Eş değer ilaç, doğala özdeş gıda ve algı yönetimi

Doğala özdeş gıdalarda farkındalığı olmayan bir toplumda ‘eş değer ilaç’ gerilimi neden yükselir?

Uğur Mumcu’nun “Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak” sözü burada kifayetsiz kalıyor.

İletişimciler, reklam sektörünün faaliyetleri işin püf noktası. Malum ilaçta reklam yasak. Gıdada ise reklamda algı oluşturmanın sınırı yok.

Bazı sözcükler güven verir, olumsuz bir çağrışımdan azadedir. Doğal, özdeş, aroma gibi... Bu sözcükler gıda, içecek sektörünün etiketlerinde ‘özenle’ yer alır. Aslında tüketici açıktan açığa kandırılır, ilgili bakanlıklar ise göz yumar.

Misal, doğala özdeş şeftali der etiket, siz sanırsınız ki şeftaliden eldedir. Oysa bir mantar veya bakteriden üretilmiştir. Bildiğiniz şeftali ağacının kıyısından köşesinden dahi geçmemiştir. Hasılı ‘doğala özdeş aroma’ gerek yiyecek gerek içeceklere bir koku veya tadı taklit etmek amacı ile katılan, laboratuvarda yapay olarak üretilmiş kimyasaldan başka birşey değildir. Peki, toplumun yüzde kaçı farkında?

İlaç sektöründe ise ‘eş değer ilaç, muadil ilaç’ sözcükleri tanımlayıcı.

Son günlerde ilaç tedarik sıkıntısı arttıkça, hekimin yazdığı ticari adla değil de muadil, eş değer ilaçlar daha sık verilince eczanelerde, yer yer infiale neden oldu.

Oysa eş değer ilaçlar, aynı etken maddeyi içerip benzer terapötik etkilere sahiptirler. Muadil ilaçlar ise genellikle aynı aktif bileşeni içerir, ancak bazı farklılıklar, örneğin formülasyon veya içerikteki yardımcı maddeler olabilir.

Türk Eczacı İşverenler Sendikası “muadil İlaç; yan sanayi ya da ikinci kalite ilaç değildir, güvenle kullanılabilir” derken haksız sayılmaz. Belki de güvensizlik eş değer ilaç ruhsatı veren Sağlık Bakanlğına dairdir. Bu boyutunu araştırmakta yarar var.

Piyasada bulunmayan ilaçlar nedeniyle, hastalara reçetede yazılan markanın yerine, aynı etken maddeye sahip ve aynı tedavi edici etkiyi gösteren farklı ticari adı taşıyan biyoeşdeğer ilaçları sunmak tıbben uygun.

Ülkemizdeki eş değer ilaçlar; biyoeşdeğer olarak nitelendirilmekte ve bu ürünlerin vücuda alındığında aynı biyolojik etkiyi gösterdikleri Sağlık Bakanlığı tarafından da kontrol edilip tescillendiriliyor.

Türkiye’de satılan her “100 ilaçtan 45’i eş değer olup Avrupa ve ABD’de bu oran daha da yüksek”.

Bu bağlamda sosyal medyada asılsız ve yanıltıcı bilgiler “Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olma”ortak paydamız. Eczacılara güvenimizi sarsmalarına izin vermemek toplumsal bir sorumluluk.

Faili meçhul kurbanı Uğur Mumcu’nun “Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmayın” sözünün Al-i İmran suresi olarak reklam amaçlı kullanılabilen bir ülkedeyiz. Haziran 2016’da ilk olarak Birgün gazetesinde yer alan o haberi hatırlamakta yarar var. “Mersin’de faaliyet gösteren bir kentsel dönüşüm şirketinin kent merkezindeki bilboardlara Mumcu’nun sözünün bulunduğu afişler asıp altına ‘Al-i İmran Suresi 66’ncı ayet’ diye yazalı” sekiz yıl oldu.

  Sağlıcakla kalın.