Tek bedende çok yaş: Organ yaşlanmaları

Bazen kalbimiz önden yaşlanır bazen ruhumuz. Yaşlanmak bir nüfus cüzdanının doğum tarihine bakılarak hesaplanabilecek mevzu değildir.

Her birimiz kendimizden biliriz. Hastalıklara karşı organlarımızın mukavemeti aynı değildir. Kimimizin bağırsakları, kimimizin akciğerleri bir diğerimizin beyni daha kırılgandır, daha kolay hastalıklardan etkilenir.

Bilim insanları şimdilerde aynı bedende farklı farklı yaşlanmaların izini sürmekte. Her bir organın yaşı farklı. İnsanı makineden ayıran temel özelliklerden birisi de kendi kendisini yenileyip onarabilmesidir.

Kendisini yenileyebilme kapasitesi en yüksek organların başında karaciğer gelmektedir. Bu nedenle birçok insan kendi karaciğerinin bir kısmını bir başkasına bağışladığında sorun yaşamaz.

Bu bahis modern tıbbın uygulamalarına binlerce yıl öncesinden, Yunan mitolojisinden mirastır. İnsan evladı düşlerinin izinde yol aldı bilimde ve sanatta. Bunda mitolojinin ve cümle masalların katkısı yadsınamaz.

Mitolojiye göre ölümsüz Prometheus’nin gündüz kartal tarafından yenilen karaciğeri geceleri kendisini yeniliyordu. Zeus’un oğullarından Herakles kartalı öldürerek Prometheus’yi kurtarıncaya kadar bu karaciğerin yok oluş ve kendini yenileme döngüsü devam etti.

Basına da yansıdığı üzere “ABD'de Stanford Üniversitesinden araştırmacılar; kalp, beyin ve akciğerler de dahil 11 organı yaşlanma boyutu ile izleyebildiklerini” söylüyor.

Bu çalışmada “50 yaş ve üzeri, makul derecede sağlıklı beş yetişkinden birinin en az bir hızlı yaşlanan organa sahip olabildiği”, yine “her 100 kişiden bir ya da ikisinde, yaşlarından daha eski birkaç organ bulunabileceği” gösterilmiş. Burada kritik çalışma herbir organın tek başına yaşlanma boyutunu yani organ yaşını gösterecek test geliştirme çabası.

Kişiselleştirilmiş sağlık bahsi organ yaşı hesaplanabilir hale geldiğinde başka bir evreye taşıyacak insanlığı. Karaciğer örneğinden devam edecek olursak; insanda ilk karaciğer naklinin 1963, insanda ilk başarılı naklin 1967, karaciğer naklinin standart bir tedavi olarak tanımlanmasının ise 1983 yılına denk düştüğü yazılır temel tıp metinlerinde. Yakın gelecekte karaciğer yaşı hesaplanabilir olduğunda önleyici mekanizmalar ile muhtemelen bu kadar karaciğer koması ya da nakli görmeyeceğiz.

Tek bedende çok yaş tıbbın ve bilimin yeni ufku, insanlığın muhtemel yeni evresi.

Sağlıcakla kalın.