1 Mayıs ve sonrası

1 Mayıslar, tarih boyunca iktidar ve patronların emeğe yönelik çok yönlü saldırılarına karşı işçi sınıfının kitlesel tepkisini göstermesi ve mücadele bilincini yükseltmesi açısından simgesel bir gün olarak kabul edilir. 2024 1 Mayıs’ı geniş emekçi yığınlarının iktidara yönelik beklentilerinin ciddi anlamda kırılmaya başladığı, sınıf hareketinde az da olsa kıpırdanmaların görüldüğü bir dönemde yapılacak. Bu nedenle 1 Mayıs’ın ülke tarihinin en acımasız ‘emek ve işçi düşmanı’ iktidarına karşı büyük bir ‘meydan okuma’ olarak görülmesi ve gerçekleşmesi önemli.

Ekonomik sorunların yıkıcı etkilerine yönelik ilk güçlü tepki 31 Mart yerel seçimlerinde verildi. Yerel seçimde el değiştiren belediyelerde kaynakların iktidar belediyelerince nerelere harcandığı ortaya çıktı. Seçim sonrasında yaşananlar ve gösterilen tepkiler henüz sistem karşıtı bir zeminde olmasa da son 22 yıl içinde iktidarın politika ve uygulamaları ilk kez bu kadar yoğun şekilde sorgulanıyor.

Yerel seçimlerin iktidar cephesinde yarattığı şaşkınlığın bitmesinin ardından Mehmet Şimşek öncülüğünde hazırlanan ‘yerli IMF programı’ doğrultusunda atılacak adımlar için herhangi bir engel kalmadı. Yerel seçimler sonrasında asgari ücret ve emekli aylıklarına ‘ara zam’ yapılmayacağı açıklanmıştı. IMF programlarının en temel uygulaması olan ücretlerin baskılanmasının önümüzdeki aylarda milyonlarca çalışan ve emekli açısından çok daha ağır sonuçlar ortaya çıkarması kaçınılmaz olacak.

İktidar, bir sonraki seçime kadar yeterince süre olduğunu düşünerek toplumun yüzde 80’ini doğrudan etkilemesi beklenen ‘Kemer sıkma’ programını hayata geçirmek için gün sayıyor. Özellikle yılın ikinci yarısından itibaren halkın ekonomisinde neler yaşanabileceğini tahmin etmek zor değil. Bu noktada asıl merak edilen iktidarın yeni ve daha büyük bir yoksullaşma dalgası yaratması beklenen yerli IMF programına karşı 1 Mayıs’ta ve sonrasında nasıl tepkiler verileceği olacak. Bu konuda başta sendikalar olmak üzere, toplumun örgütlü güçlerinin saldırılara karşı yeterince hazırlık yapılıp yapılmadığı konusunda herhangi bir açıklama ya da planlama henüz ortaya konulmuş değil.

2024 1 Mayıs’ının mümkün olan her yerde yaygın ve kitlesel olarak kutlanması elbette önemli. 1 Mayıs’ta günler öncesinden bütün iş yerlerinde emekçilerin yaşadığı sorunlar ve taleplerin öne çıkarılması, 1 Mayıs sonrasında mücadeleyi daha ileriden örgütlemek açısından büyük önem taşıyor. Özellikle sendikaların örgütlü oldukları iş yerlerinde 1 Mayıs gündemli basın açıklamaları yapılması, yine 1 Mayıs gündemli etkinliklerin örgütlenmesi, sürecin sadece yürüyüş ve mitinglerin yapılacağı 1 Mayıs tarihine sıkıştırılmaması gerekiyor.

2024 1 Mayıs’ı büyük kentler başta olmak üzere, işçi yoğunluğu olan yerlerde örgütlü emeğin, özellikle sendikaların kitlesellik ve taleplerin niteliği açısından ne durumda olduğunu gözlemlemek açısından da önemli olacak. Son dönemde emek hareketini şu ya da bu şekilde güçlendiren eylemlerin, fiili grev ve direnişlerin alanlara taşınması, özellikle işçi sınıfının yaşadığı güncel sorunlara yönelik taleplerin sadece 1 Mayıs’ta değil, sonrasında da ete kemiğe büründürülmesi öncelikli hedefler arasında olmak zorunda.

2024 1 Mayıs’ının nasıl kutlanacağı konusunda sendikaların tutumunda giderek darlaşan ve marjinalleşen bir hatta yönelmek ile sınıfın kitlesel mücadelesine önderlik edecek şekilde hareket etmek arasında yapılacak tercih belirleyici olacak. Sendikaların ve diğer örgütlü güçlerin bu konuda ortaya koyacağı tutum, 1 Mayıs’ta alan eylemlilikleri ile başlayacak ve sonrasında sürdürülecek olan mücadelenin seyri açısından da belirleyici olacak.