya davet gönderecektir ya da kıdem tazminatı alma şartlarının bulunması durumunda işçilik alacaklarını ödemekle yükümlü olacaktır. 1 ay içinde işçiyi işe başlatmayan işveren, mahkeme kararına göre en az 4 aylık en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. Siz şu an işverenin size davet gönderme süresi içindesiniz. Eğer işveren size işe davet yazısı gönderir ise, sizi daha önceki aynı pozisyonda, aynı yerde işe başlatmakla yükümlüdür. İşçi de işverenin samimi davetine uymak durumundadır.

İşveren size davet yazısını gönderir ve bu yazıda sizi çalışmaya davet ederse, bu davet mektubuna uymamanız halindeki durumlar açısından uygulamada her somut durum ayrı şekilde değerlendirilmektedir. Örneğin, işveren işçiye aynı iş koşullarını sağlamadan davet yazısı gönderirse bu durumda davetinde samimi sayılmamaktadır. Yargıtay, işçinin işe başlama talebinde samimi olmasını aradığı gibi, aynı şekilde işverenin işçiyi işe davet yazısında da ciddi ve samimi olmasını arar. “İşveren, işçiyi işe davet ederken, işçinin hangi işte nerede ve ne şekilde hangi şartlarda çalışacağını biliyor olması gerekir. İşçi, geçersizliği tespit edilen fesih tarihinde çalıştığı iş yerinde ve işte işe başlatılmalıdır. İşçiye önceki koşullar tam olarak sağlanmalı ve aynı parasal haklar ödenmelidir” şeklinde kararlar vermektedir. 

İşverenin davet yazısında bu koşulları sağlamasına rağmen, işe daveti kabul etmemeniz durumunda, işe iade davasında hükmedilen boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatını alabilmeniz söz konusu değildir. Ancak, kıdem ve ihbar tazminatınız bunun dışındadır. Kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz.

Eğer işe başvuru talebinize işveren Yargıtay koşullarına uygun nitelikte samimi bir davet göndermemişse, bu durumda iş sözleşmeniz işe iade davası sonrasında feshedilmiş sayılır. Alacağınız kıdem tazminatı hesabı da işe iade davası sonrası sizin yapacağınız eyleme göre belirlenecektir. Yani, geçersizliği tespit edilen feshe göre yapılacaktır. Davete icabet etmemeniz durumunda, 4 aya kadarki boşta geçen süre ücretini ve bu süreye ilişkin fark kıdem tazminatını talep etmeniz mümkün olamayacaktır. (Yargıtay 9. H.D. 2003/13386 E. 2003/3404 K. sayılı 26.02.2003 tarih)