Hoş gelmedin yeni yıl, bizsiz olmaz!

İhlallerle dolu bir yılı daha geride bırakıp yeni bir yıla başladık. Yeni ihlalleri yazmaya, hakikatin izini sürmeye devam edecek insan hakları savunucularının çoğu hapishanelerden sesleniyor artık. Sevgili Nimet Tanrıkulu gibi mesela.

Şimdilik evimdeki rahat koltuktan yazabilsem de diğer yol ve mücadele arkadaşlarıma ne zaman katılacağım belirsizliğini koruyor. Olsun, nereden olsa sesimizi duyururuz. İnsan hakları mücadelesi toplumun sesini yükseltmenin, en uzaklara ulaştırmanın bir yolu. Gene de hapishanelere ulaşmıyor dışarıdan yazdıklarımızın çoğu. Hatta hücremde yazdıklarım da yayımlandığında okumak mümkün değildi. Gazetemiz Evrensel 21. yüzyılın ilk çeyreğinin sonunda da hapishanelere giremiyor, yazarları sık sık ziyaret etse de. Ardımızda bıraktığımız yılın son günlerinde o yüksek duvarların, bir kuru yaprağın dahi dışarıda tutulması için avluların üzerine gerilmiş tel örgülerin ardından bizlere ulaşabilen ihlal haberlerine göz atmakta yarar var o zaman.

Erzurum Dumlu 2 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevinde su ve elektrik kesilip bazı mahpusların televizyonlarına el konulmuş, bir mahpus ise infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz kalmış. Kamu görevlisinin özgürlüğünden alıkonulmuş kişilere şiddet uygulamasının yasalarda karşılığı işkence, bu notu da düşüp devam edelim. İzmir Kırıklar 1 No’lu F Tipi Cezaevinde 26 Aralık 2024 tarihinde mahpuslara verilen akşam yemeği nedeniyle mahpuslar gıda zehirlenmesine maruz kalmış, neyse ki hapishane revirinde tedavi edilmişler. Toplam kaç mahpusun gıda zehirlenmesine maruz kaldığını öğrenmek ise mümkün olmamış. Ankara Sincan Yüksek Güvenlikli Cezaevinde tutulan bir mahpusun hapishanede yaşanan hak ihlallerine ilişkin İnsan Hakları Derneğine (İHD) yazdığı mektuba hapishane idaresi tarafından el konulması ile ilgili İnfaz Hakimliğine yaptığı şikayet başvurusu kabul edilmesine rağmen hapishane idaresi kararı uygulamamış, bunun üzerine İnfaz Hakimliğine ikinci kez başvuran mahpusun şikayetinin reddine karar verilmiş. Gene aynı hapishanedeki bazı mahpuslar hakkında ‘Ayakkabı araması yapıldığı sırada ayağından terliğin düşmesi’, ‘5 litrelik şaşalları keserek çamaşır askısı yapmaları’, ‘Kırık sandalyeleri onarmak adına ayaklarına tel bağlanması’ vb. gerekçelerle hapishane idaresi tarafından başlatılan disiplin soruşturmaları sonucunda mahpuslara disiplin cezaları verilmiş. Disiplin cezası verilen mahpus sayısı da meçhul. Ağrı Patnos L Tipi Cezaevinde mahpusların faydalanabileceği sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerin sürelerinin kısıtlandığı, belli yayınlar dışında kitap, gazete ve dergilerin mahpuslara verilmediği, mahpuslara verilen yemeklerin besleyici olmadığı, hapishane kantininin fiyatlarının piyasadan daha pahalı olduğu, koğuş aramalarında özel hayata saygı ilkesine aykırı şekilde aramalar yapıldığı da haberler arasında. Yıl bitmeden önceki birkaç günden derleyebildiğim haberler bunlar, bir de bizlere kadar ulaşamayanlar vardır.

Şimdilerde bir çözüm sürecine dair iz sürüyor insanlar, biz hakikatin izini sürerken. Hakikat izinde rastladığımız hikayeler ise çözümün hayli ötesinde duruyor. Örneğin yıl bitmeden hemen bir gün önce, 30 Aralık 2024 tarihinde İstanbul’da yapılan operasyonlarda 13 kişi, ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla gözaltına alınabiliyor. Hem de Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Komite daha yeni 65 tavsiyesine şu Terörle Mücadele Kanunu ile herkesi örgüt üyesi olma ya da örgüt propagandası yapma suçundan yargılayıp apar topar hapse göndermenin dayanılmaz çekiciliğine kapılmamayı da derkenar etmişken. Son on yılda 200’e yakın yerel yönetim kayyımlara teslim edilmiş mesela. Yasaklanan konserlerin, erişim engeli getirilen gazetelerin, haber sitelerinin haddi hesabı yok. Yeni yıl da hoş gelmeyecek böyle giderse. Çözüm ise bizim ellerimizde, haklarımız için yükselteceğimiz sesin ne denli gür olduğunda.