‘Ameliyat oldum tazminatımı alıp çıkabilmek için belli bir süre var mıdır?’

SORU: Merhaba, yazılarınızı okudum gayet açıklayıcı, benim sorum şu; ben de kasık fıtığından bir ay önce ameliyat oldum ve raporlarımı iş yeri hakemine verdim (ilk 6 ay 5 kg'dan fazla yük kaldıramaz raporum var). 11 yıldır aynı firmada çalışıyorum işim gereği 50 kg hatta daha ağır malları indirip kaldırıyorum. Tazminatımı alıp çıkmak istiyorum. Ameliyattan sonra belli bir süre var mı tazminatımızı alabilmek ve çıkışımızı vermek için? Teşekkürler şimdiden. 

CEVAP: Öncelikle ilginize çok teşekkür ederim. Ayrıca geçmiş olsun dileklerimi de iletmek isterim. İş sözleşmenizi sağlık sebepleri ile feshetmeden önce işçi açısından bazı sebeplerin varlığı mahkemeler tarafından somut olayın koşullarında aranmaktadır. Ancak bu durum bazen işçi açısından sağlık koşullarının o iş yerinde çalışmaya devam etmesi giderilemez noktaya gelse dahi, uygulamada maalesef yapılan işin işçinin sağlığı için tehlikeli olduğunu ispat etmesi sağlığın söz konusu olduğu durumlarda dahi son derece uzun sürmekte ve işçinin bir sağlık kurulu heyetinden bu şekilde bir rapor alabilmesi zorlaştırılmaktadır. Dolayısıyla sorunuzda belirtmiş olduğunuz üzere her ameliyat olan işçinin otomatikman işten kıdem tazminatını alarak ayrılması mümkün olamamaktadır ve bu husus bazı şartlara bağlanmıştır.

İşçi açısından haklı nedenle fesih sebeplerinin düzenlendiği İş Kanunu’nun 24. maddesinin alt başlıklarından bir tanesi ‘sağlık sebepleri’ başlığıdır. Bu düzenlemeye göre,

“a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması ve b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulması” şeklindedir.

Sağlık nedeniyle fesih hakkının doğabilmesi için yapılan işin, işçinin yaşamı veya sağlığı için tehlike yaratması hususunun gerekliliğidir. Bu durumda yukarıda da belirtmiş olduğum üzere yaptığınız işin yani 11 yıldır 50 kg’dan fazla yük kaldırmanızın kasık ameliyatınızla illiyet bağının olması ve ameliyatı iş yerindeki bu ağır çalışma koşulları nedeni ile olduğunuzun (Ve bunun aslında bir meslek hastalığı olduğunu) doktorun rapor şeklinde açıklaması ve bu işin sizin için ağır olduğunu ve iş yerinde daha hafif bir iş yapmanız gerektiğini de belirtmelidir.

Yani ameliyatınızdan sonra vermiş olduğunuz doktor raporu doğrultusunda ve iş yeri hekiminin de bu rapor doğrultusunda yazacağı rapor ile işveren, işe başladığınız ilk altı ay içinde size sadece en fazla 5 kg yük taşıyabileceğiniz bir iş vermek zorundadır. Eğer buna aykırı hareket ederse bu durumda kanımca iş sözleşmenizi bu süre içinde haklı nedenle feshetme hakkınız bulunmaktadır. Eğer altı aylık süre geçmiş ise bu durumda yeniden bir doktor raporu alarak sizin iyileşme sürecinizin takip edilmesi önem kazanacaktır. Zira bu rapor doğrultusunda iş yerinde yapacağınız iş ve kaldırabileceğiniz yük miktarı belirlenmelidir. İşverenin doktor raporunu dikkate almadan sizin sağlığınızı tehlikeye sokan bir iş vermesi durumunda işçi azısından haklı nedenle fesih sebebi ortaya çıkmaktadır.   

Uygulamada Yargıtay da hastalığın işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olduğunun sağlık raporunda belirtilmesini aramaktadır. “Hastalığın iş yerindeki koşullardan kaynaklandığı doktor raporuyla ispat edilmeli, bunun için gerekiyorsa iş yerinde inceleme yapılmalıdır. Tehlikenin haklı neden oluşturması için geçici veya sürekli olması bu noktada önem taşımamaktadır. İşin tehlike oluşturup oluşturmadığı tespit edilirken objektif koşullar yanında, işçinin yaşı, vücut ve sağlık durumu, cinsiyeti gibi subjektif koşullar da dikkate alınır. Hangi hastalıkların yapılan işin niteliğinden doğduğu ise her somut olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenmelidir” şeklinde kararlar bulunmaktadır. (Yargıtay 22.HD. 2013/6958 E. 2014/6362 K. 18.03.2014)

Yargıtay ayrıca sağlık sorununun işin niteliğinden doğan bir sebeple bağlantısını aramaktadır. (Yargıtay 9. HD, 01.06.2015 tarihli 2014 /7378 E, 2015 /19761 K.) Dolayısıyla kasık ameliyatınızın 11 yıldır iş yerinde ağır yük kaldırmaktan kaynaklı olduğunu ve bu ameliyattan sonra size daha hafif işler verilmesi gerektiği doktor raporu ile ifade edilmesi halinde işveren bunu yapmaz ise iş sözleşmenizi haklı nedenle sağlık sebepleri ile feshettiğinizi belirten bir dilekçe yazarak işverene vermeniz gerekir. Fesih ihtarnamesini noter kanalı ile de gönderebilirsiniz. İşveren kıdem tazminatını ödemez ise bu durumda tazminat alacağı için iş mahkemesinde alacak davası açmanız gerekecektir. Bu davadan önce de yasal olarak ara bulucuya başvurmanız gerekir.