Patron işçinin ücretinde indirim yapamaz

SORU: Merhaba, ben bir yıldır ahşap fabrikasında çalışıyorum. Giriş ücreti asgari ücretin üstünde başladım ama 4 ay sonra asgari ücrete sabitlendim. Neden kestiniz ücretimi diye sorduğumda, sen macun kısmındasın zam olmaz dediler. Ancak iki ay sonra 500 TL zam verdiler. Yanımdaki iki arkadaşa da verdiler aynı ücreti. Onlardan biri 2 aylık, diğeri 5 aylık elemandı. Ben 8 aylık elemanım. İki arkadaş makinaya geçti diye her 2 ayda zam yaptı. Ben 17 bin 500’de kaldım, onlar şimdi 18 bin 500 alıyor. Ben şu an bel fıtığı oldum. İşten çıkmayı düşünüyorum. Ne yapmam gerekiyor? Tazminatsız çıkmak istemiyorum.

CEVAP: İyi günler dilerim. İşçinin kıdem tazminatı hakkının doğması için iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesi olması ve çalışma süresinin en az bir yılı doldurmuş olması gerekmektedir. Sizin sorunuzda belirtmiş olduğunuz üzere çalışma süreniz işyerinde 8 aydır. Dolayısıyla tazminatsız işten çıkmamak için öncelikle yasal şartlardan olan bir yıllık iş yerinde çalışma kıdemini doldurmuş olmanız gerekmektedir. Aksi durumda haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmeniz durumunda dahi sürenin dolmamış olması nedeni ile kıdem tazminatı alabilmeniz mümkün olamayacaktır.

Davacı 1.1.1997 günü çalışmaya başlamış 1 yıl dolmadan iş sözleşmesi feshedilmiştir. Böyle olunca davacı işçi kıdem tazminatı ile izin ücretine hak kazanamaz. Kıdem tazminatı ile izin ücreti isteklerinin reddi gerekirken yazılı şekilde isteklerin kabulü hatalı olmuştur. (Yargıtay 9. HD, 12.07.2002 tarih, 2005/ 1393 E, 2002 / 24831 K). Dolayısıyla tazminat alabilmeniz için öncelikle iş yerinde bir yıllık çalışma süresini doldurmanız gerekmektedir.

Sorunuzda belirtmiş olduğunuz ücretinizin kesilmesi ise işverenin yapamayacağı bir işlemdir. İşveren, hiçbir şekilde işçinin ücretinde indirim yapamaz. İşveren, işçinin ücretinde, tek taraflı olarak değişiklikler de yapamaz. Böyle bir de­ğişiklik yapması durumunda da değişiklikten önceki durum işçi lehine ise, işçinin talebi halinde aradaki farkın işçiye ödenmesi gerekecektir. Kaldı ki İş Kanunu’nun çalışma koşullarındaki değişiklik başlığı altında düzenlenen maddesine göre işçi tarafından onaylanmayan değişiklikler de işçiyi bağlamayacaktır. İşçinin ücretinde işveren tarafından tek taraflı olarak yapılan ücret indirimi ayrıca, işçi açısından haklı nedenle fesih sebebidir. Ancak sizin kıdem tazminatınızı almaya çalışma süresi dolmadığı için ortada haklı bir neden de olsa tazminat alabilmeniz mümkün olamayacaktır.

Sorunuzda belirtmiş olduğunuz bel fıtığı olmanız durumunda da sağlık raporu ile bu hastalığınızın iş yerindeki çalışma koşullarından, işin niteliğinden kaynaklandığını ispatlamanız halinde de işten tazminatınızı alarak ayrılma olanağınız vardır. Ancak, yine belirttiğim üzere bunun için de bir yıllık süreyi doldurmuş olmanız gerekmektedir.