Sigorta kaydı yapılmayan ücretli öğretmenin hukuk mücadelesi

SORU:

1994-2004 yılları arasında toplamda 4 yıl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı bir devlet okulunda ücretli öğretmenlik yaptım. Ancak Milli Eğitim İlçe Müdürlüğü, sigorta kaydımı hiç yapmamış. 2020 yılında çalıştığım okullardan aldığım, çalıştığım süreleri gösteren resmi belgelerle dava açtım. Ancak hak düşürücü süre nedeniyle dava düştü. Temyiz dilekçesi verdik. Danıştay mahkemenin kararını onadı ve biz mağdur olduk. Yaptığımızda bir eksiklik mi var veya farklı bir yöntemle yeni dava açabilir miyiz? Bize yol gösterirseniz sevinirim. Şimdiden teşekkürler.

CEVAP:

İyi günler ve ilginiz için teşekkür ederim. Ücretli öğretmen statüsünde çalışan kişiler, sosyal güvenlik yönünden 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. Dolayısıyla bu kanun kapsamında sigortalı çalıştırılmaları zorunludur.

"657 sayılı Kanun’un 4/A ve 86’ncı maddesi kapsamında istihdam edilen öğretmenler, sosyal güvenlik yönünden 5510 sayılı Kanun’un 4/1-(c) maddesi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel statüsünde istihdam edilen öğretmenler ise 5510 sayılı Kanun’un 4/1-(a) maddesi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. Fiilen çalışılan sürelere ilişkin ise sigorta priminin yatırılması hususu kanuni bir zorunluluktur.

*Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından yapılan bir değerlendirme neticesinde; kurumumuza iletilen bilgi ve belgelerden, başvuranın 1997-2000 yılları arasında lisesinde ve ilköğretim okulunda ücretli öğretmen olarak fiilen çalıştığı sürelere ilişkin sigorta primi ödenmemesi işlemlerinde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmamaktadır."

(Kamu Denetçiliği Kurumu, 08.03.2023 tarih, 2022/18848 B.No)

Sorunuzda da belirtmiş olduğunuz üzere, çalıştığınız süre açısından hizmet tespit davası adı verilen bir dava açmanız gerekmektedir ki siz bu davayı açıp yürütmüş ve karar verilmiştir. Ancak bu dava açısından önemli olan husus, davanın açılmasında 5 yıllık hak düşürücü süre bulunmasıdır.

Sigortalılık ile ilgili belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya SGK tarafından tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıkları yılların sonundan başlayarak 5 yıl içinde mahkemeye başvurmalıdır. Sizin de 1994-2004 yılları arasındaki çalışma süreniz boyunca, işveren tarafından sigortalılık ile ilgili belgeleriniz SGK’ye sunulmamışsa bu durumda 5 yıllık hak düşürücü süre ne yazık ki geçmiş bulunmaktadır.

Kaldı ki bu husus mahkeme kararı ile de tespit edilmiş ve sorunuzda da belirtildiği üzere kesinleşmiştir.

Maalesef şu an aynı konu ile ilgili, aynı taraflar arasında aynı nitelikte bir dava açmanız mümkün değildir. Zira bu durum, taraflar arasında kesin hüküm niteliğinde sayılmaktadır. Yani bir mahkeme kararının, aynı taraflar arasında, aynı konuda yeniden dava konusu yapılamayacağı anlamına gelmektedir.