Şimşekli 1 yıl: Yüksek enflasyon, düşük ücret, bol faiz, borç, iflas!

Mehmet’ten kim kurtaracak?

Genel seçimlerin üzerinden bir yılı aşkın süre geçti.

AKP bir yıllık iktidarını değerlendiriyor. Değerlendirmelerinde icraatlarıyla övünüp duruyor, ‘hava atıyor’ ama hiç de eski havasında değil.

Geçen bir yıl da ülke emekçileri için ise memleket daha da havasız!

***Oysa seçimde nasıl da güçlü bir hava estiriliyordu!

Liman liman gezdirilen savaş gemisine turlar düzenleniyordu; yoksul emekçilerin ‘ulusal duygularını kabartacak’ pazarlama taktiği gereği.

Esnafın, KOBİ sahibinin tahayyülünde yarattığı, ‘yerli ve milli’ üretim algısı sünnet çocuğu gibi dolaştırılan yerli otomobil TOGG’la, savaş gemisiyle nasıl da pekiştiriliyordu.

Silah sanayi, TOGG, birer sembol değil, ekmek ve umut kapısıydı birçok insan için…

Ya aradan bir yıl geçtikten sonra?..

Hiç birinden eser kalmadı; ekmek de küçüldü umut da!

***

Aslında hükümet işlerin hiç de kendisinin pazarladığı gibi olmadığını, ekonominin duvara dayandığını biliyordu.

Ve bir kurtarıcı getirdi; uluslararası sermayeye teslimiyetin sembolü: Mehmet Şimşek.

Ya sonrası?..

Şimşek göreve geldiğinde ülkenin emekçileri hayat pahalılığından yakınıyordu. İlk vaat enflasyonu düşürmekti.

Şimşek ekibi ekonominin başına geçtiğinde ‘resmi’ enflasyon yüzde 38 civarındaydı. Şimdi ise yüzde 75!

Geçen yıl haziran ayında 1 dolar 20 TL idi. Şimdi 33 TL.

Geçen yıl mayısta kurşunsuz benzinin litresi 20.4 lira idi… Şimdi 42 lira!

Kurtarıcının ilk yılında ülkenin geniş kesimleri, kurtulmak bir yana, iyice derinleşen hayat pahalılığı krizinin içinde buldu, kendisini.

ŞİMŞEK KİMİN SÜPER KAHRAMANI?

Faizler yükseltildi; yüzde 8.5’ten yüzde 50’ye…

Para sıkılaştırılacaktı ama sıkılan kredi borcu içinde yüzen vatandaş oldu.

Kredi kartı borcu 450 milyar liradan 1 trilyon 385 miyar liraya geldi; yüzde 300 arttı!

Tüketici kredisi 3 trilyona dayandı.

Vatandaş faize çalıştı!

Vatandaşın bireysel kredi ve kredi kartı borçları nedeniyle sadece bankalara ödediği faiz, bu yılın ilk dört aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 171 oranında arttı.

Dört ayda vatandaş faize 238 milyar lira ödedi.

***

Borçlu vatandaşların ödediğinin yanı sıra bir de hepimize fatura edilecek faiz var; devletin borç alıp hepimize ödeteceği! Bu yıl bütçeden 1.2 trilyon liralık faiz ödenecek.

Her ay 100 milyar liradan fazla para finansçının cebine gidecek!

Sıcak para, kan kokusu almış köpek balığı gibi gelmeye başladı, dünyanın en yüksek kazancını elde etmek için. Mayıs ayında 6.5 milyar dolar geldi, ülkeye.

İlk 5 ayda, faize değil ‘yatırıma’ gelen sermaye ne kadar? Ev almaya gelenler de dahil, faize gelenin üçte biri kadar!

***

Faiz para dayanmıyor; Şimşek’in gelir gelmez halka yeni vergiler yüklemesi boşuna değildi.

