Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?

Seçimler bitti, Meclis ve siyasi partiler yeni dönem çalışmalarını başlattı. 22 yıldır iktidarda olan ve her seçimden birinci olarak çıkan AKP, bu seçimlerde ilk kez ikinci parti konumunda. Ve bu sonucu Erdoğan ve ekibi henüz hazmedebilmiş değil.

Elinde fazla bir argüman kalmayan Erdoğan, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş eliyle yeni bir anayasa tartışmalarını başlattı. Öyle hızlı başlatıldı ki bu tartışmalar, 23 Nisan özel oturumuna da sonrasındaki resepsiyona da damgasını vurdu.

ESKİSİNİ TANIMAZKEN, YENİ ANAYASA NASIL OLACAK?

Meclis kulislerinde ve siyasi çevrelerde “Yeni bir anayasanın en geniş toplumsal mutabakatı sağlayan metin” olması gerektiği, “Mevcut Anayasa’yı bile tanımayan iktidarın yapacağı yeni anayasanın nasıl olacağı” tartışmaları da yapılıyor.

“Kapsayıcı, kuşatıcı, demokratik ve sivil bir anayasa yapılması meselesi Türkiye Büyük Millet Meclisinin bundan sonraki süreçlerinde de öncelikli ödevlerinden biridir” diyen Numan Kurtulmuş, “Meclisin, vatandaşın verdiği oyların yüzde 95’ini alan bir temsil kabiliyeti olduğu” görüşünde. Yani, “Bu Meclis anayasa yapabilme gücü ve yeterliliğine sahip” mesajı veriyor Kurtulmuş. Peki durum ne? Kulislerde neler konuşuluyor? Ortak bir anayasa metninde uzlaşacak bir Meclis yapısı olduğu söylenebilir mi?  

CHP Genel Başkanı Özgür Özel;  “Uymayacağınız bir anayasayı değiştirecek misiniz? Son anayasa Sayın Erdoğan için yapıldı. Bu anayasaya uyuyor mu? Ben AİHM kararlarına uymadığını biliyorum. AYM kararlarını son Can Atalay örneğinde, tanımıyor. 1 Mayıs'ta Taksim'in açılmasına ilişkin AYM kararına uymuyor. Pek çok AYM kararına uymuyor” diyor ve ekliyor; “Mevcut Anayasa’ya uyan bir Erdoğan bizimle geleceğe dönük bir anayasa konuşabilir."

Yani Erdoğan’a ve Numan Kurtulmuş’a “Önce mevcut Anayasa’ya uyun, sonra değişikliği konuşalım” diyor Özgür Özel.

İYİP KURULTAYI BEKLİYOR

İYİP’te ne olacağı, grup olarak kalıp kalmayacağı biraz hafta sonunda yapılacak kurultaya bağlı. Her an dağılma potansiyeli olan, milletvekillerinin diğer partilerle görüşmelerinin sürdüğüne ilişkin bilgilerin geldiği İYİP, kurultayın ardından toparlanabilecek mi? Kurultayda seçilecek yönetim dağılmayı, istifaları engelleyebilecek mi? Bunu zaman gösterecek, ancak 23 Nisan özel oturumuna bile katılmayan Meral Akşener’in Erdoğan ile yakınlaştığı da kulislerde en çok konuşulan konular arasında. Hatta “Meral Akşener Kurultaya katılmayacak” diyenler bile var…

Ayrıca, İYİP’ten istifalar olsa bile AKP’ye çok fazla ismin gitmeyeceği de konuşuluyor ve “İkinci parti konumunda AKP. Milletvekilleri ikinci partiyi niye tercih etsin” deniliyor.

KÜRT SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNE YOL AÇACAK BİR ANAYASA

Yeni bir anayasa konusunda DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları da özel oturumdaki konuşmasında, “Türkiye’nin en temel ihtiyacı demokratik bir anayasa”, “Kürt sorununun demokratik çözümü için de elimizi taşın altına koymaya hazırız” dedi. Bu yönde değişiklikleri içeren bir anayasaya DEM “Evet” derse, MHP nerede duracak?

Devlet Bahçeli “Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin aksaklıklarını giderecek yeni anayasa” çağrısı yapmıştı. “Demokratik, Kürt sorununun çözümüne yol verecek, güçlendirilmiş parlamenter sistemi getirecek bir anayasa” Bahçeli’nin gündeminde yok.

