Yaşamak zordur yangın yerinde
Fotoğraf: AA
Ataşehir’de bir otelde çıkan yangında yaralanan 3 otel çalışanı kaldırıldıkları hastanede hayatını kaybetti. Kartalkaya Katliamı’ndan 4 gün önceki bu toplu iş cinayetini hatırlayan var mı? Bakan Vedat Işıkhan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının (ÇSGB) sosyal medya hesabından her iş cinayeti sonrası attığı müfettiş görevlendirdik paylaşımını Ataşehir için atmamış bile. Peki Kartalkaya’dan 3 gün önce Manisa’nın Alaşehir ilçesinde bisikletleriyle dolaşmaya çıkan 12 ve 13 yaşındaki iki kuzenin İstaş Mermer tarafından açılan ve kapatılmadığı için içi suyla dolan bir çukura düşerek hayatını kaybettiğini hatırlayan… Yüzey suyunun ocak içine dolmasını önlemek amacıyla, zaten işletme başlamadan önce yapılması gereken, yüzey suyunu toplayacak bir kuşaklama kanalı ile açık ocak çevrelenmiş olmalıydı. İki çocuk güvenlik önlemi alınmayan mermer ocağındaki çukura düşerek öldü.
HER ŞEYE GÖZ YUMULMUŞTU
Kartalkaya Katliamı’na ilişkin bilirkişi heyetinin hazırladığı ön raporda, yangının restoran bölümünde elektrikli endüstriyel tip ızgarada saat 03.20'de başladığı, zamanında müdahale edilmediği için etrafa yayıldığı belirlendi. Yapıda iki olması gerekirken bir adet kaçış merdiveni bulunduğu, merdivenin dumanla dolduğu ve baca etkisi yarattığı, yangın butonlarının, odalardaki yağmurlama sisteminin çalışmadığı tespitleri yapıldı. Ön raporda, binanın arka cephesi birinci kattaki, kafeterya ve kayak alanı olarak kullanılan alanın mimari projede olmadığı, yapıya sonradan eklendiği, yapının sağ ve sol yan cephelerindeki 3 ve 4. kat ile zemin katlarının da mimari projede bulunmadığı, ruhsat sonrası ilave edildiği aktarılıyor. 5 ve 6. kat arasında tesisat katının asma kata çevrilerek ofis ve oyun alanları olarak kullanıldığı, otelin 11. katının, mimari projede kat lojman ve depodan oluşurken, otel müşteri odaları ve personel için düzenlenerek kullanıldığı belirtiliyor. Belediye mücavir alan sınırları dışında orman arazisinde olan otel, Turizm Bakanlığı Yatırımlar Genel Müdürlüğü tarafından Bolu Valiliğine gönderilen yazıyla kamu arazisi irtifak hakkı kapsamında kesin tahsis belgesi ile 30.09.1971 tarihinden itibaren 49 yıllığına firma adına kesin tahsis yapılmış.
DEDEKTÖR BİLE ÇALIŞSAYDI KAÇABİLİRLERDİ
22.07.1997 tarih ve 73 ruhsat numarası ile Bolu Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden taşınmazın inşaat ruhsatı alınan Grand Kartal Oteli, 2007 yılında yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik öncesinde inşa edilmiş. Ancak bu tarihten önce inşa edilmiş bile olsa otelde yangın merdiveni olmalıydı. Yangın algılama ve yangın alarm sistemi düzgün tesis edilip yangın algılama santrali uygun konumlandırılmalı, duman dedektörü, yangın dolabı, tüm mekanlarda yağmurlama (sprinkler), yangın holü, yangın merdiveni olmalı, bu kadar büyük bir yapı da kompartımanlara ayrılmalıydı. Bilirkişi heyetinin hazırladığı ön raporda; bütün odalarda bulunan optik duman dedektörlerinin çalışmadığı, yangın ikaz butonlarının basılsa dahi yangın alarmını devreye almadığı belirlendi. Oteller bölgesinde olmayan özel itfaiye teşkilatı olsaydı da itfaiye merdivenlerinin erişebileceği yükseklik belli olduğu için konut bile olsa 7 kattan sonra yangın önlemi alınmalıydı. Yapı; bodrumları dahil 15.50 metreden yüksek olduğu için yangının olduğu binada en az iki korunaklı yangın merdiveni gerekli. İki merdivenin birbirine alternatif kaçış mesafesini kurtarması için yağmurlama (sprinkler) sistemi gerekirdi, kaçış mesafelerinin yasal sınırları üzerinde, tek yönlü kaçış mesafesi 15 metreyi geçmemesi gerekirken, otelde bu mesafe 32 metre. Tüm merdivenlerin bina dışına çıkış kapısına olan uzaklığının da 15 metre yerine 22 metre olduğu tespit edilmiş. Tek yangın merdiveni olduğu ve kaçış merdiveni içerisinde mevzuata aykırı olarak elektrik panosu, baz istasyonu ve havalandırma tesisatı gibi ekipmanların yer aldığı görülmüş, bu durum, yangın sırasında dumanın yayılmasına neden olarak duman tüm katları basmış. Kaçış merdiveninde pozitif basınçlandırma olsaydı duman üst katlara çıkmazdı. En vahimi de, dedektör sistemi çalışmıyor ve insanlar kaçamamışlar. Dedektör çalışsaydı insanlar erken davranıp kaçabilirlerdi. Gece uykuda oldukları için yangın ve duman koridorları sardığından dumandan boğularak hayatlarını kaybettiler. Otelin yakın tarihte yenilenen elektrik tesisatındaki kabloların alev sızmaz (flameproof) özelliğinin bulunmadığı, yenilenen tesisat da dahil tüm elektrik iç tesisatının mevzuata aykırı yapıldığı belirlenmiş.
