Ukrayna'da klikler savaşı mı?

Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş bütün acımasızlığıyla devam ediyor. Haber ajansları her gün yeni ölüm haberleri veriyor. Çarşamba sabahı Rusya, bir kez daha Kiev ve Lviv’e insansız hava araçlarıyla saldırdı. Lviv’deki saldırıda üçü çocuk olmak üzere yedi kişi yaşamını yitirdi, 38 kişi yaralandı.Bir gün önce de orta Ukrayna’da bulunan Poltava kentine hava saldırısı düzenlendi. Ukrayna kaynakları, bu saldırıda 51 kişinin hayatını kaybettiğini, 271 kişinin ise yaralandığını duyurdu. Poltava saldırısı, bu yıl içinde Rusya’nın düzenlediği en büyük saldırı olarak kayıtlara geçti.

Poltava saldırısından sonra, Ukrayna ordusu saldırılara yanıt olarak Rusya topraklarına toplam 42 saldırı düzenledi. Bu saldırıların hedefinde enerji hatları ve kaynakları vardı. Rusya’nın batı bölgesinden, başta Macaristan ve Slovenya olmak üzere bazı Avrupa ülkelerine doğal gaz ve petrol taşıyan hatlar hâlâ faaliyette. Ayrıca bölgedeki kentlerin enerji ihtiyaçları da bu hatlar üzerinden sağlanıyor. Rusya da buna cevaben Ukrayna’nın enerji tedarik hatlarını hedef almış durumda. Öyle görünüyor ki, soğuk kış aylarında bölge halkları epey zor günler geçirecek.

Ukrayna cephesinde savaş her gün yeni canlar alırken, savaşın bitirilmesine dair ciddi adımlar atılmıyor. Aksine, her saldırıya taraflar yeni bir saldırıyla yanıt veriyor. Sonbaharda yapılması planlanan ve Rusya’nın da katılımına açık kapı bırakılan “barış konferansı” konusunda ise fazla bir ilerleme yok.

Bütün bunlar olurken, Ukrayna içinde ilginç gelişmeler yaşanıyor. Ülkenin en büyük elektrik tekeli Ukrenergo’nun Başkanı Volodimir Kudritsky, kısa bir süre önce tekelin denetim kurulu tarafından görevden alındı. Gerekçe olarak, elektrik şebekesini Rusya’nın saldırılarından yeterince koruyamaması gösterildi. Junge Welt gazetesinde salı günü yer alan haberde, Kudritsky, kendisini görevden alanların amacının tekeli kontrol altına almak olduğunu ifade ediyor. Tekelin yönetim kademelerinde bulunan iki Avrupalı yönetici de Kudritsky’nin görevden alınmasını protesto etmek için istifa etti.

Aynı haberde, Ukrayna medyasında bir süredir Kudritsky aleyhine bir kampanyanın sürdüğü ve AB Ukrayna Temsilcisi Katarina Mathernova ile tekeli mali olarak destekleyen Avrupa Yeniden İmar ve Kalkınma Bankası (EBWE) ve Dünya Bankasına bağlı Uluslararası Mali İşbirliği Fonunun (IFC) yayımladığı mektupla Ukrenergo’ya yönelik operasyonu eleştirdiği belirtiliyor. Ancak bu mektup, tekel üzerindeki klikler savaşında etkili olamamış görünüyor.

Aynı dönemde hükümet kabinesinde bazı bakanların istifa haberleri basına yansıdı. Dışişleri Bakanı Kuleba da istifa edenler arasında. Kuleba, son zamanlarda savaşın diplomatik yollarla bitirilmesi için temaslarını yoğunlaştırmış ve Çin’e beş günlük bir ziyaret gerçekleştirmişti. Görevden alınan diğer bakanlar ise Savunma Sanayisi Bakanı Oleksander Kamyshin, Adalet Bakanı Denys Malyuska, Çevre Bakanı Ruslan Strilets, Özelleştirmeden Sorumlu Kamu Fonu Başkanı Vitaly Koval, Ukrayna'nın Transatlantik Entegrasyonundan Sorumlu Başbakan Yardımcısı Olha Stefanishyna ve Mültecilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Iryna Vereshchuk.

Böylece kabinedeki bakanların yarısı değişmiş oldu.

Bunların yanı sıra Cumhurbaşkanlığı Dairesi Başkan Yardımcısı Rostislaw Schurma da Zelenskiy’nin bir kararnamesiyle görevden alındı. Bir yıl önce Savunma Bakanı Oleksij Reznikov görevden alınmış, yerine Rustem Umerov atanmıştı. Savaşın ikinci yılında Genelkurmay Başkanı Valerii Zaluzhnyi de görevden alınmıştı.

Zelenskiy, son istifalar ve görevden almalar konusunu açıklamak üzere düzenlediği basın toplantısında, gerekçe olarak “Yeni bir enerjiye ihtiyaç duyulmasını” gösterdi. Bundan, görevden alınan ya da istifa eden bakanların, savaşın genişleyerek devam etmesini desteklemedikleri sonucu çıkarılabilir. Savaş stratejisinde bir değişim isteği olarak da okunabilir.

2019’da devlet başkanlığı seçimlerini bir televizyon şovmeni olarak kazanan Zelenskiy, mayıs ayında yapılması gereken seçimleri erteledi. Bir takvim de belirlemiş değil. Savaş, aynı zamanda Zelenskiy’ye seçim yapmadan devlet başkanlığı koltuğunda uzun süre oturma fırsatı da verdi...

Zelenskiy’nin “Sonbahar çok önemli. Bu nedenle bütün kurumlar yeniden yapılandırılarak güçlendirilmeli” şeklindeki açıklamasına ve Savunma Bakanı Umerov ile Cumhurbaşkanlığı Dairesi Başkanı Andrij Yermak’ın ABD’ye yaptıkları ziyarete bakılırsa, sonbaharda Rusya’ya karşı geniş çaplı bir saldırı planlanıyor. NATO’dan aldığı F-16 savaş uçaklarından sonra, şimdi de ABD’de uzun menzilli füzeler peşinde. Umerov ve Yermak’ın Pentagon ziyaretinin asıl amacının uzun menzilli ATACMS füzeleri almak olduğu Alman basınında yer aldı. Ancak iddialara göre ABD, şimdilik çok sayıda füze vermeye yanaşmamış. Tam bu sırada Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un “Kırmızı çizgilerimiz aşılıyor” uyarısı yapması da boşuna değil.

Kiev’deki iç gerilimler ve sonbahar hazırlıklarına bakılırsa, Zelenskiy yönetimi Batı’nın tam desteğiyle Rusya’ya askeri olarak büyük bir darbe vurmaya hazırlanıyor. Bunu yapıp yapamayacağından bağımsız olarak, bu hamlenin savaşı büyüteceği, ömrünü kısaltmak yerine uzatacağı açık. Bu nedenle, emperyalist devletlerin gündeminde şimdilik silahların susması ve savaşın bitirilmesi yok. Halklar açısından ise silahların hemen susması gerekiyor.