Avrupa'da sağa kayış

Avrupa Parlamentosu seçimlerinde faşist ve sağ partiler oylarını yükseltti. Yeşil ve liberal partiler oy kaybetti.

Yeşillerin ve liberallerin oy kaybetmesinin nedeni programları ve vaatlerinin tersini yapmaları. Küresel ısınma, çevre kirliliği vb. sorunların artmasına rağmen oy kaybetme ve zayıflama kitleler nezdinde güven kaybına uğramalarından.

Sağ ve faşist partilerin güçlenmesinin en önemli nedeni ise Avrupa’ya Ortadoğu, Afrika’dan göç dalgası. Aslında Avrupa nüfusu yaşlanıyor ve nüfus artış oranı düşük, genç nüfusa ihtiyacı var ama dışarıdan genç göçmen almak yerine Doğu Avrupa ülkelerinden Batı’ya genç nüfus göçünü tercih ediyorlar. Bunun en önemli nedenleri din ve kültür benzerliği. Müslüman göçmen tercih etmiyorlar. Sağ partiler bu politikanın propagandacısı ve yabancı düşmanlığını örgütleyenler.

Sağ ve faşist partiler pandemi sürecinden sonra Avrupa’da baş gösteren ekonomik sorunların sebebini de göçmenlere yüklediler.

Aslında Avrupa’nın sağ ve faşist partilerinin propagandaları ile Türkiye’deki faşist, ırkçı partilerin propagandaları ve güçlenme nedenleri birbirine benziyor.

Avrupa’daki sağa kayış Türkiye ve Tunus gibi ülkelere daha fazla göçmen iadesi, yeni göçmen anlaşmaları, deniz kıyıları ve geçiş yollarında daha sıkı kontroller getirebilir. Tabii, vize zorlukları daha artarak devam eder. En azından mevcut durum devam eder.

Bazı yorumcular Ukrayna savaşının sağ partilerin Fransa ve Almanya’da güçlenmesi nedeniyle sonlandırılabileceğini ileri sürüyor ama şu anda bu ihtimal zayıf görünüyor.

Sosyalist, komünist partiler çok kayba uğramadı ama önümüzdeki süreçte biraz daha güçlenebilirler. Mevcut durumda faşist ve sağ partilerin işçi sınıfından daha fazla oy ve destek aldığı görülüyor. Bunda bu partilerin politikaları ve sendikaların olumsuz rolünün önemli payı var.

AP seçimlerinin siyasi eğilimleri tam olarak yansıtmayacağı, katılımın az olduğu, bazı sol partilerin boykot yaptığı vb. söyleniyor ve her ülkedeki milletvekili seçimlerinin gerçek sonucu verebileceği, örneğin önümüzdeki günlerde yapılacak Fransa seçimlerinde durumun çok farklı olacağını iddia edenler de var. Bu iddiada elbette doğruluk payı var. Fransa seçimlerinde sağa kayış oranı biraz küçülebilir ama çok fazla da küçülmez. Sağ ve faşist partilerin birinci, ikinci parti durumuna geldiği ülkelerde iki, üç ay sonra sosyal demokrat partilerle yer değiştireceklerini beklemek hayal olur bu koşullarda.

Avrupa’da da sağın yükselişini durdurmanın çaresi bizdeki gibi. Faşist, ırkçı, sağcı, tekellerin en azgın temsilcisi partilere karşı en geniş demokratik ittifakların oluşturulması. Sağcı partilerin güçlendiği koşullar, sol partilerin de güçlenebileceği koşullardır.