IMF'den fazla IMF'ci olmak

Arjantin’in ultra-liberal Devlet Başkanı Javier Milei seçim kampanyasında IMF’nin öngördüğünden daha derin bir kemer sıkma politikası uygulayacağı vaadinde bulunmuştu. Bugün için Milei’in bu vaadini tuttuğunu söylemek mümkün. IMF ile yapılan sekizinci revizyonda Arjantin’in taahhütlerinin üstünde bir mali disiplin gösterdiği tespiti yapıldı. Bütçe açığında beklenenden fazla bir iyileşme gerçekleştirilirken, Merkez Bankasının rezervlerinde de yine tahmin edilenin üstünde bir düzelme gerçekleşerek 2 milyar dolarlık bir artış kaydedildi.

Peki IMF’den daha IMF’ci olmanın ve ekonominin sadece para ve maliye politikaları ile düzeltilebileceği hülyasının bir karşılığı yok mu? Arjantin süper kemer sıkma deneyiminin daha başındayken hükümete yakın iktisatçıların hızlı toparlanma beklentilerinin yavaş yavaş sönümlendiği anlaşılıyor. Ülkedeki kemer sıkma politikasından en büyük zararı gören sektörlerden biri olan imalat sanayii yüzde 21’lik bir küçülme gösterirken, inşaat sektörü yüzde 42’lik bir daralma yaşıyor. Her iki sektörde de kapasite kullanımı önemli ölçüde azaldıkça istihdamda derin bir bozulma gerçekleşiyor.

Ekonomi yönetiminin hazırladığı yeni teşvik yasasında da bu ultra-liberal pozisyonun korunması ülkenin önemli sermaye grupları tarafından endişe ile izleniyor. Teşvik yasası taslağı özellikle metal sektöründe tepkilere yol açmış durumda. Hükümet ile yakın ilişkileri bulunan bazı sermaye gruplarının yeni teşvik yasasını kendi çıkarlarına yönelik şekillendirdikleri iddiası diğer sektörler açısından bir huzursuzluk kaynağı yaratıyor. Mutsuz olan kesimlere ülkenin önemli tarım şirketlerini de eklemek gerek. Tahıl ihracatçıları hükümetten yeni bir devalüasyon beklerken bunun gerçekleşmemesi ile küresel piyasalardaki tahıl fiyatları artmadan ihracat yapmaktan çekiniyorlar. Bu da tarım sektöründe ihracatın önemli ölçüde daralmasına sebep oluyor. Turizm sektörü de beklenenin aksine önemli ölçüde turist sayısının düşüşü ile zor bir dönemde. Mevcut devalüasyona rağmen Arjantin’de turizm yapmak artık özellikle komşu ülkelerden gelen turistler açısından daha pahalı. Gelen kış sezonu ile birlikte büyük umutlara sahip turizm sektörüne göre artık Arjantin’de kayak yapmak Avrupa’da kayak yapmaktan daha masraflı hale gelmiş durumda.

Bununla birlikte kamuda görülmemiş fazlalar vermenin başka maliyetleri de var. Geçtiğimiz hafta San Martin’de yaşanan tren kazasını doğrudan Milei’in uyguladığı bu kemer sıkma politikaları ile ilişkilendirmek mümkün. 55 kişinin yaralandığı tren kazası devlet demir yollarının ocak ayından itibaren başlattığı kaynak azaltma stratejisi ile doğrudan ilgili. Milei Hükümeti kararlı bir biçimde demir yollarına kaynak aktarımını keserek milyonlarca kişinin kullandığı yolcu trenlerinin sefer sayılarını azaltıp, personel sayısını düşürme stratejisini uyguluyor. Hiç şüphesiz buradaki temel hedef demir yollarını çalışamaz hale getirerek özelleştirme kapsamına sokmak. Ülkede demir yollarının sadece yolcu değil aynı zamanda yük taşımacılığı için önemi göz önünde bulundurulduğunda önemli bir kamusal malın muhtemelen küresel sermayeye peşkeş çekilmesinin altyapısı oluşturulmakta.

Bununla birlikte toplumsal hareketlilik ve işçi mücadelesi de hız kazanmakta. Üniversite eylemlerinden sonra ülkenin en büyük işçi konfederasyonu olan CGT ikinci bir genel grev ve eylem hazırlığı içinde. Milei’in kız kardeşi Karina Milei ile Ekonomi Bakanı Caputo’nun yeğeni Santiago Caputo arasındaki gerilim sürerken yavaş yavaş kabinede değişiklik yapılacağı yönünde haberler de yayılmaya başlamış durumda. Ultra-liberal ve IMF’den fazla IMFci politikalar tam gaz uygulanmaya devam ederken ülke ekonomisi ani frene uyum sağlamaya çalışıyor. Ancak toplumsal ve siyasal süreçlerin bu duruma tepkisiz kalmasını beklemek mümkün değil. Kabine değişiklikleri ile toplumdaki bu gerilimin azaltılıp azaltılamayacağını da önümüzdeki günlerde göreceğiz.