Yaptığım iş nedeniyle bel fıtığı olunca istifa ettim, tazminatı alabilir miyim?

SORU: Merhaba, ben 8 yıl bir gıda fabrikasında çalıştım. 23.12.2024 tarihinde sağlık sorunlarım nedeniyle istifa ettim. Bel fıtığı, sinir sıkışması var. Bunlar, iş yerinde oldu, işim gereği indir, kaldır, itme, çekme yapıyordum. 50 kilo üzeri ham maddeyi makineye döküyorduk. 25 kilo yağı, 20 kiloluk sıvı çikolatayı makinelere döküyorduk. Sinir sıkışması nedeniyle istifa ettim. Tam teşekküllü devlet hastanesinden 7 doktorlu heyet raporu aldım. İş yerinde hafif iş yoktu, insan kaynakları ağır işte çalışmaman uygun görüldü dedi. Ben de sağlık sebebi ile istifamı verdim. Kıdem tazminatı alabilir miyim?

CEVAP: Öncelikle geçmiş olsun diliyorum. Köşemize en sık gelen soruların başında işçilerin ağır çalışma koşullarından kaynaklanan sağlık sorunları, meslek hastalıkları geliyor. Ancak sizin de sorunuzda belirtmiş olduğunuz üzere her ne kadar işçi yasa metni olarak haklı olsa da uygulamada haklarını almak için uğraşması gerekiyor.

Ancak sağlık nedenleri ile çalışamaz durumda olmanız sebebi ile istifa etmenize gerek yoktur. Zira istifa etmiş olmak işçi açısından kıdem tazminatına hak kazanamama, işsizlik maaşı alamama gibi son derece olumsuz sonuçlar doğuran bir durumdur. Dolayısıyla burada sizin açınızdan sağlık sorunu gibi haklı bir nedenin varlığı durumunda bu durum istifa olarak değil, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshi olarak değerlendirilmektedir. Ancak işten çıkış dilekçesine sağlık sorunları nedeni ile iş sözleşmenizi sonlandırdığınızı belirtmiş olmanız sizin açınızdan olumlu olacaktır. Kaldı ki Yargıtay, benzer durumlarda, sağlık nedenleri ile işçinin istifa etmesi halinde kıdem tazminatı hakkı bulunmadığına dair kararlar vermiştir.

“Dosya kapsamına göre davacının sağlık sorunları sebebiyle istifa etmek suretiyle iş yerinden ayrıldığı sabit olduğundan, mahkemece gerek davacının yaşı gerekse de ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödenmemesi sebebiyle iş sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayandığı değerlendirmesinde bulunulması davacı talebiyle çelişir ve talebi aşar mahiyettedir. Bu sebeple istifaya değer verilerek kıdem tazminatının reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 22. HD, 26.03.2018 tarih, 2015 / 30425 E, 2018 / 7733 K) Dolayısıyla burada “Ben de sağlık sebebi ile istifamı verdim” derken bunun şekli önem kazanmaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde işçi açısından haklı nedenle fesih sebeplerini düzenlemektedir. ‘sağlık sebepleri’ başlığı altında yer alan düzenlemeye göre, “a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması ve b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulması” şeklindedir.

Sağlık nedeniyle fesih hakkının doğabilmesi için yapılan işin, işçinin yaşamı veya sağlığı için tehlike yaratması hususunun gerekliliğidir. Bu durumda sizin bel fıtığı olduğunuz yaptığınız işten kaynaklı olduğunu zaten bir doktor heyet raporu almış olduğunuz için işverene kıdem tazminatı alacak talebi açacağınız davada lehinize bir delildir.

Yargıtay da hastalığın işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olduğunun sağlık raporunda belirtilmesini aramaktadır. “Hastalığın iş yerindeki koşullardan kaynaklandığı doktor raporuyla ispat edilmeli, bunun için gerekiyorsa iş yerinde inceleme yapılmalıdır. Tehlikenin haklı neden oluşturması için geçici veya sürekli olması bu noktada önem taşımamaktadır. İşin tehlike oluşturup oluşturmadığı tespit edilirken objektif koşullar yanında, işçinin yaşı, vücut ve sağlık durumu, cinsiyeti gibi subjektif koşullar da dikkate alınır. Hangi hastalıkların yapılan işin niteliğinden doğduğu ise her somut olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenmelidir” şeklinde kararlar bulunmaktadır. (Yargıtay 22.HD. 2013/6958 E. 2014/6362 K. 18.03.2014)

İşverenle kıdem tazminatınızı ödemesi için konuşup ödeme yapmaması halinde kıdem tazminatı davası açmanız gerekecektir. Dava açmadan önce zorunlu ara buluculuk gereği ara bulucuya başvuru yapmanız gerekmektedir. Aksi durumda açacağınız dava hakkında dava şartı eksikliği nedeni ile ret kararı verilmesi söz konusudur.