Korku üzerine

25 Kasım “Dünyada Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü”ydü. Ülkemde ister kadını, ister çocukları genelde de tüm yurttaşları korumaya yönelik her türlü etkinlik, iktidarın yasak tasarrufuna girer. Bu yıl da öyle oldu. Taksim Meydanı kadınlara kapandı. Kimi metroların Taksim’e çıkışları engellendi. Bir iktidar düşünün ki kadınlardan korkuyor. Evet, resmen korkuyor. Zaten İstanbul Sözleşmesi’ne de iktidarın karşı çıkmalarının nedeni cinsiyet ayrımcılığı değil miydi? Usta Şair Gülten Akın, "Korku, en alışılmadık/bizi alıştırdılar" der.

Gerçekten de toplumun üzerinde yıllardır öylesine bir baskı ve zulüm yaşandı ki günümüze gelindiğinde artık ülkemin bireyleri korku ikliminin tutsakları olup çıkmışlardır. Bizim coğrafyada çocuk yaşlardan başlar korkuyla tanışmak. Önce ana-baba korkusu, din korkusu, eğitimli disiplin korkusu, dayak korkusu, yaşlar büyüdükçe iş bulma korkusu, işten atılma korkusu, patron korkusu, polis korkusu ve böyle uzar gider… Aslında çağdaş demokrasinin yaşanmadığı ülkelerde iktidarlar da halklarından korkar, kendi kurdukları ordularından korkar. Ve o nedenle de giderek sertleşir. Kısa süreliğine yönettikleri ülkeyi yasaklarla donatır. İkide bir de ağır yasalarla bireylerini tehdit eder. Ve o tür ülkelerde artık okullardan çok, sanat merkezlerinden çok, cezaevleri vardır. Ne yazık ki demokrasinin hazmedilmediği Türkiye’de de durum çok farklı değil. Kadına yönelik şiddet tüm dünyada öylesine arttı ki Birleşmiş Milletler bir rapor açıklamak zorunda kaldı. Rapora göre dünyada her gün 140 kadın ve çocuk öldürülüyor. Bu korkunç bir rakam. Bizde de kadınların çilesi bir türlü bitmiyor. Kadınlar eşitlikçi bir düzenin dışına itiliyor. Çalışma hayatında ikinci sınıf muamele görüyor. Eril bir toplumun her türlü cefasını, kadınlar ve çocuklar çekiyor. Siyasi partiler ise kadınları yalnızca göstermelik olarak tutuyorlar. Bu olumsuzlukların tümüne karşı kadınlar direniyor. Öğrenim hayatında kadınlar erkeklerden hep bir adım önde. Bilim hayatında dış ülkelere giden kadınlar kendilerine fırsat verildiğinde ne yapabileceklerini çoktan kanıtladılar. Parlamentoda erkek çoğunluğuna rağmen düşünceyi ifade özgürlüğünü en iyi biçimde sergileyenler hep kadın milletvekilleri. Sporda ise takım oyunlarında, uluslararası yarışmalarda, kadınlar yine gösterdikleri başarılarıyla erkeklerin önünde gidiyorlar. Belki de kadınların bu inanılmaz gelişimindendir iktidarın korkusu.

Büyük Şair Nâzım Hikmet insanlığa dair tüm sorunları odağına almış bir edebiyat insanıdır. Dolayısıyla iktidar baskısı altında kalan halkların da en yakın dostudur. ABD’de Senatör McCarthy dönemi dünya siyasi tarihinin en faşist dönemlerinden biriydi. O sıralarda Amerika’nın protest sanatçılarından siyahi Şair ve Şarkıcı Paul Robeson, Nobel Barış Ödülü’nü kazandığı halde barış ödülünü almak için ülkesinden çıkmasına izin verilmemişti. Robeson Amerika’da sakıncalı görülürken Türkiye’de de Nâzım Hikmet hapiste olduğu için Nobel Barış Ödülü’nü almaya gidememiş, ödülünü bir başka barış ödüllü Neruda almış ve daha sonra Nâzım’a iletebilmenin bir yolunu bulmuştu. İşte Nâzım Hikmet “Korku” şiirini cezaevinde yoldaşı Paul Robeson için yazmıştı. Bu güzel şiiri birlikte okuyalım.

Bize türkülerimizi söyletmiyorlar Robeson
kartal kanatlı kanaryam
inci dişli zenci kardeşim
türkülerimizi söyletmiyorlar bize.

Korkuyorlar Robeson
şafaktan korkuyorlar,
görmekten, duymaktan, dokunmaktan korkuyorlar
yağmurda çırçıplak yıkanır gibi ağlamaktan,
sımsıkı bir ayvayı dişler gibi gülmekten korkuyorlar.

Sevmekten korkuyorlar, bizim Ferhad gibi sevmekten
(Sizin de bir Ferhad’ınız vardır, elbet Robeson, adı ne?)
tohumdan ve topraktan korkuyorlar,
akan sudan ve hatırlamaktan korkuyorlar.
ne iskonto ne komisyon ne vade isteyen bir dost eli
sıcak bir kuş gibi gelip konmamış ki avuçlarının içine
ümitten korkuyorlar Robeson, ümitten korkuyorlar, ümitten,
korkuyorlar kartal kanatlı kanaryam
türkülerimizden korkuyorlar Robeson.