Kıdem tazminatı işçinin onayı ile çekle ödenebilir

SORU: İyi günler, çalışmakta olduğum iş yerimden 2023 yılının onuncu ayında giriş çıkış yaptım. Hak ettiğim kıdem tazminatı ödemesi bana çek ile yapıldı. Yapılan çekler ikiye bölünerek verildi. Birinci çek 29 Şubat 2024 tarihine ikinci çek ise 30 Nisan 2024 tarihine yazılarak şahsıma verilmiştir. 2023’te giriş çıkış yapıp ödemeyi hem çek ile yapıp hem de ileri tarihlere vermesi yasa içerisinde var mıdır? Böyle bir şey mümkün müdür? Ayrıca 2023’te hesabımı kesiyor ama çekleri 2024’te veriyor ve beni mağdur ediyor.

CEVAP: İyi günler ve iyi seneler diliyorum. Sorunuzda belirtmiş olduğunuz üzere kıdem tazminatının size zamanında ödenmemesi nedeni ile bir mağduriyet yaşıyorsunuz. Kıdem tazminatında kural, kıdem tazminatının hak kazanıldığı anda ve peşin olarak ödenmesi gerektiğidir. Ayrıca, kıdem tazminatı, damga vergisi hariç, her tür kesintiden de istisna tutulmuştur. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi durumunda bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödenmesi gerekir. Bu faizin başlangıcı da iş sözleşmesinin feshedildiği tarihtir.

Kıdem tazminatının çek ile ödenmesi hususu ancak işçinin onayı ile yapılmaktadır. Buna dair yasal bir düzenleme yoktur ancak uygulama ve Yargıtay kararları ile oluşmuş bir uygulamadır. Dolayısıyla sizin bu onayı verdiğiniz alınan çeklerden anlaşılmaktadır. Ancak, bu durumda dahi baskı altında böyle bir onay verdiğinizi ileri sürerek hemen ödenmesine dair dava açabilirsiniz. Ancak bu durumda mahkemede iradenizin de sakatlandığını ispat etmekle yükümlü olacaksınız ve bu durumun da ispatlanması kolay bir husus olmadığını da belirtmek isterim.

Yargıtay konu ile ilgili verdiği kararlarında, “Çek bir ödeme vasıtası olup, Türk Ticaret Kanunu’nun 707. maddesinin birinci fıkrasında çekin görüldüğünde ödeneceği ikinci fıkrasında ise keşide günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan bir çekin ibraz günü ödeneceği öngörülmüştür. Çekin bu özelliğine göre alacaklıya teslim edildiği gün ödemenin gerçekleştiği kabul edilmektedir. Çekin ileri tarihli olarak düzenlenmiş olmasının varılan bu sonuca etkisi yoktur. Somut olayda, kıdem tazminatı karşılığı verilen çeklerin davacıya teslim edildiği gün çekin yukarıda belirtilen özelliği nedeniyle ödemenin gerçekleştiğinin kabul edilmesi gerektiğinden davacının daha önce ya da en geç ödenme sırasında faiz hakkını saklı tutup tutmadığı önem kazanmaktadır.” (Yargıtay 9.HD, 21.06.2004 Tarih,  2004/13272 E, 2004/15479 K)

Dolayısıyla burada size yapılan ödeme geçerli kabul edilir. Ama bir diğer önemli husus, sizin faiz hakkını saklı tutup tutmadığınız noktasıdır.

Yargıtay aynı kararının devamında, “Davacı çekle yapılan ödemeden önce ya da bu ödeme sırasında faiz haklarını saklı tutmadığı gibi, ödeme sırasında imzaladığı ibranamede çeklerin gününde ödenmesi durumunda davalı şirketi ibra ettiğini belirttiği ve söz konusu çeklerin gününde ödendiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar davacı anılan ibranamenin baskı altında iradesinin fesada uğratılarak imzalatıldığını ileri sürmüş ise de, bu iddiasını ispata yarar bir delil sunmamıştır. Mevcut maddi ve hukuki olgulara göre davacı asıl alacağın ödenmesi sırasında haklarını saklı tutmadığından ve işvereni ibra ettiğinden faiz alacağı isteğinin reddi gerekirken...” diyerek faiz talebini reddetmiştir.

Kıdem tazminatını zaten geç alarak mağduriyet yaşayan işçi, işleyecek faiz alacağı hakkını da saklı tutması gerektiğini bilmemesi nedeni ile ayrıca bir mağduriyet daha yaşamaktadır.

İşverenler, genellikle işçinin kıdem tazminatını mali durumlarının kötü olduğu bahanesi ile geciktirmeyi tercih etmektedirler. “Ya taksitle ödemeyi kabul edersin ya da dava açıp beklersin” işçilerin en çok karşılaştıkları ikilemdir.

Dolayısıyla, işverenin kıdem tazminatını size çekle ödemesi geçerli bir uygulamadır. Ancak gününde ödenmemesi durumunda tüm alacağınız için icra takibi açma hakkınız vardır. Yine, faiz alacağı için hakkınızı saklı tutmuş iseniz bu alacağınızı da talep edebilirsiniz.