Özel okul öğretmenleri kıdem tazminatı alabilir

SORU: Merhabalar, ben 16 yıldır ücretli İngilizce öğretmenliği yapıyorum. 4 gün önce yazılı bir belge olmadan sadece müdür yardımcısına sadece arayıp bilgilendirme yapılıp işime son verildi. Sicilimde herhangi problem yok. Uyaptan baktırdım herhangi bir dava yok. Dün yazılı belge gönderip güvenlik soruşturmasını geçmedi demişler. 22. Maddeden çıkışımı yapmışlar. Ben ve başka bir ücretli öğretmen arkadaşımınnasıl bir yol izlemeliyimdiye araştırırken sizin siteniz karşıma çıktı. Bilgi alabilirmiyim?

CEVAP: İyi günler öncelikle geçmiş olsun diliyorum. Sorunuzda belirtmiş olduğunuz kadarı ile cevap vermeye çalışacağım zira belirtmiş olduğunuz bazı hususlar hakkında daha net cevap alabilmeniz için ayrıntılandırılmasına ihtiyaç vardır. Örneğin 16 yıldır öğretmen olarak aynı işyerinde mi çalışıyorsunuz yoksa farklı işyerinde toplam 16 yıl öğretmenlik mi yaptınız gibi. Zira bu durum size ödenecek olan kıdem tazminatının miktarında değişmeye neden olabilecektir. Veya son işyerinizde henüz toplam bir yıllık çalışma sürenizi doldurmamış olmanız halinde de kıdem tazminatına hak kazanamayacak olmanız gibi.

Özel okulda görev yapan öğretmenlerin, kıdem tazminatına hak kazanıp kazanamayacakları uzun bir süre uygulamada özel okul öğretmenleri aleyhine uygulanmıştır. Özel okul öğretmenleri, “Özel Öğretim Kurumları Kanunu” kapsamında İş Kanunu’na tabi olarak çalışmaktadırlar. Ancak bu kanunda, açıkça öğretmenlerin iş sözleşmelerinin 5580 sayılı kanunun 9. Maddesinde, “Kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olarak yapılır.” Şeklindeki düzenleme gereği, öğretmenlerin kıdem tazminatı taleplerini kabul etmeyen kararlar verilmiştir. Ancak, iş güvencesi hükümlerinden faydalanamayan, kıdem tazminatı haklarından faydalanamayan özle okul öğretmenlerinin şartlarının giderek ağırlaşması ve öğretmenlerden yoğun şikayetlerin gelmesi üzerine, Yargıtay bu konu ile ilgili karar vererek, görüş değiştirmiş ve özel okul öğretmenlerinin de kıdem tazminatına hak kazanabileceğine dair kararlar vermeye başlamıştır. (Yargıtay 22. HD, 25.06.2019 Tarih, 2016/1725 E, 2019/14022 K)

Dolayısıyla iş sözleşmesi haklı neden olmadan yenilenmeyen ve sizin durumunuzdaki gibi geçerli bir neden de olmadan devam ettirilmeyen özel okul öğretmenlerine kıdem tazminatı ödenecektir. İş sözleşmesini işveren, yani okul idaresi, yenilememiş ise öğretmen kıdem tazminatı hakkını alabilecektir.

Sorunuzda belirtmiş olduğunuz “22. Maddeden” ifadesi ile de İş kanununun 22. Maddesinde yer alan düzenlemeyi kast ettiğini var sayıyorum.Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi başlıklı bu düzenlemeye göre, işverenin iş sözleşmesini bu maddeye göre geçerli bir nedene dayanarak feshetmesi halinde işçiye kıdem tazminatını ödemek durumundadır. Ancak sorunuzda buna dair bir ifade yer almamaktadır. Yani eğer işveren (sizin durumunuza tam uymayan bir madde aslında) bu maddeye dayanarak iş sözleşmenizi feshetmiş ise söze kıdem tazminatınızı ödemek zorundadır. Eğer ödememiş ise işyerindeki çalışma süreniz bir yıldan fazla ise bu durumda kıdem tazminatı alacağınız için dava açabilirsiniz. Ancak burada madde yerine işten çıkış kodu olan 22 kodu ifade etmek istiyorsanız ve size yine kıdem tazminatı ödenmemişse bu durumda yeni kıdem tazminatı alacağınız için dava açabilme hakkınız vardır. Zira kod 22 diğer nedenler diye bir belirsizlik içerir ve kıdeminiz için dava açmanız gerekecektir. Ancak özel okul öğretmenleri açısından maalesef işe iade davası açmaları durumunda bu davalar hakkında mevzuattan kaynaklı ret kararları verilmektedir.