Stadyumdan millet bahçesine…

Geçen hafta, cep telefonuyla yayımlanan 1. lig maçı vesilesiyle Sakaryaspor’un eski stadyumunun millet bahçesine dönüştürülme hikayesini yazmıştım. Şimdi geçen hafta bıraktığımız yerden devam ederek, bu dönüşüme maruz bırakılan bütün stadyumların hikayelerine değineceğiz.

Projenin başlangıcı 2018’e uzanıyor.

Yapılan ilk duyurulara göre, 17 şehirde toplam 28 millet bahçesinin planlandığı ifade ediliyor ve bu rakamın yarısının, şehirlerdeki stadyumlardan oluşacağı belirtiliyor. Proje açıklamalarına göre ilk etapta Adana 5 Ocak Stadyumu, Batman 16 Mayıs Stadı, Diyarbakır Atatürk Stadı, Eskişehir Atatürk Stadı, Gaziantep Kamil Ocak Stadı, Giresun Atatürk Stadı, Hatay Antakya Atatürk Stadı, Malatya İnönü Stadı, Mersin Tevfik Sırrı Gür Stadı, Sakarya Atatürk Stadı, Samsun 19 Mayıs Stadı, Sivas 4 Eylül Stadı, Trabzon Akçaabat Fatih Stadı ve Trabzon Avni Aker Stadı millet bahçesine dönüştürülmesi planlanan stadyumlar.

Mesela bu stadyumlar arasında yer alan Adana 5 Ocak Stadyumu’nda yıkım işlemleri başlatılıyor ama yapım işlemlerine bir türlü geçilemiyor. Adana’daki yıkımın müsebbibi şirketin Giresun ve Erzurum’da da ihale usulü aldığı stadyum yıkım–millet bahçesi yapım işlerini bitiremediği, konkordato ilan ettiği belirtiliyor.

Bu listede olmamasına rağmen Antalya Atatürk Stadyumu, Çatalca Ziya Altınoğlu Stadyumu, Çorum Dr. Turhan Kılıçcıoğlu Stadyumu, Ordu 19 Eylül Stadyumu, Konya Atatürk Stadyumu ve Güngören 15 Temmuz Şehitleri Mimar Yahya Baş Stadyumu da millet bahçesine dönüştürülmek için yıkılan tarihi tesisler arasında yer alıyor.

Fakat Antalya ve Ordu’daki millet bahçelerinin yapımı bir türlü bitmiyor. Hatta şöyle diyeyim, Türkiye’nin ilk millet bahçesi olma iddiasıyla yola çıkılan Antalya Atatürk Stadyumu’nda aradan geçen 6 yıldan sonra çalışmalar hâlâ sona gelmiş değil.

Bu konu ile ilgili, Eskişehir’deki stadyumun millet bahçesine dönüştürülmesine dair 2022’de yazılmış bir akademik makaleden alıntı yaparak yazımı bitirmek istiyorum:*

“Bunun yol açtığı sorun alanın kentsel bellekteki yeri ve değerine dikkat edilmeden, kentin kimlik değerleri göz ardı edilerek tasarım geliştirilmesidir. Çünkü söz konusu alana Eskişehir iline ait bir kimlik değeri katılmadığı gibi mevcut stadyum kimliği de başka bir şeye dönüştürülmüştür. Gelecek nesillere alanın eskiden stadyum alanı olduğunu hatırlatacak yalnızca bahçeyi çevreleyen sokaklardan biri olan stat sokağın adı kalmıştır. Yalçınkaya ve Sofuoğlu’nun (2021) dönüşümün yalnızca fiziksel bir olgu olarak ele alındığında kimliksizleşmesi, kent belleğinin silinmesi, yabancılaşma sorunları oluşturduğu değerlendirmelerine benzer şekilde bu projenin de geçmişin izleri kullanılmadığı için kimlik değeri katmadığı ve mevcut kimliğin değişerek başka bir şeye evrildiği söylenebilir.”

* Eski Stadyum Alanından Yeni Millet Bahçesine: Eskişehir Kent Merkezinde Bir Dönüşüm Örneği – Gülcan Altıntaş, Neslihan Serdaroğlu Sağ / İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi 2022, Cilt 12, Sayı 16)