DEM Parti’nin ya da CHP’nin “evet” dediği bir anayasa değişikliğine, Bahçeli’nin de HÜDA PAR ve Yeniden Refah Partisinin de onay vermeyeceği de yine kulislere yansıyanlar arasında.  

"AKP REFERANDUMU GÖZE ALMAZ"

Meclisin toplam sandalye sayısı 600. Milletvekilliği düşürülen Can Atalay, kürsüde konuşurken yaşamını kaybeden Saadet Partili milletvekili ve CHP’den belediye başkanı seçilerek, milletvekilliği düşen 4 milletvekili düşüldüğünde milletvekili sayısı 594.

Ancak yapılacak anayasa oylamasında yine de 600 üzerinden değerlendirme yapılacak ve anayasa değişikliği için en az 400 milletvekili gerekiyor. Referanduma götürülebilmesi için de gereken sayı 360. AKP (265) ve MHP’nin (50)  oluşturduğu Cumhur ittifakının 315 sandalyesi var. Meclis başkanının oy hakkı olmadığı için bu rakam 314’e düşecek. O durumda anayasanın Meclisten geçmesi için iktidara 86 oy gerekiyor. Referandum için ise 46… Cumhur İttifakına HÜDA PAR ve YRP destek verse de, bu destek referandum için bile  yetmiyor. Erdoğan’ın referandum istemeyeceği de düşünüldüğünde, Meclisten geçecek yeni anayasa nasıl olacak, kimlerin desteğini alacak, yeni bir anayasa yapılacak mı önümüzdeki süreç gösterecek.

Ancak kulislerde çok konuşulan şu konuya da değinmek lazım, şöyle: “AKP mevcut sistemdeki 50 + 1’den muzdarip, ama tek başına bunu değiştiremeyeceği için anayasa metni içerisine, tıpkı referandum dönemindeki gibi bazı kesimleri hoş tutacak maddeler ekleyecek. Bu değişikliği yapamasa bile tartışmalar ile uzunca bir süre kamuoyunu oyalayacak, gündemi değiştirecek.”

Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, önümüzdeki hafta siyasi parti ziyaretlerinin başlayacağını söyledi. AKP’nin niyeti ve yeni bir anayasa yapılıp yapılmayacağı, AKP’nin gündemi ne kadar değiştireceği, bu ziyaretlerden sonra netleşeceğe benziyor. Yine Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Özgür Özel’in görüşmesi de süreci belirleyecek gibi…

ISTAKOZ MECLİSİN DEĞİŞMEZ ‘GÜNDEMİ’

Meclis ve siyasi kulislerin değişmeyen konularından biri de AKP’lilerin “ıstakoz”, “Maldivler’de tatil”, “milyonluk saat” paylaşımları. Milletvekillerinin birbirlerine bu yönde şakalar yapmaları, hatta resepsiyonda “Istakoz yok mu” demeleri dikkat çekti.

Öte yandan Erdoğan’ın kabine ve parti yönetiminde ne zaman değişiklik yapacağı da merak edilenler arasında. Ancak, kulislerde, “Her kararı tek başına alan, adayları bile kendi belirleyen Erdoğan iken faturayı kime, niye çıkaracak?” Bunu AKP’liler yüksek sesle söyleyemeseler bile kulislerde kendi aralarındaki sohbet konusu bu. Erdoğan’a güçleri yetmeyince ya da ses edemeyince, içlerinde birbirlerine sosyal medya üzerinden laf atıp, “kayıkçı dövüşü” yapıyorlar.

Yine de başta AKP’liler, gözler Erdoğan’ın kabine ve parti yönetimi revizyonunda. Kendi aralarında, “Kim gidecek, kim kalacak” diye toto bile oynayanların olduğu konuşuluyor.

Yazıyı bitirmeden bir gözlemi de aktarmak istiyorum. Meclis 23 Nisan resepsiyonunda menü önceki yıllara göre oldukça zayıftı. Bu, kulislerde “Anlaşılan kamuda tasarrufu başlattılar” diye konuşuldu. “Vatandaş bu kadar pahalılıktan, yokluktan bahsederken, resepsiyondan bir fotoğraf ile zor duruma düşmemek için Numan Kurtulmuş çok dikkat etmiş” diyenler de yok değil…