Halay

Bu “Halay çekme” işine oldum olası mesafeliyimdir. Mesafemin sebebi, zorla kaldırılıp, aralarda bir yere monte edildikten sonra, üç ileri, üç geri neyse de hafiften dizleri bükme eyleminin müziğin hangi noktasında gerçekleştirileceğini kavrayamamış ve kadın, erkek, çocuk kibarca ve ahenk ile dizlerini kırarlarken, benim arada sırık gibi kalıyor olmamdandır. Zaten beni zorla halaya kaldıranlar da halay hafiften yürümeye ve vücut topaç gibi kendi ekseninde çeyrek tur dönmeye başladığında benden ümidi kesip, ufaktan çember dışına itelerler de hayatımı kurtarmış ama görevimi de yapmış gibi sevinirim. Müziğin ritmini anne ninnisinde almayınca, ne yapsan tutturamıyorsun.

Bazı halaylar vardır, 3 gün, 3 gece çekilir. Eyüp’ün oğlunun düğününde öyle olmuştu. Gelini gidip köyden aldılar. “Kız tarafı sevinmez, ayıptır” diye kızı tek başına getirdiler, Viranşehir sokaklarında 5000 kişi ile 3 gün halay çektiler. Arada gelen ama hiç görünmeyen keleş mi, uçaksavar mı pek anlamadığım sesleri duyup, “Gece 12’yi geçti, az sıksınlar” uyarısı yapan komutan da dahil, gelen herkes de pilavını, sütlacını yedi gitti. Halay başı değişti, yorulan oturdu, dinlenen kalktı, araya karışan küçüklere, daha küçüklere, 10 bin yıllık halay çekmenin, diz bükme dahil, tüm incelikleri aktarıldı. Benim bildiğim 3 gün davul zurna eşliğinde döndüler. Daha fazla da dönmüşlerdir. Olayı destekleyen etli pilav, sütlaç, ayran durduğunda, boşluğu tabaksız bardakta bol şekerli kaçak çay ve tepside sigara doldurdu. Önce kuzenler çekti, götürdü halayı, sonra amcalar. Bir tek baba ile hacı anne dönmedi halayda. Bir de ayıp olmasın diye bir tur dönen ben.

Mecit başkanın düğününde de ne halaylar çekilmiştir kim bilir. Katılamadım. Halaydan korktuğumdan değil.

Halay; nedense, “çekilir.” buralarda Göbekli Tepe’nin olduğundan beri.

Kılıç, kalkan; “oynanır.”

Horon; “tepilir.”

10 bin yıldır durmayan ne halay ne horon ne efe ne keklik, hiç durmaz bu topraklarda.

Horon tepilirse, keklik sekilirse, halay da çekilir daha binlerce yıl, ben çekemesem de.