HER ŞEYE RAĞMEN YAĞMURLAMA SİSTEMİ OLSA
Yağmurlama sisteminin amacı; yangına erken tepki verilmesinin sağlanması ve yangının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için belirli bir süre içerisinde tasarım alanı üzerine belirlenen miktarda suyun boşaltılması. Sprinkler sistemlerin olduğu binaların yüzde 70’inde yangınlar sadece 1 sprinklerin çalışmasıyla söndürülmüş. Sıcak gazların ısısını ve gazın akıcılığını azaltmak ve böylece dumanın, binanın diğer kısımlarına sızarak yerleşmesine mani olur veya geciktirir, 36’sı çocuk 79 can hayatını kaybetmezdi.
KARTALKAYA KATLİAMI’NDA SORUMLU İDARELER
Otelin Seben ilçe sınırları içerisinde, ancak ruhsatlandırma açısından Bolu İl Özel İdaresi sorumluluk alanı içerisinde. Dolayısıyla, söz konusu otelin yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı Bolu İl Özel İdaresi tarafından düzenlenmiş. Bolu İl Özel İdaresinde itfaiye birimi bulunmadığından, söz konusu otelin ruhsatlandırılmasında, Bolu Belediyesinden veya itfaiye müdürlüğü bulunan bir ilçe belediyesinden itfaiye raporu talep edilip, ruhsat dosyasına eklenmiş olması gerekliydi. Ruhsatlandırma işlemi bu şekilde cereyan etmişse, faciada sorumluluk atfedilecek idareler Bolu İl Özel İdaresi ve itfaiye raporunu düzenleyen ilgili belediye ile denetim görevini yerine getirmeyen Kültür ve Turizm Bakanlığı. Kartalkaya’da işlenen, otel müşterileri yönünden sosyal cinayet, otel işçileri yönünden iş cinayetlerinde; üç yılda 5.6 milyon dolar kâr eden otel şirketinin yaklaşık 28 bin dolarlık yangın önleme maliyetlerinden, denetimlerden kaçması ve AKP iktidarının yıllardır sermayeye açtığı dikensiz yollar var.
KAMUNUN SİCİLİ KABARIK
Yıllardır süregelen usulsüzlükleri, denetimsizlikleri, yetkiyi çıkar amaçlı veya kötüye kullanmasını 2 Nisan 2024 günü saat 13.00 sıralarında İstanbul Beşiktaş’ta Masquerade Club isimli işletmenin tadilatı esnasında çıkan yangında 29 işçinin hayatını kaybetmesi nedeniyle kamu görevlileri hakkında bir adli süreç tıpkı Soma maden faciasındaki gibi işlemiyor. Masquera mülkiye müfettiş raporunda; “Söz konusu iş yerine ait ruhsat dosyasının incelenmesinden 2007 yılından bu yana farklı şirketler adına içkili lokanta ve diskotek faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatları düzenlenmesine rağmen Beşiktaş Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından ruhsatlar verilmeden önce veya verildikten sonra denetlendiğine ilişkin yazılı bir belgeye rastlanılmadığı” denilerek yıllardır devam eden usulsüzlükler ortaya çıkarılmıştı. 29 kişinin yaşamını yitirdiği facianın gerçekleştiği iş yerinin sicili bu! Bu noktada usulsüz olarak gerçekleşen ruhsat işlemlerinin altında imzası bulunan yerel ve merkezi iktidarlar belli. Usulsüzlüklere yapımıyla birlikte başlayan ve neredeyse 30 yıla yaklaşan Grand Otel’in süreçteki kamu görevlilerinin maddi veya manevi gerçekleştirdikleri istismarların ne şekilde yaptıkları ve ne kadarı gün ışığına çıkarılabilir? Turizm iş kolu en örgütsüz, esnek ve kuralsız iş kolu 1 milyon 400 bin işçinin sadece yüzde 5’i sendikalı olarak çalışıyor. En az toplu sözleşme yapılan iş kolu. Orman yangınlarından sonra da akbaba gibi üşüşen rantiyeci inşaat baronlarının, turizm sektörünün elebaşı turizm bakanı ile bu katliam arasındaki bağı çözen ancak yine işçilerin iş yerlerindeki sendikal ve politik örgütlülüğü olabilir.
- İşçilerin sağlığı ve güvenliği nereye gidiyor? 12 Ocak 2025 04:40
- İş güvenliği uzmanlığı belge mi? 05 Ocak 2025 04:36
- Patlayan doğal gaz mı, sistem mi? 21 Aralık 2024 05:01
- Türkü söyler gibi yapılmıyor yapı 08 Aralık 2024 04:26
- PAÜ grevi; işçiye okul, rektöre teori 01 Aralık 2024 04:10
- "Asgari" Sosyal Güvenlik 21 Kasım 2024 04:44
- ÇSGB bütçesi sömürücülerin bütçesi 17 Kasım 2024 04:25
- Orman yanıyor, endüstri büyüyor, OGM camdan bakıyor 03 Kasım 2024 04:20
- Sağlıkta çeteleşen alanlardan işçi sağlığı 27 Ekim 2024 04:49
- Börklüce Mustafa’dan Kablocu Mustafa’ya 20 Ekim 2024 04:15
- Tehlikeli olan kuryeler mi meslekleri mi? 13 Ekim 2024 04:35
- Bakanlık OSB yönetiminde olacak 22 Eylül 2024 04:43