Şimşek geçen yıl …

KDV oranı yüzde 18’den 20’ye…

Tüketici kredisi vergisini yüzde 10’dan 15’e çıkardı…  

Motorlu taşıtlar vergisini, hiçbir yerde görülmemiş biçimde, ikinci kez aldı.

Tüm bunların üzerine, bu yıl toplanacak vergi hedefi yüzde yüz artırıldı; 8.5 trilyon liralık vergi toplanması hedefleniyor.

***

Şimşek göreve gelmeden önceki üç ayda, ücretlilerin milli gelirden aldığı pay yüzde 30’un üzerindeydi, Şimşek ile birlikte yılın ikinci yarısında yüzde 30’in altına geriledi.

Bu yılın başında yapılan ücret ve maaş artışları da erimeye başladı ve hükümet kararlı; iyice eritmeye.  

Çünkü…

10 bin liraya mahkum milyonlarca emekliye ek zam ve kök maaş düzenlemesi yok.

Asgari ücret artırılmayacak.

AK Parti Kızılcahamam kampında da bu yönde kararlar alındı.

Borcu artıp faizde boğulanın… Sırtından vergi eksik olmayanın… Bir de gelirleri erisin!

Kurtarıcı mi dediniz?..

***

İcra dosyaları adeta patladı.

2023 yılında 14 milyon yeni dosya eklendi ve toplamda 39 milyona ulaştı, icralık dosya sayısı.

Aralık 2023’ten itibaren karşılıksız çeklerde keskin bir artış yaşanıyor; hem tutar hem de adet bazında!

Nisan ayında ibraz edilen çek adedi 1.7 milyon! Toplam tutarı 662 milyar TL. Bu çeklerin çekin 26 bin adeti (yaklaşık) 15 milyar lirası karşılıksız çıkmıştı.

Konkordato (borç öteleme) ilanları da artıp duruyor.

Yılın ilk 5 ayında konkordato geçici mühlet kararı verilen dosya sayısı 491, kesin mühlet kararı verilen dosya sayısı ise 202 oldu.  

GEÇİŞ DÖNEMİ İMİŞ…

Tablo karşısında Mehmet Şimşek’in savunması hazır: ‘Geçiş dönemiydi, iyi günler yakında’.

Soralım o vakit: “Geçiş döneminin kaybedeni belli: ‘Geniş emekçi kitleler’. Peki onlar bundan sonra kazanacak mı?

Ne gezer!

‘Enflasyonla mücadele’ adı altında ücret artışlarını sınırlamaya çalışan… Geniş kesimler üzerindeki vergi yükünü artıran Şimşek’in hiç böyle vaadi yok!

Aksine…

Enflasyonla mücadelenin maliyeti (enflasyonun nedeni olmayan kesimlere) ücretlilere ve emeklilere yıkılacak; ‘enflasyonun sebebi senin maaş ve ücret artışların’ denilerek.

Oysa…

Bir önceki dönemin kaybedenleri de aynı kesimlerdi. İtiraf, önceki bakan Nureddin Nebati tarafındın, 6 Haziran 2022’de şu sözlerle dile getirilmişti: “Enflasyonla büyümeyi tercih ettik. Yoksa enflasyonu düşürmek için çok sert tedbirler alabilirdik. Bu sistemden dar gelirliler hariç, üretici firmalar, ihracatçılar kâr ediyorlar. Çarklar dönüyor”.

***

Bir de… ‘Kamuda tasarruf’ söylemiyle sosyal harcamaları azaltmayı hedefleyen bir ‘kemer sıkma’ programı var; Asgari ücretin artırılmasının ‘enflasyona yol açacağı’ iddiasıyla birlikte hayata geçirilen; eğitim ve sağlık hizmetleri kısılacak. Belediyelere genel bütçeden ayrılan pay kesilecek.

Geçecek olan bir şey yok yani!

Soru şu: ‘Kurtarıcı’ Mehmet Şimşek’ten emekçileri kim kurtaracak?